یوروآسیاویو تحلیل کرد
چرا ایران با مذاکره جدید موافقت نمی‌کند؟
با توجه به اشتیاق شدید ترامپ به توافق، مقامات در تهران فرصتی منحصربه‌فرد برای پیشبرد شرایط به نفع خود دارند و می‌توانند به توافقی مطلوب با لغو تحریم‌های اقتصادی و ورود سرمایه، فناوری و صنایع آمریکایی و اروپایی به ایران دست یابند. ترامپ خود گفته که توافق جدید «ایران را بزرگ‌تر خواهد کرد» بدون اینکه درصدد «تغییر نظام» در این کشور برآید.»
به گفته امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، این کشور، آلمان، بریتانیا، روسیه، چین، ایران و حتی ایالات‌متحده در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره یک چارچوب جدید مذاکره کرده‌اند. توافق جدید پیشنهادی به این معناست که ایران برای همیشه قابلیت دستیابی به سلاح هسته‌ای را از دست می‌دهد و چارچوب بلندمدت فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز را می‌پذیرد و به ثبات منطقه‌ای کمک و از مداخله در امور دیگر کشورها خودداری و در مقابل، ایالات‌متحده تحریم‌های اعمالی علیه این کشور را لغو می‌کند. اعمال محدودیت بر برنامه موشک‌های بالستیک ایران به مذاکرات بعدی موکول شده است. با این حال، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، پس از بازگشت از نیویورک این شرایط را به مناقشه کشید. شرایط داخل ایران دولت روحانی را از همکاری با دولت ترامپ در حل مساله هسته‌ای بازمی‌دارد.در جبهه نظامی، دولت بشار اسد، متحد ایران در سوریه، توانسته قدرت خود را به‌طور نسبی تثبیت کند و حوثی‌ها در یمن هم موفق شده‌اند آسیب شدیدی به عربستان سعودی تحمیل کنند.
به‌علاوه، ایران اطمینان دارد که موشک‌های بالستیک آن قابلیت مقاومت در برابر حمله هوایی احتمالی آمریکا را دارند. رزمایش نیروهای هوایی آمریکا در ۲۸ سپتامبر و به دور از پایگاه واقع در قطر هم به اشتباه به درک ایران مبنی بر اینکه در منطقه برتری استراتژیک دارد، افزود. پیشنهاد مسکو درباره یک برنامه امنیتی جدید در خلیج‌فارس هم بی‌تاثیر نبود. در رده‌بندی شاخص توسعه انسانی، جامعه ایران در رده ۶۰ از ۱۸۹ بالاتر از ترکیه، مصر و عراق و اندکی پایین‌تر از همسایگان ثروتمند عرب جنوبی همچون قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی قرار دارد. در گزارش شادی جهانی سازمان ملل متحد هم ملت ایران در رده ۱۱۷ از ۱۵۶ بالاتر از عراق و مصر و پایین‌تر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس قرار دارد.
در شاخص توسعه جمعی مجمع اقتصادی جهانی هم ایران را در رده ۲۷ از ۷۶ در میان کشورهای در حال توسعه درست بعد از چین قرار داده است. درحال‌حاضر ایران موفق شده فشار ناشی از تحریم‌های ایالات‌متحده را مدیریت کند. ایران توانسته به صادرات نفت به چین و حتی سوریه و هند ادامه دهد. به‌ویژه چین هنوز در بخش‌های حمل‌ونقل، معدن و انرژی با ایران تجارت می‌کند. حتی بریتانیا در ماه اکتبر تحریم‌های آمریکا را دور زد و قراردادی ۲۵/ ۱ میلیارد پوندی با ایران تنظیم کرد.
ایران در پالایش و تولید بنزین به خودکفایی رسیده و همکاری با اتحادیه اوراسیا را آغاز کرده است.
از این رو حسن روحانی، رئیس‌جمهوری میانه‌رو ایران در بازگشت از مجمع عمومی سازمان ملل گزینه چندانی غیر از بیان اینکه همه مسائل مورد مذاکره به احیای ۱+۵ مربوط می‌شدند، نداشت. ظریف هم در بازگشت از نیویورک کنفرانس خبری برگزار کرد تا به مخالفان مصالحه اطمینان دهد که هیچ گفت‌وگوی دوجانبه‌ای بین ترامپ و روحانی وجود نداشته است.
از این‌رو هر چه ترامپ بیشتر به حصول توافق تمایل نشان می‌دهد، سران ایران بیشتر بر لغو تحریم‌ها به‌عنوان پیش شرط مذاکرات و حتی جبران خسارت‌ها تاکید می‌کنند. با این حال، رویکرد ایران به مذاکرات به مثابه فروشنده-خریدار می‌تواند خطرناک باشد؛ چراکه ترامپ مشتری‌ای نیست که بخواهد جواب رد بشنود. ایران نباید رویکرد محتاطانه ترامپ را به حساب ضعف او بگذارد. سیاست ترامپ در قبال ایران تا به امروز محدود اما پایدار و مبتنی بر سیاست چماق و هویج است.
دولت ترامپ همچنان توانایی تحمیل فشار اقتصادی بیشتر به ایران را دارد و به علاوه، نیروی نظامی به منطقه اعزام کرده است. از این رو مصالحه با واشنگتن در شرایط کنونی می‌تواند کاملا به نفع تهران تمام شود؛ اما به نظر می‌رسد ایران تصور می‌کند که در شرایط اقتصادی ثبات ایجاد کرده و انگیزه چندانی برای مذاکره ندارد؛ حتی اگر این مذاکرات به برجامی مطلوب‌تر برای تهران ختم شوند.
