معنای منطقه‌ای انتخاب کلیچداراوغلو
هرچند پیشینه برخی سیاستگذاری‌ها به قبل از یک انتخابات بازمی‌گردد، اما به صراحت می‌توان سیاستگذارهای کنونی را پیامد انتخابات محسوب کرد. در چنین شرایطی است که برخی سیاستگذاران فراموش می‌کنند که سیاست انتخاباتی آنها رویکرد و روشی منفی داشته و خود از دل یک ناهنجاری سپهر سیاسی و تشویش افکار عمومی، زاده و پیروز شده است.
روش منفی انتخابات یا تبلیغات و ترغیب شهروندان برای کسب آرای آنان که مبتنی بر سیاه‌نمایی و برجسته‌سازی نقاط ضعف رقیبان انتخاباتی به جای معرفی خود است، در رقابت‌ها یا نبردهای انتخاباتی کنونی به یک اصل تبدیل شده است.
اصل سیاه‌نمایی رقیب و عدم معرفی خود یا کتمان پیشینه و نقش خود در سپهر سیاسی و شرایط کنونی، در اغلب کشورهای جهان مورد بهره‌برداری سیاستمداران و نامزدهای انتخابات قرار می‌گیرد که تنها در اندیشه سرنگونی رقیب سیاسی خود بوده و تلاش دارند تا خود را مصلح و منجی جامعه معرفی کنند.
در این‌گونه رویکردهای منفی انتخاباتی، همواره دولت مستقر و حاکم مورد حمله قرار می‌گیرد و بخش مهمی از مهاجمان نیز سیاستمداران و دولتمردان همسو، همدل و همکار پیشین همین دولت مستقر کنونی هستند. چنین رویکردی را می‌توان در نبرد انتخابات سراسری ترکیه در حال حاضر به خوبی مشاهده کرد. انتخابات ۲۰۲۳ ترکیه که پیش‌زمینه‌های آن طی یک سال اخیر فراهم شده و اپوزیسیون قدرتمند آن شکل گرفته است، به میدانی برای رویکردهای منفی و سیاه‌نمایی مطلق علیه حکومت یا سلطنت ۲۰ساله رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهور کنونی ترکیه بدل شده است که برخی از طراحان سیاست سیاه‌نمایی ضد اردوغان، همان دوستان، وزیران و بلکه مشاوران و سیاستگذاران و بانیان اصلی پیدایش و تقویت سلطنت اردوغان در دهه اول قرن بیست‌ویکم بوده‌اند. سیاستگذاری آرمانی، تهاجمی و گسترش‌گرای اردوغان در ۲۰ سال حکومت بر ترکیه که با هزینه‌های سنگین و خسارت‌های فراوان برای شهروندان این کشور و بسیاری کشورهای منطقه ازجمله ایران همراه بوده، پیامد طراحی و هدایت برخی از وزیران و سیاستگذاران سابق اردوغان است که در انتخابات کنونی در پیکره اپوزیسیون قرار داشته، رقیب و دشمن اردوغان تلقی می‌شوند. وزیران، دوستان و استراتژیست‌های سابق اردوغان که اکنون دشمن یا رقیب وی محسوب شده و به‌شدت از اردوغان انتقاد می‌کنند، همان ابزارهای خطرناک سیاستگذاری تهاجمی و آرمان‌گرای اردوغان هستند که اکنون نیز در سودای اجرای سیاست‌ها و آرمان‌های خود در قالب دولت کمال کلیچداراوغلو هستند وآنها را می‌توان چنین تحلیل کرد:
یکم - عمق راهبردی و خاورمیانه جدید احمد داووداوغلو: یکی از مهم‌ترین ارکان شکل‌گیری اپوزیسیون ترکیه در قالب ائتلاف ملت یا همان ۶ حزب مخالف اردوغان را می‌توان احمد داووداوغلو دانست که موسس حزب آینده است و اکنون ریاست این حزب در ترکیه را برعهده دارد. احمد داووداغلو همان استراتژیست بزرگ معاصر ترکیه پس از کمال آتاتورک است که اندیشه تهاجمی و گسترش‌گرای خود را در قالب نظریه عمق راهبردی طرح کرده و این اندیشه، دستورکار دولت اردوغان طی ۲ دهه اخیر بوده است.داووداوغلو که خود از موسسان اولیه حزب عدالت و توسعه ترکیه به همراه عبدالله گل و رجب طیب‌اردوغان بودند، در دوران حاکمیت و شکوفایی حزب عدالت و توسعه به‌عنوان یکی از ارکان حکمرانی ترکیه قدرت‌نمایی بارزی داشت. احمد داووداوغلو همان کارگزار حزب عدالت و توسعه و همچنین اردوغان بود که دارای پیشینه زیر است:
- عضو موسس و اثرگذار حزب عدالت و توسعه از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹؛ سه دوره نمایندگی مجلس در دوران همراهی با حزب عدالت و توسعه؛ از ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۹ مشاور سیاست خارجی عبدالله گل و رجب طیب اردوغان؛ از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ وزیر امورخارجه ترکیه؛ از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ نخست‌وزیر ترکیه؛ از ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۶ رئیس حزب عدالت و توسعه. داووداوغلو که برخی از وی به‌عنوان «کیسینجر ترکیه Turkey’s Kissinger» نیز نام می‌برند، همان سیاستگذار و استاد اعظم حزب عدالت و توسعه ترکیه، استاد و مرشد خاص اردوغان تا سال۲۰۱۶ بوده و سیاستگذاری خارجی دولت ترکیه طی دو دهه اخیر را می‌توان حاصل تفکر و اندیشه احمد داووداوغلو قلمداد کرد.
