رئیس‌جمهوری لایحه بودجه ۹۷ را به مجلس ارائه کرد
فرمول جدید برای یارانه‌بگیران
عكس: دنیای اقتصاد
روحانی با تاکید بر اینکه بودجه سالانه برشی از برنامه چهار ساله دولت است، این لایحه را تبلور چارچوب‌های تمام وعده‌های اصلی دولت دوازدهم در انتخابات اردیبهشت ۹۶ خواند و گفت که بودجه ۹۷ به معنای آغاز اجرای برنامه‌های دولت دوازدهم است و هر آنچه دولت به مردم در انتخابات وعده داد، در این لایحه به‌خوبی مشاهده می‌شود.
بودجه متفاوت؛ «شفاف» و «تمرکززدا»
آنچه حسن روحانی دیروز به‌عنوان گواهی بر «متفاوت» بودن لایحه بودجه ۹۷ مطرح کرد، «شفافیت پایه اصلی بودجه امسال» و «پرداخت اعتبار به دستگاه‌ها بر مبنای عملکرد سه ماهه آنها» است. رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه بودجه امسال بر مبنای عملکرد دستگاه‌ها تنظیم شده است، گفت: در سال‌های گذشته میان دستگاه‌ها برای هزینه کردن بودجه، به‌ویژه در ماه‌های آخر سال رقابت بود؛ زیرا بودجه را هزینه می‌کردند تا سال آینده بودجه بیشتری دریافت کنند، اما امسال براساس عملکرد، هدف و نتیجه، بودجه‌ریزی کردیم نه بر مبنای هزینه سال گذشته. روحانی که «تمرکززدایی» را یکی از ویژگی‌های لایحه بودجه ۹۷ عنوان کرده، در توضیح این ویژگی به تفویض اختیار به استان‌ها اشاره کرد و گفت: «تاکنون بودجه اینگونه تنظیم می‌شد که همه اعتبارات و هزینه‌ها در اختیار تهران بود. در بخش هزینه‌ای برای سال آینده به جای ۴ درصد، ۲۴ درصد بودجه و در بخش عمرانی ۳۰ درصد بودجه در اختیار استان‌ها قرار می‌گیرد.» به گفته روحانی باید اجازه دهیم استان‌ها، هزینه‌ها و درآمد خود را مدیریت کنند و نمایندگان مجلس، دولت و سازمان برنامه و بودجه هم باید بر کار دستگاه‌های استانی نظارت کنند. رئیس‌جمهوری در توضیح ویژگی دیگر این لایحه بودجه یعنی «شفافیت»، از «کاهش ردیف‌هایی» در این لایحه خبر داد که «معلوم نبود این ردیف‌ها و پول‌ها در اختیار چه کسی قرار می‌گیرد و کجا مصرف می‌شود.»
اهداف لایحه بودجه ۹۷
بر اساس اظهارات دیروز رئیس‌جمهوری در تشریح لایحه بودجه سال آینده، این لایحه دو هدف مشخص را دنبال می‌کند؛ «اشتغال فراگیر» و «رفع فقر و ایجاد عدالت». روحانی با تاکید بر این که در اشتغال مشکل بزرگی پیش روی ما وجود دارد، گفت: پیش‌بینی ما این است که نیروهای فعال ما برای حضور در بازار کار ۸۴۰ هزار نفر باشد. یعنی ما باید یک حرکت بسیار بزرگی را برای اشتغال انجام دهیم. به گفته رئیس‌جمهوری، در لایحه بودجه ۹۷، با درآمدی که در تبصره ۱۸پیش‌بینی کردیم و با اهرم کردن این درآمد برای استفاده از صندوق توسعه ملی و همچنین تسهیلات بانک‌ها، رقم بزرگی برای اشتغال در اختیار ما قرار می‌گیرد. روحانی گفت که تلاش دولت این است که «تسهیلات بانکی را در امور خاص و ویژه کاهش دهیم و در برخی از موارد وظیفه‌ای که کارفرما برای پرداخت بیمه دارد را دولت متقبل شود تا شاهد یک حرکت ارزشمند در بخش اشتغال باشیم.»
