بدل اروپا به تحریم‌های آمریکا

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا بامداد دوشنبه در مسیر بازگشت از سفر آسیایی خود در جمع خبرنگاران، تاکید کرد که تحریم‌های آمریکا علیه ایران به‌طور کامل اعمال خواهد شد. پمپئو با بیان اینکه کاخ‌سفید روز دوشنبه جزئیات اجرای این اقدامات خود را مشخص خواهد کرد، افزود: این بخش مهمی از تلاش‌های ما برای مقابله با فعالیت‌های مخرب ایران است. آمریکا قصد اجرای دقیق این تحریم‌ها را دارد. دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا به‌‌رغم مخالفت شدید متحدان اروپایی در ماه مه (۱۸ اردیبهشت) خروج خود از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران را اعلام کرد و گفت که تحریم‌ها علیه تهران را بازمی‌گرداند. روند بازگشت این تحریم‌ها که در هفته جاری آغاز شد موجب اعمال محدودیت‌های شدید بر خرید دلار آمریکا، تجارت طلا و فلزات گرانبها و دادوستدهای ایران در زمینه نرم‌افزارهای مرتبط صنعتی خواهد شد. وزیر امورخارجه آمریکا در ادامه و در اظهاراتی خصمانه علیه ایران گفت: مردم ایران خرسند نیستند. آنها نه از آمریکایی‌ها، بلکه از دولت خود راضی نیستند. آنها از اینکه دولت‌شان نتوانسته وعده‌های اقتصادی‌اش را عملی کند ناراضی هستند.

او که پیش از این بارها خواهان تغییر نظام در ایران شده است، افزود: آمریکا خواهان این است که مردم ایران یک صدای قوی درباره اینکه می‌خواهند سران‌ کشورشان چه کسانی باشند، داشته باشند. پمپئو همچنین مدعی شد: رئیس‌جمهوری تلاش می‌کند تا راهی برای پیشبرد بیابد، اما این مساله نیازمند تغییری بزرگ در نظام ایران است. آنها باید همچون یک کشور نرمال رفتار کنند. خواسته همین است. این ساده است. ما براین باوریم که اغلب کشورهای دیگر که با آنها گفت‌وگو می‌کنیم می‌گویند که آنها (ایرانی‌ها) باید به‌طور نرمال رفتار کنند و ایران کشوری است که آنها را تهدید می‌کند. رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا در ادامه ادعاهای خود افزود: ایرانی‌ها بازیگرانی بد هستند و به‌طور قطع رئیس‌جمهور ترامپ مصمم به تغییر این مسیر است. پمپئو در پایان گفت: اگربرنامه‌ریزی مناسبی وجود داشته باشد ما از گفت‌وگو که منجر به یک نتیجه خوب شود خرسند خواهیم بود. شاید این مسیری باشد که ایرانی‌ها برای پیمودن انتخاب می‌کنند، هرچند که تاکنون شواهدی دال براین وجود نداشته است. رئیس‌جمهوری آمریکا در هفته‌های اخیر چند بار خواهان دیدار با مقامات ایران شده است.

بیانیه مشترک موگرینی و تروئیکای اروپا

مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای مشترک با وزرای خارجه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه از تصمیم آمریکا برای احیای تحریم‌ها علیه ایران ابراز تاسف کرد. «فدریکا موگرینی»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای مشترک با وزرای خارجه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه از تصمیم آمریکا برای احیای تحریم‌ها علیه ایران ابراز تاسف کرد. در متن کامل این بیانیه آمده است: «ما مراتب تاسف عمیق خود را از بازگشت تحریم‌های آمریکا پس از خروج این کشور از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ابراز می‌داریم. برجام کارآمد است و چنان که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۱ گزارش متوالی تایید کرده در هدفش برای ضمانت کاملا صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران موفق عمل کرده است. این توافق، یکی از مولفه‌های اساسی معماری منع اشاعه در دنیا است و برای امنیت اروپا، منطقه و کل جهان اهمیت دارد. ما انتظار داریم ایران کاملا تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام را اجرا کند.

