نگاه دیگران-دویست‌وچهل‌ویکم
استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای
پس از عزیمت کیسینجر به اسرائیل، سادات نامه‌ای غیرعادی به فورد نوشت و خشم خود را از خواسته‌های اسرائیل و ناسازگاری آن ابراز و تصریح کرد که در صورت بدتر شدن اوضاع در منطقه، مسوولیت کامل بر عهده اسرائیل خواهد بود. او با انتقال همه ژتون‌های خود به سمت آمریکاییِ میز، تلاش می‌کرد مطمئن شود که روابط مصر-ایالات‌متحده به‌دلیل این شکست آسیب نبیند. اما کیسینجرِ همیشه حساس آن را به‌عنوان تلاشی برای دور زدن خودش تعبیر کرد؛ نشانه‌ای از اینکه سادات باور خود را به او ازدست داده است. این حسِ از چشم افتادن او، با شکایتی تقویت شد که سادات در آن شب از فهمی، از طریق آیلتس دریافت کرد که این پرسش را مطرح می‌کرد که چگونه می‌توانست در وهله اول با توجه به مواضع اسرائیل، رفت‌وبرگشت خود را آغاز کند.
آن گزارش با اخباری از سایگون مصادف شد مبنی بر اینکه نیروهای ویتنام شمالی ارتفاعات مرکزی ویتنام جنوبی را تصرف کرده‌اند که باعث رها شدن دوسوم کشور توسط رژیم «دیم» و جریان عظیم پناه‌جویان به سمت جنوب شد. جای تعجب نیست که مطبوعات سیار از هواپیمای کیسینجر گزارش دادند که حسی از غم و افسردگی، وزیر امور خارجه و دستیارانش را فرا گرفته است. او مانند «ایکاروس» [Icarus: اسطوره‌ای در یونان باستان] خیلی نزدیک به خورشید پرواز کرده بود و اکنون به نظر می‌رسید که در حال سقوط به زمین است.
سه‌شنبه، ۱۸مارس۱۹۷۵، بیت‌المقدس
کیسینجر پیش از دیدار خود با رابین و تیم اسرائیلی در عصر سه‌شنبه در دفتر نخست‌وزیری، یک پیام خشمگینانه از فورد دریافت کرده بود که به او می‌گفت نمی‌توان انتظار داشت که ایالات‌متحده «با ایستادن در پسِ ناسازگاری اسرائیل» خود را در جهان منزوی کند و باید حمایت کامل را از اسرائیل دریغ کرد تا باد غرور آنها بخوابد. حتی فوردِ سازگار و موافق نیز از تاکتیک‌های اسرائیل ناامید شده بود. بااین‌حال، کیسینجر هنوز آماده نبود که بازی را کنار بگذارد. او به اسرائیلیها گفت که آنچه از سادات آورده حداکثر چیزی است که مصر می‌تواند با آن موافقت کند؛ اگر آنها [اسرائیلیها] نتوانند آن را بپذیرند، سادات مذاکرات را در روز پنج‌شنبه قطع و سپس اسرائیل با وضعیت خطرناکی مواجه می‌شود.
رابین پس از جلسه به‌طور خصوصی به کیسینجر گفت که تمام تلاش خود را برای متقاعد کردن کابینه انجام خواهد داد؛ اما توانایی او [رابین] برای عملیاتی کردن خواسته‌اش توسط پرز محدودشده بود؛ چراکه در جلسه‌ای بزرگ‌تر پرز استدلال کرده بود که بر خلاف ارزیابی کیسینجر، او [پرز] معتقد است که اگر اسرائیل آخرین و بهترین پیشنهاد سادات را نپذیرد، در موقعیت استراتژیک قوی‌تری قرار خواهد گرفت. آنها صبح چهارشنبه قبل از اینکه رابین پیشنهاد سادات را به کابینه برساند، دوباره ملاقات کردند. کیسینجر نامه سادات به فورد را با صدای بلند خواند. آلون از این ایده که سادات اسرائیل را مقصر بداند، خشمگین شد. حقوق‌دانان اسرائیل به او ارزیابی منفی از فرمول سادات درباره عدم استفاده از زور داده بودند و او اکنون آن را بی‌ارزش تلقی کرد؛ زیرا حتی کمتر از چیزی بود که مصری‌ها پیش‌تر در توافق‌نامه سینای۱ با آن موافقت کرده بودند. رابین هم نگاهش منفی شد: «آنچه او می‌خواهد، گذرگاه‌ها و میدان‌های نفتی عملا در ازای هیچ است، بدون هیچ تعهدی فراتر از یک‌سال و تمدید خودکار سازمان ملل.»
