توسعه در سن پیری نمی‌میرد

آناتولی کالتسکی آناتولی کالتسکی اقتصاددان ارشد و رئیس شرکت Gavekal Dragonomics است. ستون‌نویس سابق تایمز لندن، نیویورک‌تایمز و فایننشال تایمز و همچنین نویسنده کتاب «سرمایه‌داری ۴: تولد یک اقتصاد جدید در عواقب بحران» است که بسیاری از تحولات پس از بحران اقتصاد جهانی را پیش‌بینی کرده بود. اقتصاد آمریکا وارد یازدهمین سال بدون وقفه رشد شد، تا رکورد طولانی‌ترین رشد بدون رکود قبلی، در تاریخ اقتصاد این کشور شکسته شود. اما بسیاری از اقتصاددانان از این عملکرد بی‌سابقه به این نتیجه رسیده‌اند که موعد یک بحران اقتصادی فرا رسیده است؛ اگر هم به این زودی نباشد قطعا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ رخ خواهد داد.

اما خبر خوب برای اقتصاد آمریکا و خبر بد برای مخالفان دونالد ترامپ این است که این ایده که توسعه اقتصادی نوعی طول عمر طبیعی دارد و در سن پیری می‌میرد، نه پشتوانه تجربی دارد و نه پشتوانه تئوری. تاریخ نشان می‌دهد که طول مدت رشدها در آمریکا از زمان پایان جنگ جهانی دوم بین ۱۲ ماه تا ۱۲۰ ماه متفاوت بوده است. علاوه‌بر این، می‌‌توان استدلال کرد که دوره ۱۸ ساله از ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۰ واقعا یک ترقی اقتصادی مداوم بود که تنها اندکی با افزایش قیمت نفت در اثر حمله عراق به کویت، دچار وقفه شد. نمونه‌های روشن‌‌تری از اقتصادهای توسعه‌یافته وجود دارد که بسیار طولانی‌تر از رکورد ۱۰ ساله آمریکا (که اکنون از آن سبقت گرفته)، از رکود اقتصادی به سلامت جسته‌اند. استرالیا اکنون در بیست و هشتمین سال بدون رکود به سر می‌برد و بریتانیا ۱۷ سال رشد بی‌وقفه از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۸ را تجربه کرده‌است. از زمان مطرح شدن سیاست‌های مدیریت تقاضای فعال در دهه ۱۹۴۰، شرایط نرمال هر اقتصاد بازار مدیریت‌شده، تداوم توسعه در اطراف نرخ رشد میانگین (حدود ۲ درصد در آمریکا) است. در دوره پس از جنگ، رکود اقتصادی به‌طور کلی از سه دلیل ناشی می‌شود؛ فشار تورمی، برخی از انواع بحران‌های مالی یا یک شوک عظیم خارجی که باعث افزایش شدید قیمت انرژی می‌شود. تا زمانی که یکی از این رویدادها رخ ندهد، می‌توانیم  مطمئن باشیم که توسعه آمریکا تنها به‌دلیل عمر بالا از بین نمی‌رود.