نظرسنجیها دوباره اشتباه کردند؟
روز خوب برای ترامپ برزیل
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، در عوض یکشنبه برای بولسونارو خوب تمام شد و بهنوعی او برای این روز جشن گرفت. درحالیکه رقیب، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیسجمهور سابق چپ، شب پیش را به یروزی نسبی به پایان رساند، این بولسونارو بود که بسیار بهتر از پیشبینیها عمل کرد و رقابت را به دور دوم فرستاد. بر اساس گزارش آژانس انتخابات برزیل، لولا داسیلوا ۴/ ۴۸درصد و ژائر بولسونارو ۲۳/ ۴۳درصد آرا را با ۸۷/ ۹۹درصد شمارش آرا بهدست آوردند. لولا داسیلوا برای انتخاب شدن بهعنوان رئیسجمهور در دور اول باید از ۵۰درصد فراتر میرفت. آنها در ۳۰اکتبر در رایگیری مجدد به پای صندوقهای رای خواهند رفت. بسیاری در آمریکای لاتین منتظر نتایج این کشور مهم هستند.
چندین نظرسنجی نشان داده بود که لولای چپگرا که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ رئیسجمهور برزیل بود، پیش از رایگیری روز یکشنبه، ۱۰ تا ۱۵درصد از حزب راست افراطی بولسونارو پیشی گرفته است. با این نتایج انتخاباتی امیدها برای یک راهحل سریع در خصوص یک انتخابات عمیقا قطبیشده در چهارمین دموکراسی بزرگ جهان از بین رفت. بولسونارو نظرسنجیهایی را که نشان میداد او در دور اول مقابل لولا شکست میخورد، زیر سوال برده بود. بولسونارو همچنین به یکپارچگی سیستم رایگیری الکترونیکی برزیل، بدون دلیل و مدرک حمله کرده و گفته بود در صورت باخت ممکن است تسلیم نشود. لولا به نتیجه ابراز خوشبینی کرده و گفته که فقط پیروزی او به تعویق افتاده و مشتاقانه منتظر است تا در یک مناظره با بولسونارو رودررو شود. او به خبرنگاران گفت: ما میتوانیم برزیلی را که او ساخته است با برزیلی که ساختهایم، مقایسه کنیم. بولسونارو هم در اظهارات پس از انتخابات خود آرام و مطمئن بود و موسسات نظرسنجی را بهدلیل ناکامی در سنجش حمایت از او تحقیر کرد. او با اشاره به پیشرفتهای قابل توجهی که حزبش در کنگره در انتخابات سراسری روز یکشنبه به دست آورد، گفت: «من قصد دارم ائتلافهای سیاسی مناسبی برای پیروزی در این انتخابات ایجاد کنم.»
در رقابت در مجلس سنای ۸۱عضوی بر سر یکسوم کرسیها نیز متحدان راستگرای بولسونارو ۱۹کرسی از ۲۷کرسی مجلس سنا را بهدست آوردند. در مجلس سفلی (پارلمان) نیز آمارهای اولیه حاکی از نمایش قوی پایگاه او است. لولا ۱۲سال پیش ریاستجمهوری را ترک کرد، او پس از محکوم شدن به دریافت رشوه و زندانی شدن، مورد بیمهری بسیاری از برزیلیها قرار گرفت، با این حال محکومیت او بعدا توسط دادگاه عالی لغو و به او اجازه داده شد تا امسال مجددا به همراه ۹نامزد دیگر از مجموعهای از احزاب کوچکتر نامزد ریاستجمهوری شود.
بولسونارو در سال۲۰۱۸ با واکنش شدید علیه حزب کارگران لولا به پیروزی رسید و شاخههای راست برزیل، از مسیحیان انجیلی گرفته تا مدافعان کشاورزی و حامیان اسلحه را متحد کرد؛ اما محبوبیت او از زمان همهگیری ویروس کرونا که آن را کوچک شمارد، آسیب دیده است. رسواییهای فساد نیز وزرا را مجبور به خروج از دولت وی کرد و کانون توجه شدید را بر پسران قانونگذار او متمرکز کرد. با این حال، رای روز یکشنبه نشان میدهد که او تا سقوط فاصله زیادی دارد. این تا حدی بهدلیل دیدگاههای کاملا متفاوتی است که این دو مرد برای این کشور ۲۱۷میلیون نفری ارائه کردند و همچنین به این دلیل است که برزیل با انبوهی از چالشها از جمله تهدیدهای زیستمحیطی، افزایش گرسنگی، اقتصاد پراکنده و جمعیت شدیدا قطبیشده مواجه است.