کیسینجر متحیر بود. او این تصور را داشت که تعهد مصر به عدم استفاده از زور برای اسرائیلیها مهم است؛ ممکن است عدم خصومت نبوده باشد، اما رد کردن آن به عنوان «عملا هیچ»، تلاش‌های کیسینجر- و نه‌فقط پیشنهاد سادات- را تحقیر می‌کرد. سرمایه‌گذاری آمریکا روی پرستیژ در تعقیب آنچه اسرائیلیها به‌راحتی می‌توانستند آن را رد کنند، یک تحقیر بود. کیسینجر دوباره به آنها هشدار داد که ممکن است اسرائیل برای چند ماه از پیروزی تبلیغاتی برخوردار شود؛ اما فشارهای جامعه بین‌المللی افزایش خواهد یافت و ایالات‌متحده نمی‌تواند کمک کند. کیسینجر با عصبانیت گفت: «اگر فکر می‌کنید که می‌توانید با تفاوت بین «عدم خصومت» و «عدم استفاده از زور» امتیاز کسب کنید، خودتان را گول می‌زنید.» وی از دست دادن گسترده نفوذ آمریکا در منطقه را پیش‌بینی کرد.
او میترسید که اسرائیل خود را در موقعیتی قرار داده باشد که در آن هر چیزی جز «عدم خصومت» به‌عنوان یک شکست تلقی شود. رابین اعتراض کرد و گفت که این درست نیست، اما کیسینجر خسته شده بود. کیسینجر گفت باید بروم. درحالی‌که کیسینجر برای مشورت با ملک فیصل به ریاض پرواز کرد، کابینه اسرائیل ۱۰ساعت رایزنی کرد. کابینه تصمیم گرفت به فرمول آلون درباره «عدم استفاده از زور» پایبند بماند و پیشنهاد متقابل سادات را رد کند. اگرچه سادات متعهد شده بود که هر عنصر زمانی را از مدت توافق حذف کند، اما کابینه همچنان خواستار تعهد مصر برای چند سال مشخص بود.
بااین‌حال، در ازای آن، کابینه آنچه را که به‌عنوان یک امتیاز می‌دانست، اعطا کرد: اسرائیل تا وسط گذرگاه‌ها عقب‌نشینی می‌کند، نیروهای مصری به سمت خط فعلی اسرائیل حرکت می‌کنند و منطقه بین آنجا و خط جدید اسرائیل یک منطقه غیرنظامی سازمان ملل خواهد بود؛ مصر میدان‌های نفتی را کنترل می‌کند، اما در «سرزمینی محصور» خواهد بود که در محاصره نیروهای اسرائیلی است. برای نیمی از «عدم خصومت» (یعنی «عدم استفاده از زور»)، اسرائیل اکنون نیمی از گذرگاه‌ها را ارائه می‌کرد. رابین و تیمش صبح روز بعد، پنج‌شنبه ۲۰مارس، همه اینها را به کیسینجر گزارش کردند. کیسینجر برای مشورت با تیمش درخواست ۵دقیقه استراحت کرد. وقتی ۳۰دقیقه بعد برگشت، یک «خونسردی بالینی» خشم و عصبانیت برانگیخته او را پنهان کرد.
