ترامپ برزیل در یک قدمی رئیس‌جمهوری

نامزد دست راستی و افراطی برزیل که از دوران دیکتاتوری نظامی در این کشور به نیکی یاد کرده بود، یک قدم به پیروزی نزدیک شد. او که گفته است با مشتی آهنین به جنگ فساد و جنایت خواهد رفت توانست رای ۴۶ درصدی برای خود به‌دست آورد تا انتخابات در این کشور به دور دوم کشیده شود. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، خائر بولسونارو توانست با شعارهای نژادپرستانه و ضد دگرباشی و سخنان توهین‌آمیز به زنان رای قابل‌توجهی به‌دست آورد. روز یکشنبه اعلام شد که با شمارش رای ۹/ ۹۹ درصد، بولسونارو توانست رای ۴۶ درصدی به‌دست آورد. این درحالی است که برای پیروزی نهایی به رای ۵۰ درصدی نیاز داشت. نزدیک‌ترین رقیب او هم در نهایت توانست رای ۲۹ درصدی به‌دست آورد. او روز یکشنبه با اعلام نتایج انتخابات برزیل گفت که برزیل در آستانه یک هرج‌ومرج مطلق است و تاکید کرد که با حمایت مردم برزیل را از نو خواهد ساخت. او که خود را ترامپ گرمسیری خوانده، گفته است در دور دوم انتخابات در ۲۸ اکتبر فرناندو حداد را شکست خواهد داد. فرناندو حداد نامزد چپ‌ها امیدوار است بتواند حمایت آرای دیگر نامزدها را علیه بولسونارو به‌دست آورد.

برزیل که چهارمین دموکراسی بزرگ دنیا خوانده می‌شود از سال ۲۰۰۲ به این سو، چپ‌ها را پیروز هر انتخاباتی کرده است. با این حال، بولسونارو روز یکشنبه توانست در عرصه انتخابات یک قدرت‌نمایی محض از خود نشان دهد و نشان داد که برزیل نیز دچار چندگانگی شده است. این درحالی است که تحلیلگران بر این باورند که بولسونارو برای روز ۲۸ اکتبر کار سختی پیش روی خود دارد و به‌آسانی نمی‌تواند مخالفان را به سمت خود جذب کند. لورا کاروالهو، اقتصاددانی که در دانشگاه سن‌پائولو تدریس می‌کند، گفت که حزب کارگر سه هفته وقت دارد تا روی برنامه کاری خود سرمایه‌گذاری کند. او تصریح می‌کند: به‌جای اینکه بر مسائلی مانند نژادپرستی و زنان متمرکز شود، آنها باید روی برنامه اقتصادی متمرکز شوند و چهره ضدکارگری وی را نمایان سازند.

درحالی‌که تعدادی از همسایگان برزیل در سال‌های اخیر به سمت راست متمایل شده‌اند، یک پیروزی توسط بولسونارو که یک محافظه‌کار پوپولیست است می‌تواند لرزه‌ای دیگر به جهان وارد کند و موجب تقویت رهبران ضدساختار شود.  منتقدان و تحلیلگران سیاسی درباره خیزش بولسونارو هشدار داده‌اند و گفته‌اند که او ممکن است پس از پیروزی شبیه اقتدارگرایانی مانند رجب طیب اردوغان در ترکیه یا دوترته در فیلیپین شود.  پیش از اینکه بولسونارو برای ریاست‌جمهوری نامزد شود، وی کاپیتان سابق ارتش بوده و پس از آن تجربه حضور در هفت دوره پارلمان را داشته است. او در این دوران علیه دگرباشی بارها سخنرانی کرده است. همچنین مانند ترامپ به‌عنوان چهره‌ای ضدزن شناخته می‌شود و مانند او موضع‌گیری‌های نژادپرستانه داشته است. او همچنین از دوران تاریک نظامیان در این کشور به نیکی یاد کرده است. در این دوران که حد فاصل سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۵ بود، ۴۳۴ نفر کشته و هزاران نفر شکنجه شدند.

