پـایـان عصر مرکـل؟ عکس: AFP

ژرمن‌ها روز دوشنبه که از خواب بیدار شدند با پیگیری اخبار متوجه شدند که دولت مرکزی بیشتر از گذشته بی‌ثبات‌ خواهد شد. روز دوشنبه اعلام شد که حزب حاکم سوسیال‌مسیحی اکثریت خود را در ایالت باواریا از دست داده است. به گزارش سی‌ان‌ان با نتیجه به‌دست آمده از انتخابات باواریا، موقعیت آنگلا مرکل و دولت ائتلافی او بیش از پیش شکننده شده است. حزب سوسیال‌مسیحی که خواهرخوانده حزب دموکرات‌مسیحی یعنی حزب آنگلا مرکل است از جنگ جهانی دوم به این‌سو حضوری قوی در باواریا داشته و نزدیک به ۷۰ سال موقعیتی مستحکم در دولت‌های پیشین باواریا داشته است. بر این اساس حزب سبز با صعودی چشمگیر در جایگاه دوم قرار می‌گیرد و حزب ضدمهاجرت آلترناتیو برای آلمان برای اولین بار به مجلس ایالتی راه می‌یابد. این در حالی است که نتایج اولیه آرا در انتخابات نیز نشان‌دهنده آن است که حزب سوسیال‌مسیحی آلمان اکثریت مطلق خود را در این ایالت از دست داده است.

از ساعات اولیه روز یکشنبه انتخابات ایالتی بایرن در آلمان آغاز شد. از ۹ میلیون و ۵۰۰هزار نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات دعوت به‌عمل آمده بود که در انتخاب مجلس ایالتی بایرن آرای خود را به صندوق‌های رای‌ بریزند. اختلاف نظر شدید میان احزاب دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی آلمان شکست فاحشی را در انتخابات ایالتی بایرن برای احزاب محافظه‌کار آلمان در پی داشت. آنگلا مرکل همین چند ماه پیش ائتلافی شکننده با اتحادیه سوسیال‌مسیحی و سوسیال‌دموکرات تشکیل داد.

اگرچه حزب سوسیال‌مسیحی به نسبت انتخابات پیشین شکست فاحشی داشته و اکثریت مطلق خود را از دست داده است، اما هنوز با فاصله زیادی، قدرتمندترین حزب ایالت بایرن محسوب می‌شود. این حزب از نزدیک به ۷۰ سال پیش، از سال ۱۹۵۰ میلادی، در راس دولت ایالتی بایرن قرار داشته است. دولت آینده بایرن دولتی ائتلافی خواهد بود. طبق نخستین نتایج شمارش آرا، حزب سوسیال‌مسیحی آلمان با به دست آوردن بیش از ۳۷ درصد آرا در صدر جدول قرار دارد. این بدترین نتیجه به دست آمده در انتخابات برای حزب سوسیال‌مسیحی در دهه‌های گذشته است. حزب سوسیال‌مسیحی بیش از ۱۰ درصد آرای خود را از دست داده‌ است. حزب سبزها نیز با به‌دست آوردن حدود ۵/ ۱۸ درصد آرا در رده دوم جدول قرار گرفته است. آرای این حزب حدود ۱۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد. حزب سوسیال دموکرات‌ آلمان با شکست تاریخی و از دست دادن ۵/ ۱۰ درصد آرای خود در ایالت بایرن به حدود ۱۰ درصد آرای شرکت‌کنندگان دست پیدا کرده است. حزب شرکت‌کنندگان مستقل حدود ۵/ ۱۱ درصد آرا را در بایرن از آن خود کرده است که بیش از ۵/ ۲ درصد بیشتر از نتایج این حزب در انتخابات پیشین این ایالت است. حزب آلترناتیو برای آلمان نیز در این دوره توانست ۷/ ۱۰ درصد آرای مردم را به دست آورد. کارشناسان می‌گویند که انتخابات بایرن منعکس‌کننده مشکلات پیچیده‌ای است که احزاب بزرگ موفق در سراسر اروپا با آنها روبه‌رو هستند. به گفته تحلیلگران مساله فقط ظهور راست افراطی نیست، بلکه رای دهندگان درحال روی آوردن به جنبش‌های جدیدتر و کوچکتر هستند.

اتحادیه سوسیال‌مسیحی برای بیش از ۶۰سال تقریبا تنها حزب حاکم در باواریا بوده اما تفرقه در افکار عمومی پیرامون مسائلی مثل مهاجرت باعث شده بخشی از حامیان خود را از دست بدهد. این امر موجب می‌شود که حالا سبزها برای دولت آلمان چالش‌های جدی به‌وجود بیاورند.  هورست زیهوفر، رهبر اتحادیه سوسیال‌مسیحی گفت که این روز خوبی نیست، اما افزود که این فقط یک روی سکه است چون نتیجه آرا به اتحادیه سوسیال‌مسیحی اجازه می‌دهد دولتی تازه تشکیل دهد.