رفع تحریم‌های مرتبط هسته‌ای یکی از بخش‌های ضروری این توافق است-هدف آن اثرگذاری مثبت بر روابط تجاری و اقتصادی با ایران و مهم‌تر از آن بر زندگی مردم ایران است. ما مصمم هستیم طبق قوانین اتحادیه اروپا و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از منافع فعالان اقتصادی که درحال تعامل قانونی با ایران هستند، محافظت کنیم. به همین دلیل، قانون بازدارنده [تحریمی] اتحادیه اروپا از ۷ آگوست برای محافظت از شرکت‌های اروپایی درحال تعامل قانونی با ایران در برابر آثار تحریم‌های فراسرزمینی آمریکا اجرایی خواهد شد. طرف‌های باقی‌مانده در برجام متعهد شده‌اند علاوه بر موارد دیگر، در زمینه حفظ و نگهداری کانال‌های موثر مالی با ایران و تداوم صادرات نفت و گاز ایران همکاری کنند. همکاری‌های ما در این موضوعات و موضوعات دیگر با طرف‌های دیگر از جمله کشورهای ثالثی که علاقه‌مند به حمایت از برجام و حفظ روابط اقتصادی با ایران هستند، ادامه دارد. این تلاش‌ها، تقویت شده و در نشست‌های سطح وزرا در هفته‌های آتی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. حفظ برجام، به احترام به قوانین بین‌المللی و امنیت بین‌المللی مربوط می‌شود.»

واکنش ظریف به تمایل ترامپ برای مذاکره

در واکنش به درخواست‌ها و تمایل ترامپ و تیم او برای گفت‌وگو با ایران و در شرایطی که دور اول تحریم‌ها از دیروز دوشنبه آغاز شده است، وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد هیچ کسی، جدی بودن رئیس‌جمهوری آمریکا برای مذاکره را باور ندارد. محمدجواد ظریف دیروز دوشنبه در مراسمی به مناسبت روز خبرنگار طی اظهاراتی ضمن گرامیداشت روز خبرنگار به نقش مهم رسانه در فضای روابط خارجی اشاره کرد و گفت: مهم این است که این نقش را به خوبی بشناسیم و اهمیت آن را به‌ویژه در شرایط دشوار و حساس کنونی، بدانیم. ظریف با بیان اینکه یک نفر می‌گفت ما ۴۰ سال است در این مقطع حساس زندگی می‌کنیم، اظهار کرد: این یک واقعیت است ما تصمیم گرفته‌ایم که یک‌گونه دیگر باشیم و چون تصمیم گرفته‌ایم یک مدل جدید زمامداری را تجربه کنیم، بنابراین تمامی لحظات ما لحظات بسیار ویژه و یک تجربه بسیار مهم تاریخی است.

وی گفت: اینکه همواره می‌شنویم در این مقطع حساس،‌ به‌خاطر اینکه تمامی مقاطع انقلاب اسلامی مقاطع حساسی بوده است. ما مقاطع حساس بسیاری را پشت گذاشته‌ایم و این اولین مقطع حساس ما نیست، ما شرایط بحرانی را پشت‌سر گذاشتیم و الان شرایط بحرانی نداریم. ظریف افزود: ما شرایطی را پشت‌سر گذاشتیم که شهرهایمان آماج موشک‌های عراق بود و شرق و غرب علیه ما بسیج بودند. شرایطی را پشت‌سر گذاشتیم که تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا هر روز علیه ایران تصویب می‌شد و بعد از تصویب هر تحریمی همه دنیا با آمریکا همراهی می‌کردند. یعنی یک سبقتی بین کشورهای مختلف بود که تحریم‌های آمریکا را یا دنبال کرده یا اضافه کنند.