مسیر پیروزی اولیه

روز یکشنبه خارج از بسیاری از مراکز رای‌گیری صف‌های طولانی مردم گزارش شد. حدود ۱۵۰ میلیون شهروند برای رای دادن واجد شرایط هستند. در هفته‌های اخیر، بولسونارو و طرفدارانش علیه حزب کارگر و رئیس‌جمهوری سابق لولا داسیلوا (که به ۱۲ سال زندان به جرم فساد مالی محکوم شد) حملات شدیدی به راه انداختند. او حزب کارگر را بزرگ‌ترین دار‌و‌دسته خلافکار و مجرم در تاریخ برزیل می‌نامد که در آستانه نابودی قرار دارد. در هفته‌های اخیر، بولسونارو و طرفدارانش علیه حزب کارگر و رئیس‌جمهوری سابق لولا داسیلوا (که به ۱۲ سال زندان به جرم فساد مالی محکوم شد) حملات شدیدی به راه انداختند. بولسونارو پیش از برگزاری انتخابات به خود بسیار اطمینان داشت و گفته بود اگر خدا بخواهد، ما امروز کار را تمام خواهیم کرد.

به‌رغم اینکه بولسونارو نتوانست در همان مرحله اول کار را تمام کند او به‌نوعی پیروز میدان بوده است؛ چراکه هیچ‌یک از احزاب عمده این کشور حامی وی نبودند. در میانه‌های سپتامبر گزارش شد که کمپین انتخاباتی وی یک کارزار جمع و جور با هزینه‌ای معادل ۲۶۳ هزار دلار بوده است. این درحالی است که حداد نامزد چپ‌ها برای این دوره از انتخابات ۳/ ۶ میلیون دلار هزینه کرده است. به گفته کارشناسان اما خیزش فردی چون بولسونارو در آینده در چندگانگی جامعه برزیل تاثیر بسزایی خواهد داشت. برزیلی‌ها از احزاب عمده این کشور خسته شده‌اند و از سال ۲۰۱۴ که مدام احزاب اصلی همدیگر را متهم به فساد کردند، این احزاب در نزد مردم افول کردند.

۷ چالش اقتصادی دولت برزیل

انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل یکشنبه این هفته برگزار شد. در این باره بسیاری از برزیلی‌ها نگران هستند که آیا دولت جدید می‌تواند اقتصاد زمین‌گیر این کشور را احیا کند. برزیل بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه آمریکای لاتین و نماد حرف «ب» در گروه کشورهای به اصطلاح «بریکس» است. در ژانویه ۲۰۱۱، زمانی‌که رئیس‌جمهوری لولا داسیلوا خانه‌نشین شد، از برزیل به‌عنوان معجزه اقتصادی آمریکای لاتین یاد می‌شد. امروز اما اقتصاد برزیل با چالش رکود و نرخ بیکاری بالا مواجه است و وخیم‌تر شدن کیفیت زندگی موجی گسترده از نارضایتی‌ها در این کشور ایجاد کرده است. در ماه گذشته نیز زمانی که موزه ملی این کشور دچار حریق شد، بسیاری آن را نشانه‌ای از چالش‌های ادامه‌دار این کشور دانستند.

به گزارش خبرگزاری «الجزیره» قطر، «نابرابری» یکی از مشکلات اقتصاد برزیل است. براساس آمارهای «آکسفام‌اینترنشنال»، ارزش دارایی‌ ۶ ثروتمند بزرگ برزیل در مجموع با ثروت ۵۰درصد جمعیت ضعیف این کشور – تقریبا معادل ۱۰۰ میلیون نفر – برابری می‌کند. «فساد فراگیر» یکی دیگر از چالش‌های اقتصاد برزیل است. در اوایل سال ۲۰۱۴ پلیس فدرال این کشور تحقیقات گسترده‌ای علیه پرونده‌های رشوه‌گیری چند میلیارد دلاری در این کشور آغاز کرد. به عقیده کارشناسان این تحقیقات که به اصطلاح «لاوا جاتو یا عملیات کارواش» نام گرفته، بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین تحقیقات مبارزه با فساد در تاریخ آمریکای جنوبی است. در این‌باره، تعداد زیادی از مدیران کسب‌وکارها، شرکت‌های بین‌المللی و سیاستمداران برجسته به اتهامات مختلفی – از رشوه‌خواری گرفته تا پولشویی – تحت پیگرد قانونی گرفته‌اند.