ظاهرا تلاش‌های اخیر اتحادیه سوسیال‌مسیحی برای اتخاذ لحن و سیاستی تندتر در قبال مساله مهاجرت که از جمله باعث مشاجره‌های پرسر و صدا با مرکل شد، نتیجه عکس داده است. این برای مرکل خبر بدی است چون باواریا منعکس‌کننده افت محبوبیت احزاب راست میانه و چپ میانه است که به‌طور سنتی قدرتمند بودند. از سوی دیگر موفقیت حزب ضدمهاجرت آلترناتیو برای آلمان در باواریا به اندازه پیروزی‌های آن در شرق آلمان نیست، هرچند به نظر می‌رسد که شمار بزرگی از آرای اتحادیه سوسیال‌مسیحی را از آن خود کرده باشد. همچنین به‌نظر می‌رسد که اتحادیه سوسیال‌مسیحی هم با اتخاذ بعضی از سیاست‌های تند آلترناتیو برای آلمان، از جمله در زمینه مهاجرت، بعضی از رای‌دهندگان میانه‌رو خود را از دست داده باشد. مارکوس زودر، نخست‌وزیر کنونی باواریا گفت: «هر چند این نتایج تلخ است اما باید از آن آموخت. باید تغییراتی که در باواریا و در جامعه رخ داده را تحلیل کنیم. از مهم‌ترین چیزهایی که باید از آنها اطمینان حاصل کنیم ثبات، قابلیت حکمرانی و حفظ قدرت کنونی باواریا است.»

فرد کمپه، رئیس اتاق فکر شورای آتلانتیک در واشنگتن درخصوص انتخابات روز یکشنبه آلمان می‌گوید: این نتایج زلزله سیاسی در باواریا بود اما پس‌لرزه آن در برلین احساس خواهد شد. حالا صحبت‌ها در مورد پایان عصر مرکل درحال افزایش است.  آندرا نالز، رهبر حزب سوسیال دموکرات بدون آنکه نامی از آنگلا مرکل ببرد نتیجه به‌دست آمده در ایالت باواریا را پیامد عملکرد ضعیف دولت دانست. او گفت که این نتیجه نشان می‌دهد همه چیز درحال تغییر است.  هورست زیهوفر نیز هر چند نظر خود را در مورد مهاجرت تغییر داده است اما وی یکی از تاثیرگذارترین افراد در کنار مرکل برای پذیرش یک میلیون پناهجو بوده است. او برای اینکه حزب آلترناتیو برای آلمان نتواند در ایالت باواریا رای بیاورد، نظر خود را به نظرات افراد ضدمهاجرتی تغییر داده بود.  مایکل ویگل، استاد علوم سیاسی دانشگاه پاسائو معتقد است که حملات شخصی زیهوفر به مرکل و سخنان آتشین وی که خود وزیر کشور فدرالی است، موجب شد در ایالت باواریا جایگاهش تضعیف شود. او می‌افزاید: این سخنان آب و هوای سیاسی باواریا را تغییر داد و سبزها و دست راستی‌ها بیشترین استفاده را از این موقعیت کردند. به اعتقاد او استفاده از این تاکتیک از سوی حزب اتحادیه سوسیال‌مسیحی نتیجه عکس داد.  از زیهوفر پرسیده شد که آیا قصد دارد از مقام خود استعفا دهد که وی این موضوع را رد کرد اما تاکید داشت که باید این نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. حالا با مشخص شدن نتایج ضعیف حزب اتحادیه سوسیال‌مسیحی، اختلافات در درون دولت ائتلافی عمیق‌تر خواهد شد. این دولت حتی از زمانی که مرکل مجبور شد با سوسیال دموکرات‌ها ائتلاف کند، ضعیف‌تر شده است.  برخی پیش‌بینی می‌کنند که درگیری‌ها بین احزاب ائتلافی در دولت آلمان افزایش خواهد یافت. این درحالی است که مرکل خواستار پایان بخشیدن به این درگیری‌ها است. دولت او دو بار به‌دلیل مسائل مهاجرتی در آستانه فروپاشی قرار گرفته و حالا با ضعیف شدن حزب اتحادیه سوسیال‌مسیحی این درگیری‌ها بیشتر خواهد شد.

جان تی‌چائو، عضو اتاق فکر صندوق ژرمن مارشال ایالات‌متحده، مرکل را «خسته و ضعیف» توصیف می‌کند. او می‌افزاید: «با این حال راهبرد او برای سفت نگه داشتن اتحادیه پس از نتایج به‌دست آمده، امری بیهوده به‌نظر نمی‌رسد. اما آلمان باید منتظر نتایج ایالت هسه باشد. در ایالت هسه پیش‌بینی می‌شود که اتحادیه دموکرات‌مسیحی با ریزش آرا مواجه شود اما همچنان اکثریت پارلمان محلی در دست این حزب باقی بماند.

 

p04-03