حمایت 4 کشور عربی از طرح صلح ترامپ

در هفته‌های اخیر «اردن» به این «نقطه ثقل» تبدیل شده است. از سفر ملک عبدالله، پادشاه اردن به آمریکا گرفته تا سفر جراد کوشنر، داماد ترامپ، به اردن و سفر شاهزاده ویلیام به اردن که همگی در یک هدف اشتراک داشته و دارند: طرح صلح فلسطین. خبرگزاری رویترز در گزارش ۲۵ ژوئن خود با اشاره به سفر عبدالله به واشنگتن نوشت: «پرزیدنت ترامپ روز دوشنبه ۴ تیرماه گفت که پیشرفت‌های بسیاری در خاورمیانه انجام گرفته اما اعلام نکرد که برنامه‌اش برای صلح میان اسرائیل و فلسطین را چه زمانی منتشر و اعلام خواهد کرد.» ترامپ در دیدار با پادشاه اردن افزود از زمانی که آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده، اوضاع خاورمیانه بهبود یافته است.

رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین در دیدار با عبدالله خطاب به وی گفت: «کار خوبی در مورد پناهجویان و اردوگاه‌ها انجام دادید. کشورهای ما روابط خوبی با یکدیگر دارند و وظیفه‌ای که شما براساس اصول انسانی انجام می‌دهید، بسیار عالی است.» عبدالله دوم نیز در مقابل از ترامپ و دولت و مردم آمریکا بابت تمامی حمایت‌هایی که از اردن داشته‌اند، تشکر کرد و گفت: «اگر سایر کشورهای جهان کمی از تواضع شما در کمک را داشته باشند ما الان در وضعیت بسیار بهتری بودیم.» ترامپ در پاسخ عبدالله دوم اظهار کرد: «بسیار خرسندم که پادشاه اردن از لفظ تواضع استفاده کرد. شاید این زیباترین تعارفی بود که در طول این مدت شنیده‌ام.» عبدالله دوم روز پنج‌شنبه (۳۱ خردادماه) سفر رسمی خود به آمریکا را آغاز کرد.

ترامپ در این دیدار از پاسخ به سوالی در مورد زمان ارائه طرح کاخ سفید در مورد صلح خاورمیانه خودداری کرد و گفت: «پیشرفت گسترده‌ای در خاورمیانه حاصل شده است.» پادشاه اردن نیز در این دیدار تاکید کرد: راه‌حل تشکیل دو کشور تنها راه برای پایان دادن به اختلافات میان دو طرف فلسطینی و اسرائیلی بوده و پایه اصلی تحقق امنیت و ثبات در منطقه است. پادشاه اردن در جریان سفرش به واشنگتن نشست‌های جداگانه‌ای هم با ماتیس وزیر دفاع، پمپئو وزیرخارجه و بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا برگزار کرد. پادشاه اردن در دیدارهای خود با این مقام‌ها به بررسی همکاری در زمینه‌های نظامی و دفاعی میان اردن و آمریکا پرداخت. پادشاه اردن و پمپئو نیز تلاش‌ها در روند صلح خاورمیانه را نیز مورد بررسی قرار دادند.

پرده دوم اما چند روز زودتر از پرده اول (دیدار عبدالله با ترامپ) بالا رفت و آن دیدار جراد کوشنر داماد ترامپ با پادشاه اردن در روز جمعه اول تیرماه بود. رویترز در ادامه گزارش خود می‌نویسد: کوشنر در دیدار با پادشاه اردن گفته بود دولت ترامپ به‌زودی طرح صلح خود را اعلام خواهد کرد و آن را «با» یا «بدون» عباس به پیش خواهد برد. این درحالی است که داماد و مشاور رئیس‌جمهوری آمریکا در گفت‌وگو با روزنامه «القدس» فلسطین برای همکاری با رئیس تشکیلات خودگردان اعلام آمادگی کرد و گفت، در صورت تمایل عباس با او همکاری می‌کند. مشاور ارشد ترامپ در این گفت‌وگو اعلام کرد، رهبران عرب که اخیرا با آنها دیدار کرده، به او ابلاغ کردند که خواهان کشور فلسطین مستقل به پایتختی قدس‌شرقی و دستیابی به راه‌حلی هستند که کرامت فلسطینیان را حفظ ‌کند. کوشنر البته جزئیات طرح «معامله قرن» را بیان نکرد و تنها تاکید کرد این طرح به‌زودی آماده خواهد شد.

