روس‌ها به همه جای جهان سرک می‌کشند
عملیات پوتین در ماداگاسکار
در کمیسیون انتخابات ماداگاسکار، مقام‌ها گوش به زنگ هستند. «تی یری راکوتوناریوو»، قائم مقام این کمیسیون، می‌گوید:«همه ما به یاد می‌آوریم که روس‌ها در انتخابات آمریکا چه کردند. همه واقعا می‌ترسیم.» از میان تمام جاهایی که انتظار می‌رفت روس‌ها برای مداخله برگزینند، ماداگاسکار یکی از جاهایی بود که کمترین انتظار برای انتخابش می‌رفت. این کشور که در جنوب شرق آفریقا واقع شده هزاران مایل آن‌سوتر از مسکو است و ارزش استراتژیک کمتری برای کرملین یا توازن قوای جهانی دارد. اما دو سال پس از مداخله تهاجمی روسیه در آمریکا، آنها اینجا هستند و مصمم به توسعه برنامه‌های خود و روش خاص خود را برای مداخله در انتخابات آن هم در یک میدان نبرد سیاسی در دوردست‌ها دارند. بر اساس ده‌ها مصاحبه‌ای که با مقام‌های ماداگاسکاری و عوامل محلیِ در استخدام روسیه انجام گرفت و مطالعه صدها صفحه سند داخلی که از سوی عوامل روس تهیه شد، این عملیات به تایید ولادیمیر پوتین رسیده و هماهنگی آن را عواملی بر عهده دارند که در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا مداخله داشتند.
«شویرتز- بورگیا» در گزارش خود می‌افزایند: مداخله در ماداگاسکار درست چند هفته پس از دیدار «هری راجائوناریمامپیانینا»، رئیس‌جمهور این کشور، با ولادیمیر پوتین در مسکو در سال گذشته کلید خورد. در این دیدار که هرگز گزارشی از آن به بیرون درز نشد «یووگنی پریگوژین»، متحد و نزدیک‌ترین یار پوتین هم حضور داشت. پریگوژین در زمره مقام‌هایی است که از سوی آمریکا به دلیل مداخله در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا در لیست تحریمی‌ها قرار گرفت (روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارش «روسیه درحال بازگشت به آفریقاست: ارتش شخصی پوتین» در تاریخ ۲۳ مرداد ۹۸ به تفصیل به حضور روسیه در آفریقا و نقش پریگوژین اشاره کرده بود). پوتین مکررا هر گونه دخالت در انتخابات دیگر کشورها را رد کرده است اما نشست او با رئیس‌جمهور ماداگاسکار – که پریگوژین هم سمت راست پوتین نشسته بود- به نقش روسیه در انتخابات دیگر کشورها حتی کوچک‌ترین و دورافتاده‌ترین‌شان اشاره می‌کند.
از برخی جهات حیاتی، عملیات ماداگاسکار شبیه به عملیاتی است که در آمریکا انجام گرفت. یک کارزار فریبی در رسانه‌های اجتماعی به راه افتاده و تلاش می‌شود نامزدهای خرابکار در بوق و کرنا شوند. روس‌ها حتی یک چهره آخرالزمانی را هم در استراتژی خودشان برای تخریب اپوزیسیون به کار گرفتند تا از شانس رقیب بکاهند. این چهره آخرالزمانی که دارای کیش شخصیت هم بود نامش کشیش «میل هول» است. او می‌گوید:«آنچه موجب شگفتی من شد این بود که روس‌ها برای عقد قرارداد به خانه من می‌آمدند اما من خانه نبودم. این عقد قرارداد بدون حضور من بود. آنها می‌گفتند اگر پول بخواهی، هر چقدر نیازت باشد به تو می‌دهیم.» اما اگر تلاش‌های روسیه در آمریکا در راستای لکه‌دار کردن دموکراسی غربی و بی‌اعتبار ساختن آن و در راستای رقابت‌های ژئوپلیتیک پوتین بود رقابت در ماداگاسکار هیچ نفع سیاسی ندارد و فقط یک هدف ساده دارد و آن «نفع مادی» است. «شویرتز- بورگیا»، گزارشگران نیویورک تایمز می‌افزایند: پیش از انتخابات، یک شرکت روسی که مقام‌های محلی و دیپلمات‌های خارجی می‌گویند از سوی پریگوژین کنترل می‌شود، سهم زیادی در یک شرکت دولتی دارد که کارش استخراج فلز کروم است؛ ماده‌ای معدنی که برای استفاده در فولاد ضد زنگ به‌کار می‌رود.
