جنگ روسیه در اوکراین مانع از خروج غلات از «سبد نان جهان» و گران‌‌تر شدن غذا در سراسر جهان می‌‌شود و تهدیدی برای تشدید کمبود، گرسنگی و بی‌‌ثباتی سیاسی در کشورهای در حال توسعه است. به گزارش الجزیره، روسیه و اوکراین با هم نزدیک به یک‌سوم گندم و جو جهان و بیش از ۷۰درصد روغن آفتابگردان را تولید و صادر می‌‌کنند و تامین‌‌کنندگان بزرگ ذرت هستند. روسیه بزرگ‌ترین تولیدکننده کود در جهان است.

قیمت‌‌های جهانی غذا از قبل در حال افزایش بود و جنگ اوضاع را بدتر کرده و مانع از رسیدن حدود ۲۰میلیون تن غلات اوکراینی به خاورمیانه، شمال آفریقا و بخش‌هایی از آسیا شده است. هفته‌ها مذاکرات بر سر کریدورهای ایمن برای خروج غلات از بنادر دریای سیاه اوکراین پیشرفت کمی داشته و با فرارسیدن فصل برداشت تابستانی، فوریت‌‌ها افزایش یافته است. آنا ناگورنی که مدیر بحران در دانشگاه آمهرست ماساچوست و عضو هیات‌مدیره دانشکده اقتصاد کی‌‌یف است، گفت: «این باید در چند ماه آینده اتفاق بیفتد یا اینکه منتظر تبعات وحشتناک آن خواهیم بود.» او می‌گوید ۴۰۰میلیون نفر در سراسر جهان به منابع غذایی اوکراین وابسته هستند. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) پیش‌بینی کرده است که تا ۱۸۱میلیون نفر در ۴۱کشور ممکن است امسال با بحران غذایی یا سطوح بدتر گرسنگی مواجه شوند. به‌طور معمول، ۹۰درصد گندم و سایر غلات از مزارع اوکراین از طریق دریا به بازارهای جهانی ارسال می‌‌شود؛ اما به‌دلیل محاصره روسیه در سواحل دریای سیاه کارها متوقف شده است.

مقداری غلات از طریق راه‌‌آهن، جاده و رودخانه در اروپا صادر می‌‌شود؛ اما این مقدار در مقایسه با مسیرهای دریایی در حکم سطلی از آب دریا است. مارکیان دمیتراسویچ، معاون وزیر کشاورزی اوکراین از قانون‌گذاران اتحادیه اروپا درخواست کمک برای صادرات غلات بیشتر کرد؛ از جمله توسعه استفاده از بندر رومانیایی در دریای سیاه، ساخت پایانه‌های باربری بیشتر در رودخانه دانوب و کاهش تشریفات اداری برای عبور بار در مرز لهستان. اما این به آن معناست که غذا حتی از آنهایی که به آن نیاز دارند، هر روز دورتر می‌‌شود. جوزف گلوبر، پژوهشگر ارشد موسسه تحقیقات سیاست غذایی بین‌‌المللی در واشنگتن گفت: «اکنون برای بازگشت به دریای مدیترانه باید تمام اروپا را طی کنید. این واقعا هزینه‌های باورنکردنی به غلات اوکراینی اضافه کرده است.» گلوبر گفت که اوکراین از زمان آغاز جنگ تنها ۵/ ۱ تا ۲ میلیون تن غلات در ماه صادر کرده است که از رقم ۶میلیون تن بسیار کمتر است.

همچنین روسیه نیز غلات خود را نمی‌‌تواند به خارج صادر ‌‌کند. مسکو استدلال می‌‌کند که تحریم‌‌های غرب بر صنایع بانکی و کشتیرانی این کشور تاثیر گذاشته و صادرات مواد غذایی و کود را برای روسیه غیرممکن می‌‌کند و شرکت‌های کشتیرانی خارجی را برای حمل آن می‌‌ترساند. مقامات روسیه اصرار دارند که تحریم‌‌ها برداشته شود تا غلات به بازارهای جهانی برسد. با این حال، اورسولا فون‌‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا و دیگر رهبران غربی می‌‌گویند که تحریم‌‌ها بر غذا تاثیری نمی‌‌گذارد.پس از اینکه لبنان و مصر از خرید غلات امتناع کردند، اوکراین روسیه را به گلوله‌‌باران زیرساخت‌‌های کشاورزی، آتش زدن مزارع و فروش غیرقانونی غلات اوکراین به سوریه متهم کرد. تصاویر ماهواره‌‌ای گرفته‌شده در اواخر ماه مه توسط شرکت مکسار تکنولوژی نشان می‌‌دهد که کشتی‌‌هایی با پرچم روسیه در بندری در کریمه با غله بارگیری می‌‌شوند و چند روز بعد با دریچه‌های باز در سوریه پهلو می‌‌گیرند.

ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین مدعی است روسیه عامل بحران جهانی غذا است. غرب با مقاماتی مانند چارلز میشل، رئیس شورای اروپا و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده موافق است که می‌‌گویند روسیه غذا را به سلاح تبدیل می‌کند. اما روسیه می‌‌گوید زمانی که اوکراین مین‌‌ها را از دریای سیاه بردارد و کشتی‌‌های واردشده از نظر وجود سلاح بررسی شوند، صادرات می‌‌تواند از سر گرفته شود. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه وعده داد که مسکو از مزیت دریایی خود «سوءاستفاده» نخواهد کرد و تمام اقدامات لازم را برای اطمینان از اینکه کشتی‌‌ها می‌‌توانند آزادانه از آنجا خارج شوند، انجام خواهد داد.

اخبار مرتبط