به همین منظور سیاست از گزینه‌های این مرکز فرهنگی برداشته شد. بنابر توافق، آموزش‌ها در حوزه زبان انگلیسی، مد، موسیقی و ورزش صورت می‌گیرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، در مسابقه مقاله‌نویسی هم که برگزار شد عنوان آن «عقاب سر سفید و پاندا» بود که هر دو حیوان به ترتیب نماد ایالات‌متحده و چین به حساب می‌آیند. مرکز فرهنگی یاد شده در حیاط دانشگاه هنان که در نزدیکی رود زرد است، قرار دارد. یک مجسمه بزرگ از مائو نیز در مقابل در ورودی این دانشگاه نصب شده است. طبق قول و قرار‌های صورت گرفته، تری برنشتاد قصد داشت که در پاییز از این مرکز فرهنگی دیدار کند اما اجازه بازدید به سفیر آمریکا داده نشد و هیچ توضیحی نیز درخصوص لغو این بازدید از سوی پکن ارائه نشد.

این واکنش نشان می‌دهد که جنگ آمریکا با چین تنها محدود به حوزه تجارت نیست و پای ارزش‌ها و اعتقاداتی که این دو ملت را ساخته، به این جنگ باز شده است. صدایی هم که از این جنگ به گوش می‌رسد یادآور دوران جنگ سرد آمریکا با اتحاد جماهیر شوروی است.  در چین، چنین برنامه‌هایی با فیلتر پنجره‌هایی از فرهنگ آمریکایی را به روی مردم این کشور باز می‌کند اما سختگیری‌های آنها می‌تواند شکاف بین جوامع دو قدرت بزرگ اقتصادی را بیشتر کند. مرکز فرهنگی تعطیل شده که قرار بود برنشتاد در آن حضور پیدا کند، جزو ۲۰ مرکز فرهنگی بود که حمایت مالی وزارت امورخارجه آمریکا را پشت سر خود دارد و هدف از برپایی آن‌گونه مراکز فرهنگی نزدیک کردن فرهنگ‌های دو کشور به یکدیگر است و عمدتا در آن آموزش زبان انگلیسی، رقص و تئاتر برقرار می‌شود تا با پروپاگاندای ضد آمریکایی مقابله شود.

جنیفر تارلین، از دانشگاه داکوتای شمالی که در مرکز فرهنگی دانشگاه شانگهای به‌عنوان مدیر مرکز آمریکایی فعالیت می‌کند، به نیویورک‌تایمز گفت: «امروز اما مراکز فرهنگی برپا شده در دانشگاه‌های چین تعطیل شدند.» تعطیلی مراکز فرهنگی آمریکایی با ممانعت از ورود برنشتاد به دانشگاه هنان شکل رسمی به خود گرفت.  این اقدامات با رشد سانتی‌مانتالیسم ملی‌گرایانه در چین همزمان شده است. اندکی پس از آنکه شی‌جین‌پینگ، ششمین سالگرد ریاست‌جمهوری خود را در این کشور جشن گرفت، کارزارهای ضدغربی رشد کرد و حتی مبارزه با ارزش‌های آمریکایی در دانشگاه‌ها به حیطه‌های کمتر حساس رسید. در عین حال از زمانی که ترامپ به روی کار آمده است، سرمایه‌گذاری در حوزه مسائل فرهنگی در چین امری نامحبوب به‌حساب می‌آید و دولت فعلی از پروپاگاندای ضد آمریکایی چینی‌ها به‌شدت ناخشنود است. در این زمینه وزیر امورخارجه چین حاضر نشد تا پاسخگوی سوال نیویورک‌تایمز باشد. هنگامی که ایجاد مراکز فرهنگی آمریکا در یک دهه پیش آغاز شد، نگاه متفاوتی وجود داشت. ترویج فرهنگ آمریکایی در خارج از کشور، زمانی نقطه عطف سیاست خارجی ایالات‌متحده به‌حساب می‌آمد. این ایده در دوران جنگ سرد بسیار مورد استقبال مقامات آمریکایی قرار گرفته بود.

در اوایل دهه ۱۹۹۰، جمهوری‌خواهان و بیل کلینتون دموکرات با یکدیگر همکاری کردند تا زمینه کار آژانس‌ را همپا با بودجه کارهای فرهنگی کاهش دهند. آنها بر این باور بودند که دموکراسی غالب شده و اینترنت نیز از هزینه‌های غیرضروری دیپلماسی کاسته است.  اما چین یک مورد خاص بود. دولت آمریکا نگران منفی‌بافی‌های چین علیه ایالات‌متحده بود. این ترس آمریکا نیز بی‌راه نبود برای اینکه در چین تمامی رسانه‌ها در اختیار دولت مرکزی و حزب کمونیست است.  هم پا با رشد مراکز فرهنگی آمریکایی در چین، دولت این کشور شبکه‌ای از موسسات کنفسیوسی تشکیل داد و به این شبکه‌ها یارانه هم اختصاص داد. این در شرایطی است برنامه درسی مراکز فرهنگی آمریکا باید از زیر تیغ فیلتر حزب کمونیست گذر کرده باشد. در دوران باراک اوباما این کمپ‌های آموزشی رشد قابل‌توجهی داشت. زمان شروع به کار اوباما میزان این کمپ‌های آمریکا از عدد ۷۰ به ۱۰۰ رسید. در سال ۲۰۱۱، تنها ۵ مرکز فرهنگی وجود داشت که آنها هم عمدتا در نزدیک کنسولگری‌ها و محل سفارت آمریکا برگزار شد. همین مراکز نیز به‌شدت تحت رصد چینی‌ها قرار داشت و اجازه نمی‌داد تا افراد محلی وارد این مراکز شوند. دولت اوباما احساس کرد که باید در این زمینه دست به کار شود.

