بخش بیست و یکم
محرمانه‌های کره‌شمالی
لپ‌تاپ‌ها ارزشمندترین وسایل نزد مردمان کره‌شمالی و به‌ویژه کسانی است که از مشاهده رسانه‌های خارجی لذت می‌برند. این بدین خاطر است که لپ‌تاپ‌ها کوچک و قابل حمل بوده و از این‌رو با سهولت بیشتری قابل پنهان شدن هستند. در جاهایی مانند بازار کانگ‌دونگ [Kangdong Market] در پیونگ‌یانگ، یک لپ‌تاپ چینی ارزشی معادل ۳۰۰ دلار یا بیشتر خواهد داشت (بسته به نوع، کیفیت و ویژگی‌هایش). این پول زیادی برای بسیاری از مردم کره‌شمالی است. لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای دست دوم این ابزارها را برای شهروندان معمولی در دسترس‌تر قرار می‌دهد هر چند باید برای آن هم ۱۵۰دلار پرداخت. یک برآورد منطقی تعداد کل لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترها در این کشور را حدود ۴ میلیون دستگاه یا یکی به ازای هر ۶ نفر اعلام کرده است. حدود نیمی از این کامپیوترها در مناطق ثروتمندتر پیونگ‌یانگ قرار دارد که یک جورهایی دور از دسترس مردم متوسط است. در خارج از پایتخت شاید یک کامپیوتر به ازای هر ۱۱ نفر وجود داشته باشد. برخی کامپیوترها به شبکه‌های «اینترانت» وصل‌اند. اینها تنها «باغ‌های محصور» کره‌شمالی هستند و به منزله نوعی اینترنت رسمی کره‌شمالی عمل می‌کنند [در فضای مجازی و اینترنت «walled garden» یا باغ محصور به محیطی اشاره دارد که دسترسی کاربران به محتوای وب و خدمات اینترنتی را کنترل می‌کند و در واقع به ISPها اجازه دسترسی به هر «گُلی» را در «باغ اینترنت» نمی‌دهد. شاید بیراه نباشد اگر برای تقریب به ذهن بتوان از معادل «اینترنت پاک» استفاده کرد]. «هکر جمعی ناشناس» [Hacker collective Anonymous] روزگاری مدعی رسوخ در یکی از این شبکه‌ها شد اما از آنجا که لینک یا ارتباطی با دنیای خارج وجود نداشت درک اینکه چگونه این امر میسر شده دشوار است. استفاده «از» و دسترسی «به» بزرگ‌ترین شبکه، کوانگ میونگ [Kwangmyong]، از دانشگاه‌ها و دفاتر دولتی آزاد است و نیز برای استفاده خصوصی یعنی برای کسانی که خط تلفن و کامپیوتر دارند هم آزاد است. بیشتر محتوای کوانگ میونگ از اینترنت معمول گرفته می‌شود و پس از عبور از برابر دیدگان سانسورچیان وارد این شبکه داخلی می‌شود. کوانگ میونگ همچنین دارای ایمیل، پیام رسان چت، کتابخانه الکترونیک [ e-book]، اخبار و دسترسی به وب‌سایت‌های کره‌شمالی هم هست. این روزها بازدیدکنندگان از پیونگ‌یانگ دوست دارند بازی «تبلت را پیدا کن» را انجام دهند. برای اعضای نخبه، یک تبلت چینی هم ابزار سرگرمی و بازی است و هم نماد جایگاه و اعتبار افراد. بنابراین، مشاهده جوانان و ساکنان «پیونگاتان» که در کافه‌ها می‌نشینند، با ابزارهای داخل موبایل یا خود موبایل بازی می‌کنند و جرعه‌جرعه قهوه می‌نوشند درحال تبدیل شدن به امری متداول است. دولت کره‌شمالی نیز وارد معرکه شده و تبلت‌های اندروید خاص خود را با