اندیشه تهاجمی و گسترش‌گرای آرمانی احیای ترکیه بزرگ که قرار بود با دو محور اسلام عثمانی و اقتصاد لیبرال اروپایی، ترکیه را به قدرت بزرگ جهان با ماهیت امپراتوری یوروعثمانی در آسیای جنوب غربی و شرق اروپا بدل کرده و رهبری جهان اسلام را به انحصار خود درآورد،باید عمق تفکر راهبردی احمد داووداوغلو دانست که به اردوغان تحمیل شده و اردوغان را از یک سیاستمدار معتدل و میانه‌رو در ابتدای قرن۲۱، به یک حکمران دیکتاتور و بازیگر پرخاش‌جوی نظام جهانی تبدیل کرد. همین کیسینجر ترک (داووداوغلو) بود که تغییرات بنیادین در جغرافیای سیاسی خاورمیانه را همسو و بلکه تندتر و ویرانگرتر از اندیشه خاورمیانه جدید پیگیری کرده و تلاش کرد تا اندیشه ژئوپلیتیک عمق راهبردی خود را حتی با کمک و دخالت نظامی اروپا و ایالات متحده علیه کشورهای منطقه مانند سوریه و عراق نیز تحقق بخشد!اما اکنون همین استراتژیست بزرگ و کیسینجر ترکیه در قامت یک مصلح در مقابل اردوغان و دولت حزب عدالت و توسعه ظاهر شده و تمام گناهان و اشتباهات بیش از دو دهه سیاست تنش‌آفرین و خسارت‌بار داخلی و خارجی ترکیه را به اردوغان نسبت داده و خود را از تمام این گناهان تبرئه می‌کند.
دوم - علی باباجان و تلاش برای سرنگونی بشار اسد: یکی دیگر از ارکان اصلی اپوزیسیون دولت اردوغان یا همان ائتلاف ۶حزبی علیه حزب عدالت و توسعه را باید علی باباجان موسس و رهبر کنونی حزب توسعه و دموکراسی دانست که ازجمله حامیان اصلی کمال کلیچداراوغلو بوده و از دشمنان اردوغان در انتخابات ۲۰۲۳ ترکیه محسوب می‌شود. علی باباجان که یکی از ارکان دولت حزب عدالت و توسعه در همان آغاز کار بود، همواره از سیاستمداران و دولتمردان نزدیک، همسو و حامی اردوغان در مسائل داخلی و خارجی دولت حزب عدالت و توسعه بود. وی نیز مانند داووداوغلو دارای طیفی از ارتباطات سیاسی و حاکمیتی با اردوغان و تحولات دو دهه اخیر ترکیه است، ازجمله سابقه چهار دوره نمایندگی حزب عدالت توسعه در مجلس ترکیه؛ وزیر اقتصاد از ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷؛ وزیر امور خارجه از ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹؛ مذاکره‌کننده ارشد برای الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹؛ معاون نخست‌وزیر از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵.