این کسب و کار موجب اعتراضات کارگران شد. آنها از حقوق پرداخت‌نشده‌شان، مزایای لغو شده‌شان و تهاجم خارجی‌ها به بخشی که منبع اقتدار ملی برای ماداگاسکار بوده شکایت دارند. ماداگاسکاری‌ها معتقدند ثروت کشورشان دارد غارت می‌شود و نقش عمده را روس‌ها دارند. این تکرار الگویی است که در آن روس‌ها در حال خزیدن به سوی کشورهای آفریقایی هستند و امیدوارند سیاست‌های آنها را به خاطر منافع مادی خود از نو شکل دهند. در جمهوری آفریقای مرکزی، افسر سابق اطلاعاتی روسیه، مشاور عالی امنیتی رئیس‌جمهور این کشور است در حالی که شرکت‌های وابسته به پریگوژین در سراسر کشور رخنه کرده‌اند و به استخراج قانونی و غیرقانونی الماس می‌پردازند. مقام‌های دولتی، جنگ‌سالاران و کسانی که در حوزه الماس فعالیت دارند می‌گویند روز به روز بر قدرت [و رد پای] پریگوژین در امور نظامی و تجاری افزوده می‌شود.
سال گذشته سه روزنامه‌نگار روس که در حال تحقیق از فعالیت‌های پریگوژین بودند در آنجا کشته شدند. «پاول استرونسکی»، محقق مرکز کارنگی، می‌گوید:«پریگوژین موفقیت چشمگیری در سال ۲۰۱۶ داشت و او اکنون آدمی است که تمام نگاه‌ها به سوی اوست و به تعبیری در سیبل نگاه‌هاست. او یک پا بر زمین دارد و پای دیگرش در کشورهای مختلف آفریقایی است. برخی کشورها با رهبران اقتدارگرا هستند که نیازمند کمک برای پیروزی هستند.» اما تجاوز و تهاجم روسیه به خارج بی‌نقصان هم نبوده است. عملیات روسیه در ماداگاسکار در وهله اول به نتایج مطلوب دست نیافت و درگیر بی‌کفایتی و فسادهای حیرت‌انگیزی شد که موجب شد چهره روسیه به‌عنوان کشوری که خرابکار سیاسی است جا بیفتد. مواردی از کارزارهای انتخاباتی مشاهده شده که در تبلیغات اشتباهات گرامری دیده شده است. مثلا نام رئیس‌جمهور یا به اشتباه نوشته می‌شد یا از برخی کلیشه‌ها برای اشاره به نام او استفاده می‌شد. برخی کارزارها هم به گونه‌ای بود که بانیانش به دنبال اهداف و مطامع شخصی بودند یا قبوضی می‌خواستند که در آن مثلا قیمت روزنامه‌ها یا قیمت برخی خدمات دو برابر حد معمول برآورد می‌شد.
فردی که برای این برنامه کارزار روس‌ها کار می‌کرد می‌گوید در رختخواب خانه یکی از عوامل روس بسته‌های طلا و سنگ‌های قیمتی یافت شده بود. این نشانه دیگری است از اینکه افرادی که بی‌اعتماد به این عملیات یا کارزارها هستند اغلب به‌دنبال نفع شخصی هستند تا سیاست. روس‌ها در قمار سیاسی خود به راحتی گزینه‌ها یا نامزدهای مد نظر خود را تغییر می‌دهند. زمانی که برایشان مسجل شد که «هری راجائوناریمامپیانینا»، از احتمال یا شانس اندکی برای پیروزی برخوردار است (روس‌ها به او لقب «پیانو» داده بودند)، عوامل روس به سرعت نظر خود را عوض کردند و به سوی نامزد احتمالا نهایی یعنی «اندری راجولین» چرخیدند. «یاروسلاو ایگناتوفسکی»، مدیر این عملیات، در نامه‌ای به یکی از همکارانش که به دست Dossier Center (اندیشکده‌ای مستقر در لندن) افتاد، نوشت:«پیانو خیلی ضعیف است. او هرگز پیروز نمی‌شود.» این مانور کارگر افتاد. پس از اینکه روس‌ها به سوی راجولین – رقیب سابق‌شان- چرخیدند و باعث پیروزی او شدند، شرکت پریگوژین هم دست به کار شد و با دولت جدید وارد مذاکره شد تا معادن کرومیوم و دیگر منابع در دسترس خود را با وجود اعتراضات کارگران حفظ کند. عوامل سیاسی پریگوژین تا امروز همچنان در پایتخت ماداگاسکار مستقر هستند.