وی گفت: در پایان دهه ۸۰ و آغاز دهه ۹۰ بعضا برخی تحریم‌ها در برخی حوزه‌ها از سوی اتحادیه اروپا وسیع‌تر و شدیدتر از تحریم‌های آمریکا بود. یعنی اگر آمریکا به کشورها فرصت داده بود که هر ۶ ماه یک بار ۲۰ درصد از خرید نفت‌شان را از ایران کم کنند، اتحادیه اروپا ظرف ۶ ماه کل خرید نفتش را از ایران کم کرد و ما آن دوره را با سربلندی پشت سرگذاشتیم. وزیرخارجه بیان کرد: آن دوره را آنچنان با سربلندی پشت‌سر گذاشتیم که ۶ قدرت بزرگ جهانی ناگزیر شدند که به پای میز مذاکره با جمهوری اسلامی ایران بیایند. وی تکرار کرد: این ما نبودیم که به پای میز مذاکره برگشتیم، ما هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده بودیم. این طرف مقابل بود که به پای میز مذاکره با ایران آمد، چرا که به این باور رسیده بود که فشار بر مردم ایران، فشار اقتصادی و تبلیغاتی نمی‌تواند سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران را عوض کند.

ظریف در بخشی از اظهاراتش عنوان کرد: چه کسی باور می‌کند ترامپ در مذاکره جدی است. وی افزود: کشور ما در شرایط خوبی است، ما شرایط بسیار سخت‌تری را گذراندیم، اتفاقات بازار ارزی در مغازه شکل نگرفته، در رسانه و فضای مجازی شکل گرفته است. وزیر امور خارجه تصریح کرد: همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم، امروز در کشور موافق و مخالف نظام نداریم، آنچه اسرائیل و همسایگان ناپخته ما بر نابودی آن کمر بسته‌اند، موجودیت کشوری به نام ایران است و این خیالی خام بیش نیست. رئیس دستگاه دیپلماسی سپس گفت: ما هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکردیم و این طرف مقابل بود که چنین کرد زیرا به این باور رسیده‌ایم که فشار بر مردم ایران و فشار تبلیغاتی و اقتصادی نمی‌تواند سیاست‌های ایران را عوض کند البته این فشارها می‌تواند مردم را دچار سختی کند.

ظریف ادامه داد: این وظیفه ما به‌عنوان دولت است که فشار‌ها را بر مردم کم کنیم نه اینکه عامل افزایش آن باشیم، وظیفه وزارت خارجه این است که باری از روی دوش مردم بردارد نه اینکه به آن اضافه کنیم. وی افزود: درست است که هنوز در مقطع حساسی هستیم و ممکن است قلدری آمریکا و فشارهای اقتصادی‌اش باعث برخی اختلال‌ها شود، ولی واقعیت این است که آمریکا امروز در دنیا منزوی است. کسی امروز از انزوای ایران صحبت نمی‌کند، بلکه همه از انزوای ترامپ صحبت می‌کنند. وی با اشاره به خروج دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری  آمریکا از توافق‌نامه‌های بین‌المللی از جمله معاهده پاریس و... اظهار کرد: آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان درحال‌حاضر در دنیا منزوی هستند و درست است که دارای توان و تبلیغات برای اعمال فشار بر ما هستند، ولی ما موظفیم این فشارها را کم کنیم. یقین داریم که از این مقطع حساس کنونی همچون قبل عبور خواهیم کرد و این مقطع به حساسی گذشته نیست. ظریف همچنین گفت: در طول ۴۰ سال گذشته مجموع کشورهای خارجی در برابر ما ایستادند ولی اکنون سه کشور و یک رژیم غاصب در برابر ایران ایستاده‌اند. وی خطاب به آمریکا اضافه کرد: اگر با مردم ایران رابطه دارید چرا اولین تحریمی که برگرداندید تحریم هواپیما بود.

ظریف با اشاره به جلسه آمریکایی‌ها با ایرانی‌ها و همچنین شعبده‌بازی‌های بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که هر روز پیام سخیفی را می‌فرستد، اظهار کرد: «شماهایی که این ادعاها را مطرح می‌کنید اولین چیزی را که باطل کردید مجوز فروش هواپیما به ایران بود، غیر از این بود که قرار بود هواپیما برای مردم ایران استفاده شود؟»

ظریف عنوان کرد: حرکت اصلی آمریکا و رژیم صهیونیستی در این روزها ایجاد التهاب زبانی است و متاسفانه در برخی موارد، به دلیل مشکلات خودمان توانسته‌اند این فضاسازی را ایجاد کنند که این فضاسازی در وضعیت اقتصادی نرخ ارز ما اثر گذاشت. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پیش‌تر نیز در واکنش به تهدیدهای ترامپ گفته بود که آمریکا می‌تواند صرفا خودش را به خاطر خروج از توافق و ترک میز مذاکره مورد سرزنش قرار دهد. تهدیدات، تحریم‌ها و شیرین‌کاری‌های تبلیغاتی موثر نخواهد بود. احترام گذاشتن را امتحان کنید: به ایرانی‌ها و به جامعه بین‌المللی.

