برخورد نظامی دو همسایه اتمی

دولت پاکستان روز چهارشنبه رسما خبر داد که دو فروند جت جنگنده ارتش هند را «در حریم هوایی خود» در منطقه مورد اختلاف کشمیر سرنگون کرده است. به گزارش سی‌ان‌ان، این حادثه درست یک روز پس از آن اتفاق می‌افتد که دولت هند اعلام کرد که به پایگاه جیش محمد حمله کرده است. این سطح از تنش، بین دو همسایه قدرتمند اتمی از دهه ۱۹۷۰ به این سو بی‌سابقه بوده است. آن‌طور که در بیانیه توییتری سخنگوی ارتش پاکستان آمده است، یک فروند از این هواپیماها در منطقه هندی کشمیر و یک فروند دیگر در منطقه پاکستانی آن سقوط کرده است. در این توییت تصریح شده است که دولت پاکستان یکی از خلبانان را هم به اسارت گرفته است. این توییت درحالی توسط آصف غفور بارگذاری شده که تا لحظه تنظیم گزارش هیچ‌یک از مقامات هندی آن را تایید نکرده‌اند. سی‌ان‌ان هم نوشته که نمی‌تواند این خبر را به‌طور مستقل تایید کند.

 همزمان منابع هندی اعلام کردند سه جنگنده پاکستانی وارد حریم هوایی کشمیر تحت کنترل هند شدند و به دنبال این اقدام فرودگاه سرینگر چند ساعت بسته شد. جنگنده‌های هندی این سه هواپیمای پاکستانی را مجبور به خروج از منطقه کردند. وزارت‌خارجه پاکستان پاسخ به اقدامات هند و ورود جنگنده‌های این کشور به حریم هند را بیانگر خواست پاکستان برای دفاع از خود خوانده است. در این شرایط وزارت‌خارجه هندوستان در یک بیانیه اعلام کرد که جنگنده‌های این کشور نیز در مناطق غیرنظامی منطقه مورد مناقشه به پرواز درآمده‌اند. وزارت‌خارجه پاکستان تصریح کرده است که هندوستان عملیات خود را در منطقه غیرنظامی انجام داده است. پاکستان در این بیانیه هند را کشوری خوانده که دست به اقدامات وحشت‌آفرین می‌زند. همچنین در این بیانیه تاکید شده که این پروازها در واکنش به عملیات هندوستان نبوده است.

در پی این تحولات پرواز هواپیماها در منطقه کشمیر متوقف شده است. با بالا گرفتن تنش بین هند و پاکستان ضمیر کابولوف، مدیر دپارتمان آسیا در وزارت‌خارجه روسیه اعلام کرد: مسکو از تبادل حملات هوایی بین هند و پاکستان نگران و خواهان برقراری آرامش سریع در منطقه است. او روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: هند و پاکستان دو کشور دوست روسیه هستند و ما نگران این تنش هستیم. این مقام روس ادامه داد: وضعیت به وجود آمده در این منطقه دال بر میزان اهمیت روابط دو جانبه برای حفظ ثبات در کل منطقه است. او درباره تاثیر این تنش بر روند صلح افغانستان تاکید کرد: تصور نمی‌کنم تاثیری بر روند صلح افغانستان داشته باشد و هند بدون شک بازیگر مهمی است اما دشوار است تصور کنم این موضوع تاثیری بر روند صلح افغانستان بگذارد. در همین حال دولت پاکستان که با خشم عمومی علیه حمله اخیر جنگنده‌های هند روبه‌رو است، تاکید کرده حق انتخاب زمان و مکان پاسخ به حمله هوایی هند را برای خود محفوظ می‌دارد.

سخنگوی ارتش پاکستان نیز گفت: اسلام‌آباد هیچ راهی جز پاسخگویی به حملات هند به خاک این کشور نداشته اما به‌دنبال تشدید بحران نیست و از هدف قراردادن اهداف نظامی یا وارد آوردن تلفات در حملات هوایی خودداری کرده است. آصف غفور، سخنگوی ارتش پاکستان گفت: جنگنده‌های پاکستانی شش هدف را به نشان توانمندی برای آسیب رساندن به تاسیسات کلیدی نشانه رفتند اما به عمد از وارد کردن هرگونه خسارت امتناع نمودند. سازمان هوانوردی پاکستان نیز از بسته شدن حریم هوایی پاکستان به روی پروازهای تجاری خبر داد. این سازمان در توییتی اعلام کرد: این سازمان رسما حریم هوایی کشور را تا اطلاع ثانوی بسته است. در حالی که هند مدعی شده در حمله هوایی خود شمار زیادی از اعضای گروه جیش محمد را در منطقه بالاکوت در داخل کشمیر پاکستان کشته، اسلام‌آباد این ادعا را بی‌معنی خوانده است. روز سه‌شنبه هند اعلام کرد مواضع شبه‌نظامیان کشمیری را که در داخل خاک پاکستان در منطقه بالاکوت مستقر بوده‌اند، هدف حمله هوایی قرار داده است.