برزیل نیاز به اصلاحات گسترده‌ای برای کاهش سطح بدهی، رسیدگی به خشونت و تصحیح نظام مستری ناعادلانه بخش دولتی دارد. بازنشستگان خدمات اجتماعی این کشور اغلب در دهه ۵۰ زندگی خود با دریافت حقوق و مزایای کامل بازنشسته می‌شوند، درحالی‌که جمعیت فقیرنشین از داشتن ابتدایی‌ترین خدمات محروم‌اند. تراکم جمعیت در شمال‌شرقی برزیل بسیار بالا است، ویژگی‌‌ای که این منطقه‌ را برای سیاست‌مدارانی که قصد شرکت در انتخابات را دارند جذاب کرده است. لوسیا نیومن،‌ خبرنگار شبکه الجزیره در سفری که به این کشور داشت در گزارشی می‌نویسد: «در منطقه زاغه‌نشین این کشور هیچ شبکه فاضلاب و خدمات ابتدایی وجود ندارد. ۶۰درصد از جمعیت ایالات آلاگؤاس این کشور در فقر به‌سر می‌برند. نیازهای آنها زیاد بزرگ نیست و جیب‌های آنها خالی است. این باعث می‌شود در دوره‌های انتخاباتی، سیاست‌مداران بتوانند با کمتر از ۱۰ دلار رای آنها را بخرند.»

ادوارد گلاسوپ، اقتصاددان برجسته حوزه اقتصاد سرمایه‌ای آمریکای لاتین نیز توضیح می‌دهد که چطور می‌توان اقتصاد برزیل را به مسیر گذشته بازگرداند. به اعتقاد این اقتصاددان «مهم‌ترین چیزی که برای سرمایه‌گذاران اهمیت دارد اصلاح نظام مستمری و اصلاحات مالی عمیق است... البته من فکر می‌کنم دولت‌های آینده در ایجاد این اصلاحات با چالش مواجه شوند چرا که رای‌دهندگان دید منفی نسبت به آنها دارند. به علاوه انجام این اصلاحات نیاز به رای سه‌پنج اکثریت کنگره دارد، در حالی که کنگره برزیل به‌شدت جناح‌بندی است. یکی دیگر از چالش‌های دولت آینده، کاهش مخارج دولت به منظور تخفیف کسری بودجه است. در این باره اما به منظور آوردن کسری بودجه به سطوح پایین و پایدار، نیاز به اصلاحات مالی ساختاری است.» گلاسوپ معتقد است اقتصاد دیجیتال برزیل بر خلاف مورد چین و سایر نمونه‌های موفق آسیایی، کمکی به خارج کردن این کشور از رکود نخواهد کرد، چراکه در جاهایی نظیر برزیل به منظور بهره‌مندی از مزایای اقتصاد دیجیتال باید نرخ سرمایه‌گذاری در کل اقتصاد افزایش یابد. او در این رابطه می‌گوید: «محیط کسب‌وکار هنوز وضعیت نامناسبی دارد و نظام مستمری بسیار بخشنده است. نرخ پس‌انداز در این کشور بسیار پایین است. در واقع هیچ انگیزه‌ای برای پس‌انداز در داخل برزیل وجود ندارد. نتیجه این وضعیت نرخ بسیار پایین‌ سرمایه‌گذاری در اقتصاد این کشور است. اقتصاد دیجیتال در رشد آینده برزیل اهمیت خواهد داشت اما نمی‌توان در آینده نزدیک چنین اثرگذاری را شاهد بود.»