نقشه یارانه‌ای دولت
«اصلاح یارانه‌ها» یکی از موضوعاتی است که حسن روحانی دیروز در اظهارات خود، به‌عنوان یک مطالبه از نمایندگان مجلس درخواست کرد و در عین حال کمک خواست؛ موضوعی که می‌تواند دولت را به هدف «رفع فقر، ایجاد عدالت و اشتغال‌زایی» نزدیک کند. این اما همه ماجرای پیشنهاد دولت به مجلسی‌ها برای اصلاح یارانه‌ها نیست؛ بررسی «دنیای اقتصاد» از جزئیات لایحه بودجه سال ۹۷ نشان می‌دهد، دولت روحانی برای نخستین بار طی پنج سال ریاست‌جمهوری، پیش قدم شده و منابع یارانه نقدی را در لایحه بودجه سال آینده کاهش داده است. ارقام مندرج در این لایحه نشان می‌دهد دولت در پیشنهاد بودجه‌ای خود به مجلس، منابع یارانه نقدی را نسبت به سال گذشته ۳۱ درصد کاهش داده است؛ موضوعی که در صورت تصویب نمایندگان، دولت را ملزم به حذف بخشی از یارانه‌بگیران می‌کند. روحانی همچنین دیروز از تغییر «سازمان هدفمندی یارانه‌ها» به «صندوق رفاه اجتماعی امید» خبر داد؛ موضوعی که به گفته رئیس‌جمهوری شرایط جدیدی را برای یارانه نقدی به‌وجود می‌آورد.
روحانی همچنین با بیان اینکه همه به حق برای فقرای جامعه نگران هستیم و می‌دانیم اقشاری در این کشور شرایط زندگی خوبی ندارند، گفت: پرداختی امسال نسبت به گروه‌هایی که مورد حمایت قرار می‌گیرند، مثل آنهایی که تحت‌پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند، بیش از ۳ برابر سال گذشته بوده است و این اولین قدم مهمی است که دولت برای رفع فقر برداشته است. او با بیان اینکه این روند را در سال آینده ادامه می‌دهیم، تاکید کرد: باید حداقل زندگی مردم و استاندارد حداقل را تعیین کنیم و این چیزی است که در سال ۹۷ اعلام و در چند استان به صورت پایلوت اجرا خواهیم کرد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه استانداردی را برای حداقل زندگی مردم تعریف و اعلام می‌کنیم، گفت: زندگی هر فرد در کشور، پایین‌تر از این استاندارد است می‌تواند برود در یک سازمان حمایتی ثبت‌نام کند و ما نظام تامین اجتماعی را سال آینده به صورت گسترده آغاز خواهیم کرد. به گفته رئیس‌جمهوری دولت می‌خواهد تمام اقشار ضعیف جامعه از حداقل زندگی استاندارد برخوردار شوند. روحانی تصریح کرد: در بخش یارانه همه ما معتقدیم آنهایی که نیازمندند باید به یارانه برسند. او با بیان اینکه تعریف یک استاندارد برای حداقل زندگی صورت می‌گیرد، گفت: «درخواست از آنهایی که نیازمند هستند برای ثبت‌نام و در نهایت ساماندهی یک سیستم دقیق پایشی در کشور و نظام جدید تامین اجتماعی برای همه مردم کارهایی است که در این راستا انجام می‌شود.»