تا سال ۲۰۱۲، وزارت‌خارجه تا ۱۰۰ هزار دلار به هر دانشگاه آمریکایی کمک مالی پرداخت می‌کرد تا مراکز فرهنگی در دانشگاه‌های چینی ایجاد کنند. برای اینکه حساسیت‌ها را کم کند، دولت نقش خود را در برقراری این مراکز فرهنگی کم کرد و به بخش‌خصوصی اجازه داد تا برنامه دلخواه خود را پیش ببرد و در این زمینه دخالت چندانی نکرد.  ویلیام بروستاین، معاون پیشین امور بین‌الملل در دانشگاه ایالتی اوهایو، دیدارش با جان ام. هاتسن، سفیر وقت آمریکا در پکن را به یاد می‌آورد. سفیر به جان بروستاین، از اقدام جسورانه آمریکا درباره تاسیس مراکز فرهنگی در دانشگاه‌های چینی گفت. او می‌گوید: «سفیر به من گفت که این مثل موسسات کنفسیوسی است. این پاسخ آمریکا است.» سفیر سپس تاکید کرد: «شما باید یک مرکز فرهنگی باز کنید. جایی را انتخاب کنید اما یادتان باشد که آن مکان پکن یا شانگهای نباشد.»

دانشگاه اوهایو از پیش به خود می‌بالید که دانشجویان چینی شهریه‌پرداز زیادی در این دانشگاه دارد و به این فکر می‌کرد که ایجاد مرکز فرهنگی آمریکا در قلب چین از جذابیت بیشتری برخوردار است.  بسیاری از دانشجویان اهایو از ایالت هابویی می‌آمدند. به همین جهت برای برونستاین آسان بود تا دانشگاه ووهان را که یک دانشگاه بزرگ در مرکز این استان بود، متقاعد به برگزاری این مرکز فرهنگی کند. آنها می‌خواستند نمایشی با تم‌های آمریکایی برگزار کنند. این مرکز در سال ۲۰۱۲ در فضای خیمه‌گونه‌ای باز شد و در آن از غذای آمریکایی گفته و کتاب‌های آشپزی به زبان انگلیسی فروخته شد. همچنین موسیقی «جاز» نواخته شد و گروه‌های رقص نیز روی صحنه آمدند. باب اکهارت که یک گروه جاز به چین برده بود به یاد می‌آورد که هیجان‌بخش‌ترین قسمت برنامه زمانی بود که یک گروه رقص آفریقایی-آمریکایی به روی صحنه رفتند و آن برنامه به‌شدت مورد استقبال چینی‌ها قرار گرفت. با اجرای این برنامه نرم‌نرمک سایر کمپ‌های آمریکایی در سراسر چین برقرار شدند.

اکثر برنامه‌ها الگوی مشخص و ثابتی نداشتند. در کارزار فرهنگی آمریکا در دانشگاه شانگهای از بازیگران یک سریال دعوت شد تا به آنجا بیایند. سپس یکی از برنامه‌ها پخش موسیقی زنده از فیلم «نامه اسکارلت» بود. اما با قدرتمندتر شدن شی‌جین‌پینگ کارزارهای ضدآمریکایی در چین افزایش یافته است. یوان گویرن، وزیر آموزش و پرورش چین در سال ۲۰۱۵ در یک اعلامیه‌ای به مدارس چینی هشدار داد از کتاب‌هایی که حاوی ارزش‌های غربی است پرهیز و آنها را از برنامه درسی‌شان حذف کنند. حالا نیز مسوولان دانشگاه‌های چینی اجازه ورود برگزارکننده کمپ‌های آمریکایی را به دانشگاه‌ها نمی‌دهند. همچنین چینی‌ها به این امر بسنده نکردند و نام آمریکا را از روی این کمپ‌ها حذف کردند و نام کمپ خلق روی آن گذشته‌اند. این درحالی است که از دهه ۲۰۰۰ به این سو در آمریکا موسسات کنفسیوسی به‌شدت رونق یافت. این مراکز حمایت مالی چینی‌ها را پشت‌سر خود دارد.

اخبار مرتبط