نقشه راه برای کاهش معوقات
در سال ۹۷ به فاصله اندکی از بازگشت تحریم‌های صنعت خودرو، سیاست‌گذار خودرویی به‌منظور ایجاد آرامش در بازار خودرو فرمان پیش‌فروش گسترده را به مدیران عامل ایران خودرو و سایپا ابلاغ کرد. بعد از فروکش کردن توفان پیش‌فروش‌ها اخبار منتشر شده حکایت از پیش‌فروش یک میلیون دستگاه از محصولات تولیدی توسط دو خودروساز بزرگ کشور داشت.
این میزان پیش‌فروش در کنار چالش خروج شرکای بین‌المللی و توقف تولید برخی از محصولات مونتاژی، بار تحویل خودروسازان را سنگین کرد.
با این حال این تمام ماجرا نبود و دو خودروساز بزرگ کشور طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ با افت تولید قابل‌ملاحظه روبه‌رو شدند که این مساله دست مدیران عامل دو خودروساز را برای عمل به تعهدات معوق بست.
اما خروج از شوک تحریم‌ها و به‌دنبال آن برنامه‌ریزی برای افزایش تیراژ محصولات قابل‌تولید و جایگزینی این محصولات با محصولات مونتاژی و همچنین راه‌اندازی نهضت داخلی‌سازی قطعات از سوی سیاست‌گذار خودرویی، باعث شد تا خودروسازان این روزها خبر از بهروزرسانی تعهدات معوق خود دهند. اما آیا این بهروزرسانی با توجه به تعهدات جدید؛ ادامه‌دار خواهد بود؟
در پاسخ به این سوال بسیاری از کارشناسان عنوان می‌کنند که برای تداوم این مسیر اولین مساله‌ای که باید مورد توجه شرکت‌های خودروساز قرار داشته باشد تقویت زنجیره تامین است.
آنچه در دو سال گذشته بیش از هر چیز تولید را تحت‌تاثیر قرار داد، نبود قطعات موردنیاز خطوط تولید بود به‌طوری‌که این معضل منجر به تولید ۲۰۰ هزار خودروهای ناقص در سال ۹۸ شد.
به‌نظر می‌رسد راه‌اندازی نهضت داخلی‌سازی و همچنین پیدا کردن مسیرهایی برای دور زدن تحریم‌ها در بازه زمانی یاد شده در کاهش تولید خودروی ناقص و همچنین کاهش تعهدات معوق نقش بسزایی داشته است. البته طی یک ماه گذشته، فعالان صنعت قطعه بارها نسبت به بهروزرسانی نشدن قیمت قطعات در قراردادهای خود با شرکت‌های خودروساز هشدار داده‌اند.
آنها با اشاره به افزایش قیمت محصولات خودروسازان با مجوز شورای رقابت خواستار اعمال این افزایش قیمت‌ها در قراردادهای خود با خودروسازان شده‌اند. در کنار این مساله اصلاح نرخ ارز نیز در قرارداد میان قطعه‌سازان و شرکت‌های خودروساز مورد توجه قطعه‌سازان قرار دارد.
قطعه‌سازان معتقدند اگر این دو مهم اتفاق نیفتد باز هم شاهد تولید خودروی ناقص و به‌دنبال آن ایجاد معوقات برای شرکت‌های خودروساز خواهیم بود.
در ادامه مسیر برای تداوم بهروزرسانی تعهدات و به صفر رساندن تعهدات معوق به نقش تزریق نقدینگی به زنجیره خودروسازی می‌رسیم. در دو سال اخیر در مجموع ۹ هزار میلیارد تومان به زنجیره خودروسازی تزریق شده است که بخش عمده آن بابت بدهی شرکت‌های خودروساز در اختیار فعالان قطعه‌سازی قرار گرفته است. سیاست‌گذار خودرویی در شرایط فعلی که همچنان سایه تحریم‌ها روی زنجیره خودروسازی سنگینی می‌کند باید تلاش کند تا از مسیرهایی امکان تزریق نقدینگی به شرکت‌های خودروساز را تقویت کند چنانچه مسیر تزریق نقدینگی به زنجیره خودروسازی مسدود شود، خودروسازان با چالش عمل به تعهدات مواجه خواهند شد.