ریشه غلط مسکن مهر
«مسکن» هم یکی دیگر از محورهای بودجه حسن روحانی بود؛ آنجا که او صنعت مسکن را دارای پتانسیل پیشتازی در اشتغال خواند. البته او در تشریح این موضوع، به مسکن مهر نیز اشاره و تاکید کرد که «ریشه مسکن مهر غلط بود.» روحانی اقدام دولت‌های گذشته که «رفتند بیابان‌ها را تبدیل به مسکن کنند» اشتباه توصیف کرد و گفت: «مشکل مسکن مهر این نیست که پایه‌اش سفت و شل است مشکل این است که از چه پولی درست شد.» به گفته رئیس‌جمهوری، استقراض از بانک مرکزی خطای بزرگی بود و مسکن مهر از جیب فقرا درست شد چون پایه پولی بالا رفت و تورم ۴۵ درصدی ایجاد کرد.» روحانی تاکید کرد: «باید مسکن را به‌طور صحیح درست کنیم ما نیازی به پول بانک مرکزی نداریم؛ بلکه یک سرمایه‌دار می‌آید و زمین را در اختیارش می‌گذاریم او دو برابر مسکن آن محله را می‌سازد مسکن صاحبان خانه‌ها را به آنها می‌دهد و آنچه می‌ماند را به‌عنوان حق‌الزحمه وسود خود برداشت می‌کند.» رئیس‌جمهور با بیان اینکه باید تسهیلات ارزان‌قیمتی برای خانه اولی‌ها و بافت فرسوده و حاشیه‌نشین‌ها ارائه کنیم، گفت: «یکی از قدم‌های مهم برای اشتغال این است که سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی با تسهیلات جدید ساخته شود. البته دولت سازنده نیست، بلکه ناظر است، مردم و شرکت‌ها مسکن را می‌سازند.»
درخواست دولت از مجلس
همچنین حسن روحانی علاوه‌بر موضوع یارانه‌ها، موضوعی دیگر را نیز از مجلسی‌ها درخواست کرد؛ او با اشاره به شش هزار طرح نیمه تمام ملی و ۶۵ هزار طرح استانی نیمه تمام که بخشی از سرمایه مردم را قفل کرده و در حال از بین بردن آن است، برای به راه افتادن این طرح‌ها و ایجاد رونق و اشتغال، از مجلس شورای اسلامی خواست: «از ۳۲ درصد درآمد نفت که باید براساس قانون به صندوق توسعه ریخته شود، ۲۰ درصد به این صندوق واریز شود و ۱۲ درصد باقیمانده، به طرح‌های بزرگ اختصاص یابد.» روحانی از طرح اصلاح امور بانکی و طرح‌های محیط زیست به‌عنوان طرح‌های مهمی یاد کرد که از این طریق می‌توانند عملیاتی شوند. براساس اظهارات روحانی، ۳۲ درصد از درآمدهای نفتی دولت که براساس قانون باید به صندوق توسعه ملی واریز شود، ۱۵ میلیارد دلار می‌شود.
معضل صندوق‌ها
روحانی با تاکید بر اینکه اقتصاد ما تا زمانی که امور بانکی اصلاح نشود، درست نخواهد شد، عنوان کرد: تاکنون چند اصلاح در امور بانکی انجام داده‌ایم و در اواخر دولت یازدهم و اوایل دولت دوازدهم همه تلاشمان را به کار گرفتیم تا مشکلاتی را که از طرف چند تعاونی به‌وجود آمده و جامعه را به هم ریخته بود حل کنیم. ۲۵ درصد بازار پولی کشور در اختیار شش تعاونی بود. او ادامه داد: آنها نه تنها راجع به سود تسهیلات هر روزی که می‌خواستند و اراده می‌کردند آن را به هم می‌ریختند؛ بلکه هر زمان که اراده می‌کردند بازار ارز، سکه و املاک را به هم می‌زدند. من در اواخر دولت یازدهم خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و عرض کردم که با چه معضلی مواجه هستیم و زندگی سه، چهار میلیون نفر در حال