عنوان «سامجی یون» [Samjiyon] تولید کرده است. با این وجود، سامجی یون یک محصول واقعا شمالی نیست. سیستم عامل آن اندروید است و اجزای داخلی‌اش از «یکون» - Yecon: یک شرکت چینی تولید‌کننده برق خانگی که در شهر شنژن مستقر است- می‌آید. این تبلت‌ها قیمتی معادل ۲۰۰ دلار دارند و به گفته یک منبعی که در نمایشگاه تجاری پیونگ‌یانگ موفق به خرید یکی از آنها شد یک نسخه از Angry Birds، PDF و برخی کتاب‌های الکترونیکی از قبل بارگذاری شده روی آنها نصب شده است. قابلیت‌های آن با قابلیت تبلت‌های معروف بین‌المللی دیگر قابل مقایسه است البته با یک استثنا. این سامجی یون‌ها فاقد وای‌فای هستند. در کره‌شمالی وای‌فای یک ویژگی کاملا بی‌ارزش تلقی می‌شود. با توجه به قیمت آن و این حقیقت که آن دسته از شمالی‌هایی که پول دارند می‌توانند محصولات خارجی خریداری کنند، بعید است که سامجی یون یک «ضربه» یا «آسیب» تلقی شود. به گفته منابعی در تمام سطوح اجتماعی و مناطق جغرافیایی، محصولات کره‌شمالی عموما غیرمحبوب و از رده خارج تلقی می‌شوند. هر چیز ژاپنی و اروپایی مطلوب تلقی می‌شود، درحالی‌که هر چیز چینی کم کیفیت و ارزان پنداشته می‌شود، اما همین جنس چینی بهتر از محصول مشابه شمالی تلقی می‌شود. برخی ممکن است سامجی یون را یک تلاش تبلیغاتی از سوی کره‌شمالی تلقی کنند که هدفش به رخ کشیدن کره‌شمالی (برای دنیای خارج) است که این کشور درحال پیوستن به انقلاب اطلاعاتی [information revolution] است. مشاهده پیونگ‌یانگی‌هایی که از تبلت استفاده می‌کنند جالب توجه است اما توجه واقعی باید به کامپیوترهای شخصی‌ای (PC) معطوف شود که دارای درایو USB هستند. براساس نظرسنجی‌ای که در سال ۲۰۱۰ از ۲۵۰ فراری انجام گرفت، ۱۶ درصد از دسترسی به اینترنت برخوردار بودند. با توجه به رشد انفجاری پیشینی که در دسترسی به تلویزیون و DVDها مشاهده شد، منطقی است تصور کنیم که این رقم اکنون بسیار بیشتر است. اگر یک کامپیوتر به‌عنوان ابزاری تصور شود که از طریق آن تعداد بالقوه بی‌شماری از مردم می‌توانند به رسانه‌های خارجی روی USBها دسترسی یابند، پتانسیل این کامپیوترها برای تضعیف کنترل دولت بر اطلاعات بسیار زیاد است.
ترکیب رسانه‌های خارجی در کنار کامپیوترهای شخصی یک پیامد کنجکاوانه دیگر هم داشته است. کافه‌های اینترنتی (یا PC-bang) در همه جای کره‌جنوبی دیده می‌شوند و به منزله اتاق‌های بازی شبکه‌ای تلقی می‌شوند که در آن جوانان می‌توانند به رقابت با یکدیگر بپردازند؛ شمالی‌ها ظاهرا این کافه‌های اینترنتی را در تلویزیون کره‌جنوبی دیده‌اند و تصمیم به کپی‌برداری از آنها گرفته‌اند و بنابراین، تعداد معدودی از کافه‌های شبکه‌ای اینترنتی در کره‌شمالی دیده می‌شوند که پر از بازی‌های کامپیوتری هستند. کسانی که با آنها بازی می‌کنند باید تنها باشند. تنها امکان شمالی‌ها از اینترنت همانا به اشتراک گذاشتن فایل‌ها از طریق USBهاست.
ارسال نظر