مقابله با تحریم‌ها

از سوی دیگر رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از شناسایی ۵۰ کشور هدف در این کمیسیون، برای رصد سطح مناسبات در راستای مقابله با تحریم‌های آمریکا خبر داد. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، با بیان اینکه آمریکایی‌ها اتفاق جدیدی را رقم نمی‌زنند، چون در زمان اوباما نیز کارشکنی در مسیر تحریم‌ها وجود داشت، گفت: آنها فقط روی کاغذ یکسری تحریم‌ها را برداشته بودند و همه به یاد داریم که ۹ ماه بعد از آغاز اجرای برجام، سیف، رئیس کل سابق بانک مرکزی در اجلاس داووس با صراحت اعلام کرد که دستاوردهای برجام «تقریبا هیچ» بوده است.

 


 

چراغ سبز آلمان به دور زدن تحریم‌های ایران
 

در شرایطی که دولت ایالات‌متحده آمریکا، نخستین دور از تحریم‌های اقتصادی را بعد از خروج این کشور از توافق هسته‌ای بر روی اقتصاد ایران پیاده کرده است، اتحادیه اروپا و به‌ویژه سه کشور فرانسه، آلمان و انگلستان، تلاش‌های خود را برای مقابله با این تحریم‌ها جدی‌تر و گسترده‌تر می‌کنند. به گزارش «تابناک» از همین رو، کشورهای اروپایی ـ چه در قالب دستورکارهای اتحادیه اروپایی و چه انفرادی ـ و با توجه به ابزارهای در اختیار خود، تلاش می‌کنند ضمن مقابله با تحریم‌های آمریکا حلقه اتصال تجاری میان ایران و کسب‌وکارهای اروپایی را حفظ کنند. بنابراین، نشریه پولیتیکو در مطلبی اشاره کرده است که اتاق صنعت و بازرگانی آلمان به همه تجار و بازرگانان و سرمایه‌گذاران این کشور چراغ سبز نشان داده است که با استفاده از ابزارهای در اختیار خود، سعی در دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران کنند. بنا بر گزارش این نشریه و به نقل از Playbook این گزارش و دستورالعمل که تحت عنوان «کسب‌وکار آلمان در ایران ـ در میانه تحریم‌ها و حفظ بازار» منتشر شده و در اختیار صاحبان صنایع و کسب‌وکار در آلمان قرار گرفته است، سعی کرده، دستورالعمل‌های قانونی و کلی را به همراه فرصت‌های احیای بازار در ایران به تجار و سرمایه‌گذاران آلمانی معرفی کند. پولیتیکو همچنین عنوان کرده است که بر همین اساس قرار است در روز پنجم سپتامبر سمینار بزرگی در همین رابطه از سوی اتاق صنعت و بازرگانی آلمان برگزار شود که طی آن به شرکت‌کنندگان در این سمینار راهکارهای حفظ تجارت و سرمایه‌‌گذاری در ایران و به دور از آسیب تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا ارائه خواهد شد. اتاق صنعت و بازرگانی آلمان اعلام کرده که هرچند بر اثر تحریم‌ها فرصت‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاری در ایران از میان رفته است، با این حال هنوز هم فرصت‌های قابل توجهی در راستای گسترش کسب‌وکارهای اروپایی در بازار ایران وجود دارد. در این سمینار قرار است به سوالات متعددی از جمله چگونگی مسیر یابی کنترل صادرات به ایران، چگونگی برقراری یک سیستم تبادل مالی مطمئن و امن و نحوه مقابله با تحریم‌های مالی پاسخ داده شود.