تلف شدن است. رئیس دولت دوازدهم در ادامه تصریح کرد: برخورد با این صندوق‌ها اگر خدا کمک نمی‌کرد چقدر سخت بود. اینها رفته بودند وهمه را دیده بودند. از همه جا به من نامه می‌نوشتند که مثلا فلان آدم به این خوبی که این همه خدمت کرده چرا حساب و صندوقش را می‌بندید. آدم‌های عجیب و غریبی سفارش می‌کردند و معلوم بود که اینها با چه دغلکاری افکار انسان‌های خوب ما را هم به هم ریخته بودند. روحانی با تاکید بر اینکه حل مشکل ۹۸ درصد سپرده‌گذاران چند موسسه مالی به معجزه شبیه بود، یادآوری کرد: در این زمینه کار عظیمی صورت گرفت. همه قوا، مقام معظم رهبری و شورای‌عالی امنیت ملی کمک کردند و ما نباید بگذاریم این حادثه در کشور ما تکرار شود. شورای‌عالی امنیت ملی هر اختیاری که بانک مرکزی بخواهد می‌دهد تا جلوی این کار گرفته شود. روحانی با کمک خواستن از مجلس در این زمینه گفت: اینها اقتصاد و زندگی مردم را نابود کرده بودند. کاهش سود تسهیلات، ارتباط بانک‌های داخلی با خارج و بالابردن سرمایه برخی بانک‌ها قدم‌های دیگری بود که در راستای اصلاح نظام بانکی برداشته شد. ما برای اصلاح نظام بانکی که موتور محرک اقتصاد است سه میلیارد دلار از پول صندوق می‌خواهیم.
روحانی با بیان اینکه ۲ میلیارد و ۱۵۰ میلیون دلار هم برای مشکلات محیط زیستی باید از صندوق برداشته شود، افزود: وضع گردوغبار، ریزگردها، هوای آلوده، خاک آلوده، مشکل آب، وضع تالاب‌ها و دریاچه و مشکلات پسماندها معضل بزرگی را در کشور به‌وجود آورده است. اگر سری به شمال یا جنوب کشور بزنید مشکل کنار دریا، رودخانه و جنگل‌ها را می‌بینید که ما باید مشکل پسماندها، ریزگردها و هوای آلوده را حل کنیم. البته قدم‌های خوبی برداشته شده اما بسیار کم بوده است. رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه بهترین راه حل معضل آب، بهره‌وری درست از آب است، تاکید کرد: این می‌تواند اولین قدم باشد. آب کشاورزی ما باید شرایط درستی پیدا کند. طرح‌هایی که امروز وجود دارد در سراسر کشور در حال اجرا شدن است که یک تحول بزرگ به‌شمار می‌آید. مثل کشت‌های گلخانه‌ای، آب‌های تحت‌فشار و سامانه‌های نوین آبیاری که تحول بزرگی است. روحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به وضعیت صندوق‌های بازنشستگی اشاره کرد و گفت: وضع این صندوق‌ها وضع درستی نیست. البته تمام مشکلاتی که ما در کشور داریم از آسمان هفتم نیامده و بسیاری هم از بیرون از مرزها نیامده است. در بسیاری از موارد تصمیم خودمان ایراد داشته و ناقص بوده که باید حل کنیم. درباره صندوق‌ها هم باید قدم‌های بزرگی برداریم. وی همچنین تاکید کرد: صندوق‌های بازنشستگی، سازمان تامین اجتماعی و بانک‌ها باید دست از بنگاهداری بردارند و همه بنگاه‌هایشان را عرضه کنند و بفروشند. ممکن است بخواهند سهام داشته باشند که این ایرادی ندارد اما باید دست از بنگاهداری بردارند؛ این اولین قدم مهمی است که دولت در این زمینه برداشته وشروع کرده و نمایندگان باید ما را حمایت کنند تا در بودجه ۹۷ شاهد تحول بزرگی باشیم.