به گفته مقامات هندی این حمله علیه نیروهای جیش محمد بوده است که مسوولیت حمله انتحاری ۱۵ فوریه در کشمیر تحت کنترل هند را برعهده گرفته است. این تحولات تنش بین دو قدرت هسته‌ای در منطقه را به شدت افزایش داده است. همچنین ارتش هند اعلام کرد: پنج سرباز هندی در اثر تیراندازی در منطقه مرزی جامو و کشمیر زخمی شدند. ارتش هند افزود: تیراندازی از داخل خاک پاکستان بود. شبکه ان‌دی‌تی‌وی هند به نقل از منابع نظامی گزارش داد: سربازان پاکستانی شب گذشته اقدام به تیراندازی و شلیک نارنجک کردند که بعضا تا صبح ادامه داشت. همین منابع تاکید کردند که نیروهای هندی به‌نوبه خود به منابع تیراندازی پاسخ دادند و پنج نقطه مرزی ارتش پاکستان را هدف گرفتند.

هند، پاکستان را به آزاد گذاشتن گروه جیش محمد در داخل هند و کشمیر متهم می‌کند؛ اتهامی که پاکستان آن را رد می‌کند. هند و پاکستان هر دو ادعای مالکیت بر منطقه کشمیر را دارند؛ منطقه‌ای که اکثریت ساکنان آن مسلمان هستند. در‌حال‌حاضر هرکدام از دو کشور بخش‌هایی از کشمیر را تحت کنترل خود دارند. حمله هوایی هند به داخل خاک پاکستان را ناظران پاسخ شدید هند به حمله انتحاری ۱۰ روز پیش به پلیس هند در کشمیر ارزیابی کرده‌اند. در جریان حمله پانزدهم فوریه دست‌کم ۴۰ مامور پلیس کشته شدند. بمب‌گذار انتحاری با یک خودرو حاوی مواد منفجره به اتوبوس حامل افسران پلیس کوبید و انفجار مهیبی را شکل داد. این واقعه که مسوولیت آن را گروهی تحت‌عنوان جیش محمد در پاکستان قبول کرد، خونین‌ترین حمله طی ۳۰ سال اخیر در کشمیر تحت کنترل هند ارزیابی شده است. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در سخنانی تلویحی از حمله جنگنده‌های کشورش حمایت کرد و آن را غرورآفرین خواند.

مودی که روز سه‌شنبه در راجستان، بزرگ‌ترین ایالت هند، حضور یافته بود، خطاب به حاضران گفت: «من انرژی و هیجان شما را درک می‌کنم. امروز از آن روزهایی است که باید برای قهرمانان‌مان سر تعظیم فرود آوریم.» با بالا گرفتن تنش میان دو کشور اتحادیه اروپا و چین از هند و پاکستان خواسته‌اند، خویشتن‌داری کنند. اوایل صبح چهارشنبه، سوشما سوارج، وزیرخارجه هندوستان گفته است که خواستار تنش بیشتر نیست. وزیر امورخارجه هند که در وُژن چین به‌سر می‌برد، در میان وزرای خارجه روسیه و چین اعلام کرد که حمله روز سه‌شنبه هندوستان به اراضی پاکستان عملیات نظامی علیه اسلام‌آباد نبود و باید آن را در راستای حمله به یک گروه تروریستی در جهت نابودی زیرساخت‌هایشان ارزیابی کرد. سوارج گفت: هند به این دلیل راسا حمله علیه این گروه را بر عهده گرفت، چراکه پاکستان به‌درخواست هند برای سرکوب این گروه هیچ اقدام مثبتی انجام نداده است. او تصریح کرد این حمله با اطلاعات ارزشمند و معتبری که به دست‌شان رسیده بود، صورت گرفت.