اما این انتخابات بهطور گسترده در برزیل و خارج از کشور مورد رصد قرار خواهد گرفت؛ زیرا به عنوان یک آزمون بزرگ برای یکی از بزرگترین دموکراسیهای جهان تلقی میشود. بولسونارو ماهها از دستگاههای رایگیری الکترونیکی کشور بهعنوان منبع تقلب - بدون ارائه هیچ مدرکی - انتقاد کرده و گفته که تنها راه شکست او تقلب در انتخابات است. بولسونارو اواخر یکشنبه به خبرنگاران گفت که در نظرسنجیها بر دروغها غلبه کرده و احساس میکند اکنون در دور دوم برتری دارد. حتی با وجود نتایج مثبت، او همچنین پیشنهاد کرد که ممکن است تقلب وجود داشته باشد و گفت که منتظر خواهد ماند تا ارتش نتایج را بررسی کند. او گفت: «سیستم ما ۱۰۰درصد آهنین نیست. همیشه این احتمال وجود دارد که اتفاق غیرعادی در یک سیستم کاملا کامپیوتری رخ دهد.» بولسونارو ماهها مدعی شده بود که نظرسنجیها حمایت از او را دست کم میگیرند و از تجمعات عظیمش بهعنوان مدرک طرفداری از خود یاد میکرد. با این حال، تقریبا همه نظرسنجیها او را عقبتر از لولا داسیلوا نشان میداد. روز یکشنبه مشخص بود که حق با او بوده است.
او در تمامی ۲۷ایالت برزیل عملکرد بهتری نسبت به آنچه ایپک، یکی از بزرگترین شرکتهای نظرسنجی برزیل، یک روز قبل از انتخابات پیشبینی کرده بود، داشت و در ۱۰ایالت حداقل ۸درصد از پیشبینیها فراتر رفت. بهنظر میرسد که نظرسنجیها، قدرتِ نامزدهای محافظهکار در سراسر کشور را اشتباه ارزیابی میکنند. فرمانداران و قانونگذاران مورد حمایت بولسونارو نیز نسبت به نظرسنجیها بهتر عمل کردند و در بسیاری از رقابتهای خود در روز یکشنبه پیروز شدند. کلودیو کاسترو، فرماندار راستگرای ایالت ریودوژانیرو، با ۵۸درصد آرا، ۱۱درصد بیشتر از پیشبینی ایپک، مجددا با اکثریت آرا انتخاب شد. حداقل هفت تن از وزرای سابق بولسونارو نیز به کنگره راه یافتند؛ از جمله وزیر محیط زیست سابق وی که بر جنگلزدایی سرسامآور در آمازون نظارت داشت و وزیر بهداشت سابق وی که بهطور گسترده بهدلیل تاخیر برزیل در خرید واکسن در طول همهگیری مورد انتقاد قرار گرفته بود.
آنتونیو لاواردا، رئیس ایپسپه یکی دیگر از موسسات برتر نظرسنجی، از تحقیقات شرکت خود دفاع و اشاره کرد که پیشبینی کرده بود که داسیلوا با ۴۹درصد رای به دست خواهد آورد. در انتخابات داسیلوا ۴۸درصد رای بهدست آورد و این اختلاف اندک در نظرسنجیها طبیعی است. با این حال، ایپسپه همچنین پیشبینی کرده بود که بولسونارو ۳۵درصد آرا را به دست خواهد آورد که اختلاف فاحشی با نتایج روز یکشنبه دارد و از یک اختلاف ۸درصدی این نظرسنجی رانج میبرد. به گفته مدیر این موسسه، حاشیه خطای نظرسنجی ۳درصد بود. این روند درباره سایر نظرسنجیها صدق میکند. بیشتر نظرسنجیها درباره رای بولسونارو تخمین اشتباه زدند. لاواردا فرضش بر این است که بسیاری از رایدهندگانی که گفته بودند به نامزدهای کمتر محبوب رای خواهند داد، به بولسونارو روی آوردهاند یا اینکه به نظرسنجیها دروغ گفتهاند.
در این شرایط بیرون از خانه بولسونارو در محلهای ثروتمند و ساحلی در ریودوژانیرو، حامیان او برای جشن گرفتن، رقصیدن و نوشیدن جمع شدند. بسیاری پیراهنهای زرد روشن تیم ملی فوتبال برزیل را پوشیده بودند که برای بسیاری از هواداران بولسونارو به نوعی به لباس انتخاباتی تبدیل شده است. سیلوانا ماریا لنزیر ۶۵ساله یک بازنشسته با برچسبهایی که از بولسونارو به صورتش چسبانده بود، گفت: «ما انتظار داشتیم که او ۷۰درصد از آرا را کسب کند. نظرسنجیها واقعیت را منعکس نمیکنند.» حالا برزیل باید نزدیک به یک ماه دیگر صبر کند تا رئیسجمهور خود را بشناسد.