در ۱۰ ماه امسال بررسی شد
کارنامه فروش خودروسازان
هرچند سه خودروساز بزرگ کشور در مقایسه با ۱۰ ماه سال ۹۷ محصولات کمتری را به فروش رسانده‌اند، با این حال درآمد آنها افزایش یافته است. این موضوع ریشه در رشد نرخ کارخانه‌ای خودروها با مجوز وزارت صنعت،معدن و تجارت دارد. طبق مجوز این وزارتخانه، خودروسازان مجاز شدند قیمت محصولات خود را از بهمن ۹۷ بر اساس حاشیه بازار تعیین کنند، منتها نه برای محصولاتی که پیش فروش کرده بودند. با این فرمول، امکان قیمت‌گذاری خودروها تا پنج درصد زیر نرخ بازار فراهم می‌شد، هرچند البته این روند ادامه نیافت. خودروسازان گمان می‌کردند فرمول پنج درصد زیر نرخ بازار به‌صورت شناور اجرا خواهد شد، حال آنکه بعدها کاشف به عمل آمد مبنای قیمت بازار (برای تعیین قیمت‌ها تا پنج درصد پایین تر)، همان نرخ‌های بهمن ماه است. هرچند فرمول قیمت‌گذاری در حاشیه بازار آن طور که باید، اجرا نشد، با این حال خودروسازان توانستند بخشی از محصولاتشان را با قیمت‌هایی بسیار بالاتر از قبل به فروش برسانند. از همین رو درآمد فروش ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو طی ۱۰ ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است.در حال حاضر نیز قیمت خودروها همچنان بر اساس حاشیه بازار بهمن ۹۷ تعیین می‌شود که این موضوع البته مختص محصولات فروش فوری است، نه پیش‌فروش‌هایی که به دستور وزارت صمت باید با قیمت قبل محاسبه شوند. خودروسازان همچنان معتقد به لغو قیمت‌گذاری دستوری هستند و حرفشان این است که فرمول پنج درصد زیر نرخ بازار باید به‌صورت شناور اجرا شود، نه با قیمت‌های پایه بهمن ۹۷. این در حالی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت کماکان بر اجرای ناقص فرمول قیمت‌گذاری در حاشیه بازار اصرار دارد و معتقد است با این روش، قیمت‌ها کنترل شده‌اند.
جزئیات فروش خودروسازان
به سراغ جزئیات آمار فروش خودروسازان در ۱۰ ماه امسال برویم و ببینیم ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در حالت تفکیکی، چه عملکردی در ۱۰ ماه امسال داشته‌اند. در حالت تجمیعی، ۷۵۴ هزار و ۹۲۲ دستگاه محصول توسط سه خودروساز بزرگ تا پایان دی امسال به فروش رسیده که نتیجه آن، درآمد ۳۰ هزار و ۵۵ میلیارد و ۶۹۱ میلیون تومانی بوده است. در بین خودروهای به فروش رفته در ۱۰ ماه امسال، بیشترین آمار فروش به خانواده پژو که البته مدل ۲۰۰۸ جزو آنها نیست، تعلق یافته است. کمترین عدد فروش در این بازه زمانی نیز به سوزوکی گرندویتارا تعلق دارد، خودرویی که دیگر مونتاژ نمی‌شود.در حالت تفکیکی اما ایران‌خودرویی‌ها ۳۲۶ هزار و ۷۶۰ دستگاه انواع محصول را در ۱۰ ماه امسال به فروش رسانده‌اند که ماحصل آن، درآمد ۱۷ هزار میلیارد و ۴۳۷ میلیون و ۱۳۹ هزار و ۲۰۰ تومانی بوده است. بیشترین رقم فروش در ایران‌خودرو طبعا متعلق به گروه پژو بوده و ویتارا نیز کمترین رقم را به خود اختصاص داده است. از منظر مبلغ فروش نیز طبعا پژوها بیشتر آورده مالی برای ایران‌خودرو داشته‌اند. طبق صورت‌های مالی ایران‌خودرو، این شرکت در ۱۰ ماه امسال تنها ۱۲۰ دستگاه ویتارا فروخته است و آمار فروش پژوهایش نیز عدد ۲۱۹ هزار و ۳۹۳ دستگاه را نشان می‌دهد. ایران‌خودرو اما در ۱۰ ماه امسال ۴۳ هزار و ۴۱۱ دستگاه سمند نیز فروخته و از این محل، درآمدی بالغ بر دو هزار میلیارد تومان کسب کرده است. فروش ۶ هزار و ۲۷۳ دستگاه رانا نیز درآمدی بیش از ۳۱۸ میلیارد تومان نصیب ایران‌خودرو کرده و از ناحیه فروش ۲۸ هزار و ۱۰ دستگاه دنا هم بالغ بر یک هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان به خزانه ایران‌خودرو واریز شده است.
در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، تندر۹۰ درآمدی بالغ بر ۷۷ میلیارد تومان نصیب این شرکت کرده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان دی امسال، هزار و ۸۷۱ دستگاه از این محصول را به فروش رسانده‌اند. گفته می‌شد تولید تندر۹۰ در ایران‌خودرو به پایان رسیده، با این حال با انتشار آمار تولید دی ماه مشخص شد آبی‌های جاده مخصوص تولید این محصول را از سر گرفته‌اند که البته موقتی به نظر می‌رسد. از تندر۹۰ که بگذریم، ایران‌خودرو از محل فروش شاسی بلند چینی خود به نام هایما، بیش از ۵۸۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرده است. تا پایان دی ماه امسال، پنج هزار و ۹۴۵ دستگاه از این خودرو به فروش رسیده و مونتاژ آن همچنان ادامه دارد. دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ فنگ نیز آماری سه هزار و ۴۲۴ دستگاهی در فروش از خود به جا گذاشته که ماحصل آن، درآمد بیش از ۱۴۳ میلیارد تومان بوده است. دیگر محصول ایران‌خودرو به نام پژو ۲۰۰۸ نیز تا پایان دی ماه فروش پنج هزار و ۴۹۴ دستگاهی داشته که از ناحیه آن، ایران‌خودرویی‌ها بالغ بر ۵۵۲ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند.