باباجان همان سیاستمدار و دولتمرد ترکیه است که برقراری روابط دولت اردوغان با اسرائیل را تسهیل کرده و دیدارهایی با سران اسرائیل ازجمله شیمون پرز در اسرائیل داشته‌اند. باباجان البته تلاشی برای برقراری روابط سوریه و اسرائیل را نیز طراحی و مدیریت می‌کرد که هدف نهایی آن جداسازی دولت اسد از ایران بود. ایشان در زمان افزایش داخلی تنش‌های سوریه در بهار عربی و سپس جنگ داخلی سوریه به‌شدت از حمایت ایران از دولت قانونی سوریه انتقاد داشت. زمانی که دولت ترکیه با طراحی و مدیریت مشترک اردوغان، داووداوغلو و باباجان در حال دخالت در امور سوریه، عراق، لیبی و... بوده و از گروه‌های تروریست مانند جبهه النصره، داعش و...حمایت می کردند، تنها سیاستمدار مهم ترکیه که به مخالفت با این سیاست می‌پرداخت، کمال کلیچداراوغلو بود.اما اکنون دو ستون اصلی سیاستگذاری عمومی ترکیه و سیاستگذاری خارجی ویرانگر و تهاجمی دولت اردوغان در تحولات بهار عربی و تشدید بحران‌ها و جنگ‌های پسابهار عربی یعنی علی باباجان و احمد داووداغلو در ائتلاف با کمال کلیچداراوغلو در مقابل اردوغان قرار گرفته، نقش خود و سیاست‌هایشان در ایجاد شرایط کنونی ترکیه و منطقه را انکار می‌کنند تا بار دیگر به واسطه کلیچداراوغلو به صحنه سیاست ترکیه و سیاستگذاری خارجی این کشور بازگردند! رویکرد منفی در تبلیغات انتخاباتی که یک سیاست تهاجمی علیه رقیب محسوب می‌شود، زمانی کارآمد و اثربخش خواهد بود که مجری این رویکرد منفی، خود دارای پیشینه منفی و سیاه در افکار عمومی نباشد.
انتخابات سراسری ترکیه۲۰۲۳ که اکنون در آستانه برگزاری آن قرار داریم، به میدان نبرد سیاستگذاران و دولتمردانی تبدیل شده که تا چند سال قبل از عوامل اصلی تنش‌آفرینی و جنگ‌افروزی ترکیه در آسیای جنوب‌غربی و جهان اسلام بودند؛ اما حالا خود را در قالب یک مصلح و منجی در مقابل یک شیطان در افکار عمومی نمایش می‌دهند. شیطان جلوه دادن اردوغان توسط دوستان و وزیران سابقش داووداوغلو و باباجان (دوستان شیطان)، بخشی از رویکرد منفی تبلیغات انتخاباتی ترکیه است که اپوزیسیون ترکیه امید فراوانی به موفقیت آن دارد.
اما مصلح و منجی پنداشتن شخصیت‌هایی مانند باباجان و داووداوغلو نیز یک نیرنگ و پلیدی بزرگ برای فریب افکار عمومی ترکیه و سایر کشورهای منطقه است. انتخابات ۱۴مه۲۰۲۳ ترکیه و احتمال هرچند ضعیف برتری و پیروزی کمال کلیچداراوغلو بر رجب طیب‌اردوغان دارای چشم‌انداز تاریک و مبهمی بر سیاستگذاری خارجی این کشور و روند تحولات و مناسبات منطقه‌ای است. چشم‌انداز تاریک و رازآلود سیاستگذاری خارجی دولت کلیچداراوغلو را باید در نقش و حضور علی باباجان و احمد داووداوغلو از وزیران و دوستان سابق دولت اردوغان که دارای رویکرد تهاجمی و آرمان احیای ترکیه بزرگ هستند، جست‌وجو کرد.این دو وزیر و نخست‌وزیر پیشین ترکیه که نقش اساسی در تقویت دولت اردوغان داشته، حامی و مجری اصلی سیاستگذاری خارجی تهاجمی و ستیزه‌جویانه ترکیه طی دو دهه اخیر بوده‌اند، در دولت آینده به رهبری کلیچداراوغلو نیز نقش اساسی خواهند داشت و به دنبال همان سیاست‌های تهاجمی خود با پوششی جدید خواهند بود. حضور این دو سیاستمدار به‌خصوص احمد داووداوغلو در صدر دستگاه دیپلماسی دولت جدید ترکیه می‌تواند بار دیگر موجی از تنش‌ها و مناقشات منطقه‌ای را شکل دهد و چشم‌انداز تاریکی برای منطقه پدید آورد.
