دوئل کاسپاروف و کیسینجر ترک

دنیای‌اقتصاد-حسین موسوی : پروفسور احمد داووداوغلو را بسیاری ناجی اردوغان در برهه‌های مختلف ریاست وی می‌دانند؛ چه آن زمان که نخست‌وزیرش بود؛ چه زمانی که در نقش وزیر امور خارجه اردوغان خدمت می‌کرد. اما نگاهی به سابقه اردوغان نشان می‌دهد او همچون دوران فوتبالی‌اش، تک‌روی را بیشتر از همکاری تیمی و پاسکاری می‌پسندد و برای همین پس از مدتی همکاری، وی را کنار گذاشت. پیش از او نیز عبدالله گل به دست فراموشی سپرده شده بود. اما این دو یار فراموش‌شده در مثلث طلایی حزب عدالت و توسعه دو راه متفاوت در پیش گرفتند. عبدالله راه عزلت در پیش گرفت؛ اما داووداوغلو، موسوم به کیسینجر ترک راه مقابله. او حزبی تاسیس کرد و حالا در میز شش نفره، یکی از اعضای اپوزیسیون است که برای سقوط دولت اردوغان لحظه‌شماری می‌کند. او می‌گوید که در روز ۱۴ماه مه (روز انتخابات) تنها یک کلمه توییت می‌کند: «الحمدلله».

پروفسور داووداوغلو که در پیشبرد دولت حزب عدالت و توسعه نقش قابل توجهی داشت، حالا قصد دارد تجربیات خود را در اختیار اپوزیسیون قرار دهد. او که فارغ‌التحصیل رشته روابط بین‌الملل از دانشگاه بغازچی است، به اعتقاد بسیاری نقش اصلی را در هدایت این میز شش نفره دارد؛ مرد در سایه که می‌تواند کلیچداراوغلو را برای رقابت با اردوغان که از هوش بالایی برخوردار است، آماده کند. روزنامه دیلی‌صباح، نزدیک به دولت اردوغان می‌نویسد که احمد داووداوغلو قرار است در صورت پیروزی کلیچداراوغلو در سمت یکی از معاونان رئیس‌جمهوری مشغول به‌کار شود. همزمان کلیچداراوغلو نیز گفته که آماده است تنها برای یک دوره ریاست‌جمهوری کند و سپس به خانه برود و با نوه‌هایش بازی کند. این روزنامه می‌نویسد: احمد داووداوغلو، رئیس حزب آینده روز چهارشنبه گفت که هر یک از رهبران ائتلاف شش حزبی یک معاونت ریاست‌جمهور و همچنین حداقل یک وزارتخانه دریافت خواهند کرد و بحث‌های بیشتری را درباره سیاست‌های گروه ائتلاف برانگیخت.

او برای اینکه این ائتلاف از هم نپاشد، نقش مهمی دارد. می‌گوید سمت‌ها باید منصفانه بین شش حزب تقسیم شود. گویی برای رهایی از اردوغان، ترکیه می‌خواهد فلاش‌بک به گذشته بزند و مجددا خاطرات دولت ائتلافی را یادآور شود؛ دورانی که ترکیه روزگار چندان خوشی نداشت، با ابر تورم‌ها دست و پنجه نرم می‌کرد و مدام دولت‌ها به دست ارتش سقوط می‌کردند یا اینکه از هم می‌پاشیدند. اما داووداوغلو برای جلوگیری از این امر راهکار ارائه می‌دهد. او که با شبکه تلویزیونی هابرتورک مصاحبه کرده است، می‌گوید: «اگر رئیس ائتلاف شش حزبی به تنهایی تصمیم بگیرد، منجر به بحران خواهد شد.» او می‌افزاید: «اجازه دهید این را به وضوح بگویم. این رئیس‌جمهور حمایت پارلمان را از دست خواهد داد. کشور باید یک‌بار دیگر انتخابات برگزار کند.

رئیس‌جمهور باید بداند که پارلمان این حق را دارد که تصمیم رئیس‌جمهور را لغو کند. ائتلاف شش حزبی روند انتقال بسیار قوی و نقشه راه خوبی دارد.» استراتژی او برای اینکه گروه ائتلاف از هم نپاشد، ساده است: یک رئیس‌جمهور با ۵ الی ۶ شش معاون رئیس‌جمهور. اما اجرای آن به نظر ساده نمی‌رسد. این میز شش نفره از چپ افراطی تا راست ملی‌گرا دارد و پیدا کردن زمین مشترک برای این افراد کاری بسیار سخت است و عملیات غیرممکن داووداوغلو پیدا کردن این زمین مشترک است. برای همین امر باید یک نفر که سودای همکاری تیمی بیشتر در سر دارد، به‌عنوان نفر رقیب اردوغان انتخاب می‌شد.