دو شرط روحانی برای عربستان
اظهارات حسن روحانی تنها به موضوعات اقتصادی و بودجه‌ای محدود نماند؛ او در سخنان خود در حالی که از لزوم فعال شدن روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران با تمام کشورهای همسایه، منطقه و آسیا و نیز افزایش تحرک برای صادرات سخن می‌گفت، به اقدامات عربستان اشاره کرد و گفت: اگر کشوری در منطقه است که متاسفانه زیاد حرف می‌زند و حرف‌هایش بی‌منطق است، با آن کشور هم مشکل نداریم. روحانی در ادامه برای رابطه با عربستان به دو شرط ایران اشاره کرد؛ رئیس‌جمهوری گفت که اگر عربستان از فردا «بمباران یمن را قطع کند» و «از حالت رکوع در برابر اسرائیل خارج شود و به ملت خود و ملت‌های منطقه متکی شود» ما هیچ مشکلی با این کشور نخواهیم داشت.
آغازگر نقض برجام نخواهیم بود
او در ادامه با اشاره به اینکه دربخش صادرات غیرنفتی به تحولات بزرگی نیازمندیم، گفت: «ما برای صادرات غیرنفتی باید ابتدا فضای جهان و منطقه را آماده می‌کردیم و به تعبیر رهبری تعامل گسترده با جهان داشته باشیم. ما در یک اقدام بزرگ امنیت وثبات منطقه را بازگرداندیم. دست رزمندگان اسلام و مقاومت را می‌بوسیم که استکبار جهانی و صهیونیست را مایوس کرده و عراق و لبنان و سوریه را امن کرده‌اند. ان‌شاءالله یمن نیز در آینده امن خواهد شد. تمام تلاش ما امن کردن منطقه است. نمی‌گویم تمام مشکلات امنیتی حل شده است، اما پایه‌های اصلی تروریسم در منطقه فروریخته است.» روحانی تاکید کرد: «روابط ما با دنیا طبق عهد ما است. ما آمریکا نیستیم که پیمان‌شکن باشیم. ما پیمان را سخت می‌بندیم و امضا می‌کنیم اما اگر امضا کردیم، پای امضای خود می‌ایستیم. ما به عهد خود وفا می‌کنیم. ما مسلمان و ایرانی بوده و دارای فرهنگ بلندی هستیم. به اروپا، آمریکا و دیگر کشورها هم می‌گوییم که تا آنها پای عهد خود هستند، ما به عهد خود پایبند می‌مانیم و آغازگر نقض برجام نیستیم و نخواهیم بود. البته اگر آنها بخواهند برجام را نقض کنند ما غصه نداریم و مسیر لازم را پیش‌بینی کرده‌ایم.» رئیس‌جمهوری یادآوری کرد: «پس از برجام ما دو تحول بزرگ اقتصادی یعنی کاهش نرخ سود تسهیلات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی را دنبال کرده‌ایم. سرمایه‌گذاری وقتی انجام می‌شود که سرمایه گران نباشد. ما سه درصد تسهیلات بانکی را کاهش داده‌ایم زیرا اگر بخواهیم با دنیا رقابت کنیم، باید هزینه سرمایه را کاهش دهیم. از سویی اکنون سرمایه‌گذاری و فاینانس خارجی سهل‌تر شده است.» رئیس‌جمهوری در ادامه به تصمیم ترامپ مبنی‌بر انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس اشاره کرد و گفت: بعد از اینکه توطئه ابرقدرت‌ها در منطقه برای مسلط کردن گروه‌های تروریستی بر مردم مظلوم منطقه با شکست مواجه شد، امروز آمریکایی‌ها با کمک صهیونیست‌ها توطئه جدیدی را آغاز کردند و آن تعرض به قدس شریف است. اما من به نمایندگان و ملت بزرگ ایران اعلام می‌کنم که ما در برابر توطئه قدرت‌های بزرگ؛ آمریکا، استکبار و صهیونیسم نه ساکت بوده‌ایم، نه هستیم و نه خواهیم بود.
ارسال نظر