بخش سی و سوم
تراژدی اجتنابناپذیر: کیسینجر و جهان او
برخی اعضا آشکارا آرزو میکردند که بیشتر سخن بگویند و در دو جمله آخر، گزارش یک نگرش ملموستر اما همچنان ملاحظهکارانه را ارائه میداد: «با توجه به هزینههای اقدام نهانی، باید به آن فقط برای خنثی کردن تهدیدات جدی بر منافع امنیت ملی آمریکا توسل جست. دور از ذهن نیست که چنین چیزی در شیلی رخ داد.» ممکن است کسی تصور کند موهای فر خورده هنری کیسینجر صاف شده و مو به تن او سیخ شده است. گرچه آن کلمات ممکن است «آخرین» کلمات کمیته بوده باشد اما «تنها» کلمات آن نبود. آنچه در ابتدا در این گزارش مدفون شده بود یک نتیجهگیری سختگیرانهتر و تند و تیزتر بود. «چنانکه بحث از برآوردهای اطلاعات ملی... روشن میسازد، ترس شدیدتر از تاثیرات انتخاب آلنده بیاساس بود.» منظور کمیته از «شدیدتر» احتمالا هر گونه ترسی است از اینکه دولت آلنده در نهایت ممکن است به سوی دیکتاتوری مارکسیستی و ائتلاف با کوبا و شوروی برود. کمیته چنین ادامه داد:«به نظر میرسد NIIEsهای شیلی یا در بهترین حالت به شکل گزینشی استفاده شده یا در بدترین حالت، آنگاه که زمان برای تصمیمگیری در مورد مداخله نهانی آمریکا در شیلی فرا میرسید، از سوی سیاستگذاران محلی مورد بیاعتنایی قرار گرفت». نتیجه نهایی این بود که کمیته چرچ باور نداشت که آلنده تهدیدی جدی بر منافع آمریکاست. چنانکه دیدیم، مخالفان دیگری هم برای سیاستهای نیکسون/ کیسینجر وجود داشتند، حتی پیش از اینکه آلنده رئیسجمهور شود. در اوت ۱۹۷۰، بنا به درخواست کیسینجر، تحلیلگران دولتی مبادرت به تولید و تهیه گزارشی کردند که کمیته چرچ آن را «مستقیمترین بیانیه مربوط به تهدیدی که رژیم آلنده برای آمریکا به دنبال دارد» اعلام کرد. این گزارش بیان میکرد که «ایالات متحده هیچ نفع ملی حیاتیای در شیلی ندارد. با این حال، فقط ضررهای اقتصادی ملموس وجود داشت». این گزارش در ادامه افزود: «توازن نظامی قدرت در جهان با دولت آلنده تغییر چشمگیری نخواهد کرد.» به همین ترتیب، یک مقام سیا به درستی اظهار کرد: «کنترل آلنده برای حزب کمونیست و برای مسکو دشوار خواهد بود.» یک مقام دولتی دیگر در واحد اطلاعاتی وزارت خارجه به نام «ویمبرلی کوئر» هشدار داد که: «برای همسانسازی پیروزی آلنده با «دیکتاتوری کاسترویی»، وزن نامکفیای به تفاوتهای عمیق شیلی با کوبا داده میشود.» حتی مشاور خود کیسینجر در امور آمریکای لاتین جدیت تهدید در هفتههای پس از به دستگیری قدرت از سوی آلنده را زیر سوال برد. این مشاور گفت:«آیا آلنده تهدیدی مرگبار برای ایالات متحده است؟ استدلال در مورد آن دشوار است.»