میز شش‌نفره در بحث و جدال‌های بسیار به این نتیجه رسید که کلیچداراوغلو را به رقابت با اردوغان بفرستد. هرچند تنها زن میز شش نفره یعنی یعنی مرال آکشنر، دبیرکل حزب خوب با گرایش‌های ملی‌گرایانه مخالف حضور کلیچداراوغلو بود. کلیچداراوغلو که تبار ایرانی دارد و «دنیای‌اقتصاد» در مطلبی با عنوان «رقیب ایرانی‌تبار» در ششم اسفند به آن اشاره کرد بود، ۹بار تاکنون در برابر اردوغان شکست خورده است. آکشنر، با لقب بانوی آهنین ترکیه ترجیح دیگری داشت. او بر این باور بود که فردی مانند کلیچداراوغلو که از او به‌عنوان گاندی ترکیه نیز یاد می‌شود، به درد رقابت با گرگ بالان‌دیده همچون اردوغان نمی‌خورد. او که به کاریزمای اردوغان واقف است، ترجیحاتی مانند منصور یاواش، شهردار استانبول و اکرم امام‌اوغلو داشت؛ اما در نهایت با رایرنی این دو و نفوذ داووداوغلو، مرال آکشنر در برابر تصمیم جمعی سر خم کرد.

اردوغان هم نشان داده که در سیاست مانند یک شطرنج‌باز عمل می‌کند. بازی را بلد است و می‌داند که در کجا از چه مهره‌ای استفاده کند. مثلا زمانی که نیاز داشت تا کشور را از پارلمانی به سمت ریاست‌جمهوری پیش ببرد، نیاز به یک نیروی مطیع‌تر داشت و او کسی نبود جز بینالی ییلدیریم؛ آخرین نخست‌وزیر ترکیه در سیستم قدیمی. جبهه ائتلاف موسوم به اتحاد ملت اگر با داووداوغلو به پیش می‌رود، اردوغان نیز در تیم خود وفادارانی همچون بینالی ییلدیریم دارد. داووداوغلو روز یکشنبه با حضور در ازمیر که شهر سکولارهای ترکیه است، شمشیر را از رو برای رئیس سابق خود بست. او گفت که آنها ما را به یک پیاز خشک محتاج کردند و حالا حتی همان پیاز خشک هم پیدا نمی‌شود. به گزارش سایت ترکی «سون داکیکا» (لحظه آخری)، او با انتقاد از سیستم ریاست‌جمهوری گفت که این سیستم ترسناک و عجیب و غریب ریاست‌جمهوری موجب شد که ما هر روز منابع خود را از دست بدهیم و فقیر، فقیرتر و ثروتمند، ثروتمندتر شود. او تصریح کرد: وقتی کارگر حقوق می‌گیرد، زیر بار این تورم له می‌شود.

داووداوغلو در این میتینگ سیاسی نشان داد که به‌دنبال رای افراد ضعیف جامعه و کمتر برخوردار است. اتحاد ملت قصد دارد، کمک مستقیم مالی را به مردم در نظر بگیرد. او گفت که تیم آنها قصد دارد که سود ۲۱۸میلیارد دلار سپرده ارزی در بانک مرکزی را بین تک‌تک مردم تقسیم کند. او همچنین قول داد توزیع عادلانه در دولت آنها برقرار شود و عدالت دوباره در ترکیه از سر گرفته شود. او با متهم کردن دولت اردوغان گفت که این سیستم فقط منابع و پول را در اختیار بستگان خود قرار می‌دهد. او دولت اردوغان را متهم به خویشاوندسالاری کرد.

او با خواندن یک ترانه از خوانندگان سنتی ترک‌ها موسوم به «آشیک‌ها» یا همان عاشق‌ها گفت: «به قول آشیک ماهسونی، دلاوری را محتاج یک پیاز کردند؛ اما حالا همان مردان دلاور پیاز هم پیدا نمی‌کنند.» اما کلیدی‌ترین بخش سخنان داووداوغلو این بود که آنها دوباره ترکیه را به تعادل باز می‌گردانند و سیستم توزیع اقتصادی را اصلاح خواهند کرد. داووداوغلو که در سخنوری فردی بسیار چیره‌دست است، سخنان خود را این‌گونه ادامه داد: ما آمده‌ایم که افق جدیدی رقم بزنیم. برای همین ازمیر را افق جدید می‌دانیم. ما قرار است برای سده دوم جمهوری افق تازه‌ای رقم بزنیم؛ همان‌گونه که خورشید از «کوجاتپه» طلوع می‌کند تا افق جدیدی رقم بزند. او گفت که اتحاد ملت قصد دارد تا سرنوشت جدیدی برای مردم ترکیه رقم بزند.