الجزیره در گزارش خود نوشت که چهار دولت عربی (صرف‌نظر از مواضع محمود عباس) به یک روزنامه اسرائیلی گفته‌اند از طرح آمریکا برای صلح میان اسرائیل- فلسطین حمایت می‌کنند. الجزیره به نقل از روزنامه «The Israel Hayom» می‌نویسد: این روزنامه مصاحبه‌هایی با مقام‌های مصری، سعودی، اماراتی و اردنی کرده و همگی به «کوشنر» (داماد و مشاور ترامپ) و «جیسون گرینبالت» (نماینده آمریکا در منطقه) گفته‌اند که از «معامله قرن» استقبال می‌کنند. الجزیره در گزارش ۲۵ ژوئن خود نوشت که این دو مقام آمریکایی سفری یک هفته‌ای به منطقه داشته و دیدارهایی از اردن، عربستان، مصر، قطر و اسرائیل داشته‌اند. الجزیره به نقل از این روزنامه اسرائیلی (که شلدون و میریام آدلسون، میلیاردرهای آمریکایی مالک آن هستند) می‌افزاید: مقام‌هایی که مورد مصاحبه قرار گرفتند، نارضایتی خود را از پافشاری عباس بر عدم پذیرش دیدار با این دو مقام آمریکایی اعلام کردند. مقام‌های دولت خودگردان از زمانی که دولت ترامپ سفارت کشورش را به بیت‌المقدس انتقال داد، از دیدار با مقام‌های آمریکایی خودداری می‌کنند.

«دانیل سیروتی»، ستون‌نویس این روزنامه اسرائیلی، می‌گوید رهبران کشورهای عربی که کوشنر با آنها دیدار کرد به وی توصیه کردند که با روزنامه فلسطینی القدس (روز یکشنبه ۳ تیرماه) مصاحبه کند. در این مصاحبه بود که کوشنر به‌شدت توانایی عباس برای انجام معامله را زیرسوال برده و او را مورد حمله قرار داد و گفت: «طرح آمریکا به‌زودی با یا بدون عباس ارائه خواهد شد.» الجزیره به نقل از این ستون‌نویس اسرائیلی و او نیز به نقل از یک مقام ارشد مصری (بدون ذکر نام) می‌نویسد‌؛ رهبران کشورهای عربی که کوشنر از آنها دیدار داشت اعلام کردند که موضع رسمی اعراب که به آمریکا منتقل شده نشان‌دهنده مواضع «هماهنگ» سعودی، مصر، اردن و امارات است. آنها اعلام کردند که با تلاش‌های آمریکا برای فشار بر عباس مخالفتی ندارند. این مقام مصری ارشد که خواسته نامش محفوظ بماند، گفت: «با وجود مواضع هماهنگ این چهار کشور در مورد فشار بر عباس و حمایت از طرح صلح ترامپ اما آنها به کوشنر و گرینبالت گفتند که با وجود اشتباهاتی که ابومازن و هموطنانش انجام داده‌اند اما بی‌تردید مردم فلسطین شایسته یک دولت فلسطینی مستقل به پایتختی بیت‌المقدس شرقی هستند.»

کوشنر در دیدار با عبدالله (پادشاه اردن) و سیسی (رئیس‌جمهور مصر) گفت: «با درخواست‌های کشورهای عربی موافقیم و در دیدارهایمان روشن کردیم که اگر طرح صلح بدون همکاری رهبری فلسطین انجام و به پیش برده شود، منافع ملت فلسطین محفوظ خواهد ماند و آسیبی نخواهد دید.» این روزنامه اسرائیلی که گویی در برابر «ابومازن» شمشیر را از رو بسته به نقل از یک مقام اردنی نوشت که عباس ممکن است از فرآیند صلح کنار گذاشته شود. این مقام اردنی گفت: «دولت‌های عربی طرح صلح را می‌پذیرند و نفی و انکارهای مداوم عباس و عدم همکاری او با آمریکایی‌ها در طرح صلح موجب می‌شود که او کنار گذاشته شود و معامله قرن بدون او محقق شده و به‌کار خود ادامه دهد.» در واکنش به این سخنان بود که «اسامه حمدان»، از اعضای حماس در لبنان، اعلام کرد که دولت‌های عربی با پنهان‌شدن پشت آمریکا می‌خواهند بر تشکیلات خودگردان فشار وارد کنند. کوشنر گفت: طرح معامله قرن که دولت آمریکا آن را در نظر دارد طرحی میان فلسطین و اسرائیل است، اما «طرح اقتصادی» که آمریکا به همراه تیمش روی آن کار می‌کند، در صورت تحقق برخی سرمایه‌گذاری‌های فشرده که شامل اردن و مصر نیز می‌شود، ممکن است به‌عنوان بخشی از معامله قرن مطرح شود.