شاخص بورس در‌جا زد
خواب سهام؛ موقت یا دائمی؟
معاملات دیروز گر‌چه نسبت به روزهای ابتدای هفته از فشار فروش کمتری برخوردار بود اما قرار گرفتن ارزش معاملات به پایین‌ترین مقدار خود طی ۲۳ جلسه معاملاتی اخیر، کاهش عمق دادوستدها را برجسته کرد. در جریان معاملات دیروز تنها ۱۲۶ میلیارد تومان سهم بین سهامداران دست‌به‌دست شد، این در حالی است که میانگین ارزش معاملات در بازه زمانی مزبور، فراتر از ۳۵۰ میلیارد تومان بوده است. افت محسوس ارزش معاملات طی روزهای کاری این هفته را باید در فروکش‌کردن هیجان معاملاتی در مقایسه با هفته‌های قبل و همچنین تداوم ریسک‌های گوناگون چه در سطح سیاست‌گذاری داخلی و چه در بازارهای جهانی جست‌وجو کرد.
انتظار برای بهره‌برداری از بازار دوم ارز
در دو هفته گذشته گام‌های جدی‌تری در جهت اجرایی‌شدن معاملات ارز در بازار دوم از سوی مقام‌های مسوول برداشته شد اما اظهارنظرهای گوناگون و عدم اجرای به‌موقع آن، تمام بازارها را برای دو هفته در فاز انتظار برد. پیش از این، انتشار خبر راه‌اندازی بازار ثانویه ارز افت قیمت‌ها را در بر داشت اما تعویق پی‌درپی برای اجرای این برنامه موجب بی‌اعتمادی فعالان بازار و در نتیجه کم‌واکنشی در مواجهه با اخبار حول این موضوع شد، به‌طوری که تثبیت نرخ‌های غیررسمی ارز را در پی داشت.
سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان معاملات بازار دوم ارز از دیروز آغاز شد. بر اساس اظهارات مدیر کل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی قرار بر این بود که برای نرخ‌ها سقف خاصی تعیین نشده و قیمت در قالبی رقابتی و بر مبنای سازوکار عرضه و تقاضا تعیین شود. براساس دستورالعمل سازمان توسعه تجارت، کلیه صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی به غیر از محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی، محصولات فولادی و فلزات رنگین می‌توانند نسبت به فروش ارز حاصل از صادرات و واگذاری پروانه صادراتی خود به واردکنندگان در قالب این بازار اقدام کنند. به این ترتیب، در سمت عرضه این بازار، ۲۰ درصد از ارز حاصل از صادرات و در سمت دیگر، واردکنندگان کالاهای دسته سوم(به‌جز کالاهای اساسی و مواد اولیه و کالاهای واسطه) قرار خواهند داشت. مطابق آخرین گزارش‌ها، نرخ مبادله دلار در اولین روز کاری بازار ثانویه در نزدیکی نرخ بازار غیررسمی رقم خورده است. حال، باید منتظر بود که در ادامه معاملات بازار ارز به وضعیت متعادلی دست یابد. برآیند این تغییرات باعث می‌شود سهامداران با اطمینان بیشتری در معاملات سهام مشارکت کنند و حرکت زیگزاگی قیمت‌ها طی چند روز اخیر پایان یابد و در مدار باثبات قرار بگیرد.این موضوع از این جهت اهمیت دارد که نرخ برآمده از این بازار به‌عنوان شاخصی برای نرخ آزاد ارز محسوب می‌شود. ضمن اینکه این امکان فراهم می‌شود تا عرضه ارز از این رهگذر تقویت شود و در نتیجه با تعمیق معاملات ارزی، نرخ‌ها به سمت تعادل حرکت کند و از التهاب بازار رفته‌رفته کاسته شود.