از ایران‌خودرو بگذریم و به سایپا برویم، شرکتی که لقب پرفروشترین محصول آن در ۱۰ ماه امسال به پراید تعلق داشته است. پراید که از چند ماه دیگر تولید آن متوقف خواهد شد، فروش ۱۸۳ هزار و ۹۷۸ دستگاهی تا پایان دی امسال داشته است. بر این اساس، سایپایی‌ها از ناحیه فروش این تعداد پراید، بالغ بر پنج هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرده‌اند. در رده بعدی، تیبا قرار دارد، خودرویی که با رفتن پراید، به احتمال فراوان لقب پرفروشترین محصول خودروسازی کشور را ازآن خود خواهد کرد. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، سایپایی‌ها تا پایان دی ماه امسال ۱۴۸ هزار و ۸۹۹ دستگاه تیبا را به فروش رسانده‌اند که نتیجه آن، کسب درآمد بالغ بر پنج هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بوده است، یعنی رقمی نزدیک به پراید. در بین دیگر محصولات سایپا، سراتو که ظاهرا دیگر مونتاژ نمی‌شود، سه هزار و ۳۸۳ دستگاه فروش در ۱۰ ماه امسال داشته که درآمد حاصل از آن، بالغ بر ۷۰۴ میلیارد تومان بوده است. سایپایی‌ها اما ازمحل فروش یک هزار و ۱۱۲ دستگاه آریو توانسته‌اند بیش از ۶۶ میلیارد تومان درآمد کسب کنند. دیگر محصول چینی سایپا به نام چانگان نیز که چهار هزار و ۴۶۳ دستگاه فروش در ۱۰ ماه امسال داشته، درآمدی نزدیک به ۵۰۰ میلیارد تومان نصیب نارنجی‌های جاده مخصوص کرده است. در نهایت اما بخش دیگری از درآمد ۱۰ ماه امسال سایپا به قطعات صادراتی اختصاص دارد.آمارها اما نشان می‌دهند سایپا در مجموع طی ۱۰ ماه امسال ۳۴۵ هزار و ۱۹۵ دستگاه فروش داشته که درآمد حاصل از آن بالغ بر ۱۱هزار و ۹۸۸ میلیارد تومان بوده است. کمترین تعداد و درآمد فروش در بین محصولات سایپا تا پایان دی به آریو تعلق گرفته است، محصولی که مشخص نیست تولید آن ادامه خواهد یافت یا متوقف می‌شود.
در نهایت اما به پارس خودرو برویم و ببینیم این شرکت چه کارنامه‌ای در فروش طی ۱۰ ماه امسال از خود به جا گذاشته است. طبق صورت‌های مالی ارائه‌شده به بورس، پارس خودرویی‌ها که نتوانسته‌اند پا به پای ایران‌خودرو و سایپا در فروش پیش بروند، طی ۱۰ ماه امسال فقط ۸۲ هزار و ۹۶۷ دستگاه فروش داشته‌اند. آمار فروش اندک پارس خودرو ریشه در تحریم و رفتن شرکای خارجی این شرکت دارد که روند آن از اواسط سال گذشته آغاز شد. در واقع حذف تدریجی رنو و برلیانس از خطوط تولید پارس خودرو، دلیل اصلی افت فروش این شرکت طی امسال است. این تعداد فروش اما درآمدی بالغ بر ۶۲۹ میلیارد تومان نصیب پارس خودرویی‌ها کرده که قابل مقایسه با ارقام فروش در ایران‌خودرو و سایپا نیست.در بین محصولات این شرکت، بیشترین تعداد فروش به پراید تعلق داشته است. پراید به‌صورت حق‌العمل‌کاری در پارس خودرو تولید می‌شود و در ۱۰ ماه امسال ۷۶ هزار و ۱۴۷ دستگاه فروش داشته است. در بین دیگر محصولات پارس خودرو، خانواده رنو با فروشی سه هزار و ۷۱۹ دستگاهی تا پایان دی، بالغ بر ۱۷۷ میلیارد تومان درآمد برای سومین خودروساز بزرگ ایران داشته است. دیگر محصول پارس خودرو به نام برلیانس اما فروشی ۴۹۴ دستگاهی داشته و از محل آن، بالغ بر ۲۳ میلیارد تومان درآمد نصیب این شرکت شده است. برلیانس جزو آن دسته از خودروهایی است که مشخص نیست بالاخره مونتاژ آن در خودروسازی کشور ادامه می‌یابد یا این محصول نیز به جمع رفته‌ها می‌پیوندد.پارس خودرویی‌ها اما دو محصول دیگر یعنی کوئیک و ساینا را امسال به خطوط تولید خود اضافه کرده‌اند که در این بین تنها آمار فروش کوئیک اعلام شده است. طبق صورت‌های مالی پارس خودرو، دو هزار و ۴۲۳ دستگاه کوئیک تا پایان دی ماه امسال توسط پارس خودرو به فروش رفته که درآمدی بالغ بر ۱۴۳ میلیارد تومان برای این شرکت داشته است.