پالس سیاست‌گذار
در وضعیت فعلی که نگرانی‌هایی درخصوص مقاصد نقدینگی در بین فعالان و سیاست‌گذاران اقتصادی وجود دارد، شروع سریال عرضه‌های اولیه حرکت مثبتی است که استمرار آن می‌تواند بخشی از نقدینگی موجود در اقتصاد را جذب بازار سرمایه کند. عرضه سهام پتروشیمی غدیر در فرابورس در چهارشنبه گذشته نخستین گام در این مسیر بود. در ادامه این روند، روز گذشته سهام شرکت کشاورزی و دامپروری بینالود نیشابور در نماد «زبینا» در بازار دوم فرابورس برای اولین بار عرضه شد. حال، امروز، چهارشنبه بیستم تیرماه قرار است بزرگ‌ترین عرضه اولیه سال با عرضه سهام پتروشیمی پارس انجام شود که با توجه به حجم سهام قابل عرضه می‌تواند نقدینگی قابل‌توجهی را جذب کند.اقدام اخیر تصمیم‌سازان اقتصادی با عرضه‌هایی از این دست می‌تواند نه تنها رونق بازار سهام را به ارمغان آورد بلکه بستری برای هدایت پول‌های داغ به مقاصد مطلوب و مولد باشد.در همین راستا، طی چند روز اخیر اخبار مثبتی حاوی حمایت‌های سیاست‌گذار از بازار سهام منتشر شد. کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام و معافیت سود تقسیم‌نشده شرکت‌ها به‌منظور استفاده در طرح‌های توسعه‌ای از جمله این تصمیمات است که می‌تواند ضمن کاهش هزینه معاملات، انگیزه توسعه بخش خصوصی را بیش از پیش افزایش دهد.
بادهای موافق از اروپا
پس از گمانه‌زنی‌های گوناگون در‌باره نشست چند روزه ایران با طرف‌های اروپایی برجام، اولین اخبار منتشر شده از این مذاکرات حاوی پیام‌های مثبتی است که نشان از بادهای موافق از سوی اروپاست. بر اساس اخباری که به‌طور اختصاصی در اختیار «دنیای اقتصاد» قرار گرفته است، ایران و سه کشور اروپایی حاضر در برجام، در دو حوزه روابط بانکی و فروش نفت با یکدیگر مذاکره کرده‌اند. بر اساس اخباری که مورد تایید وزیر امور خارجه روسیه نیز قرار گرفته است، توافق اروپا با ایران برای تجارت بدون دلار انجام شده است. بر همین اساس، بانک سرمایه‌گذاری اروپا قرار است در آینده محور همکاری اتحادیه اروپا و ایران در راستای انجام معاملات غیردلاری قرار بگیرد.
محور دیگر مذاکرات ایران و اروپا بر سر خرید نفت است که به نظر می‌رسد اروپا در بسته پیشنهادی بر تعهد برای حفظ خرید نفت از ایران در سطح کنونی موافقت کرده است. اما خواسته ایران تضمین دسترسی ایران به پول حاصل از فروش نفت از یکسو و فشار آمریکا در جهت تحریم همکاری‌ها موجب تشدید ریسک‌ها در این حوزه شده است. برآیند مذاکرات نشان‌دهنده پیشرفت مذاکرات به‌رغم خواسته‌های آمریکا خصوصا در حوزه نقل‌وانتقال بانکی است. با وجود این، انتظار می‌رود که تا فرم نهایی این بسته پیشنهادی همچنان ریسک این موضوع بر سهام سنگینی کند.
تداوم التهاب در بازار جهانی
بازار جهانی مواد خام طی هفته‌های اخیر به دلیل وضعیت پیچیده اقتصادی سیاسی جهانی با التهاب همراه بود و مطابق شواهد، احتمال می‌رود این روند ادامه یابد. جنگ دو غول اقتصادی جهان، یعنی آمریکا و چین بر سر تعرفه‌های تجاری از یکسو نگرانی سرمایه‌گذاران را به بار آورده و قیمت فلزات اساسی را تحت فشار قرار داده است؛ از سوی دیگر، فشار ایالات متحده برای تحریم ایران، بازار نفت را ملتهب کرده است.
با وجود اینکه قیمت جهانی فلزات رنگینی نظیر مس، سرب و آلومینیوم طی هفته گذشته کاهش محسوسی را ثبت کرد اما بازگشایی بازارهای جهانی در این هفته با رشد قیمت‌ها همراه بود. قیمت فلزات پس از فروکش‌کردن نگرانی‌ها در آغاز بازگشایی این هفته رشد ملایمی را ثبت کرد اما این روند تحت تاثیر فضای منفی حاکم بر بازار تداوم نیافت؛ به‌طوری که روز گذشته پس از رشد اندک در ابتدای ساعات معاملات، در نهایت در مدار منفی قرار گرفتند.
از سوی دیگر، در بازار نفت، بیم ناتوانی عربستان و روسیه در جبران کمبود عرضه جهانی نفت به گمانه‌زنی‌ها در این زمینه دامن زده است؛ به‌طوری که رویترز وضعیت کنونی بازار نفت را مشابه دهه ۷۰ میلادی می‌داند که قیمت‌های نفت جهش ۳ برابری را تجربه کردند. برخی موسسات حتی از نفت ۱۵۰ دلاری سخن به میان می‌آورند. به نظر می‌رسد که تا رسیدن توافق نهایی ایران و اروپا بر سر تضمین و میزان خرید نفت گمانه‌زنی‌ها ادامه داشته باشد. ضمن اینکه بسیاری از کارشناسان بازار نفت ظرفیت‌های عربستان را کمتر از آن می‌دانند که بتواند کسری حاصل از کاهش احتمالی عرضه ایران را جبران کند.
مروری بر معاملات دیروز
معاملات دیروز در غیاب غول گروه فلزات، یعنی فولاد مبارکه اصفهان آغاز شد. فولاد طی اطلاعیه‌ای افزایش ۵۸۴ میلیارد تومانی سود حاصل از شرکت‌های سرمایه‌پذیر به سود خالص شرکت در سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند سال ۹۶ را به اطلاع سهامداران رساند. به این‌ترتیب، فولاد پس از تعدیل مثبت ۸/ ۷ تومانی سود برای هر سهم طی سال ۹۶، در میانه جلسه کاری دیروز به گردونه معاملات پیوست و قیمت سهم آن رشد محسوسی را ثبت کرد، اما در ادامه تحت فشار فروش و رنج‌کشی معامله‌گران در جهت منفی قرار گرفت؛ در نتیجه این روند، میزان اثرگذاری فولاد بر شاخص کل کاهش یافت. این نماد به محض بازگشایی، حمایت بیش از ۲۰۰ واحدی از شاخص کل را به عمل آورد اما در ادامه با فشار تدریجی فروش شاهد افت این رقم به ۷۰ واحد بودیم. جریان قابل‌توجه نقدینگی در سهام فولاد مبارکه، نه تنها نماد «فولاد» که گروه فلزات را بر صدر جدول بیشترین ارزش معاملات نشاند. از طرف دیگر شاهد سقف‌شکنی قیمت محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا طی روز گذشته بودیم. با این حال فشار عمومی عرضه مانع از خودنمایی این عامل حمایتی شد. این در حالی بود که معاملات دیگر هم‌گروهی‌های فولاد مبارکه متوقف بود. توقف نمادهای برجسته گروه فلزات نظیر مس ایران، فولاد کاوه جنوب به دلیل برگزاری مجمع سالانه نیز در کاهش عمق و رمق معاملات دیروز اثرگذار ارزیابی می‌شود. به‌طور کلی نمادهای ملی سرب و روی و توسعه صنعتی و معدنی صبانور صف طولانی خرید را تجربه کردند. این حجم تقاضا در نماد «کنور» را به نظر باید در اخبار مربوط به کاهش عوارض صادراتی سنگ‌آهن جست‌وجو کرد که پیشنهاد آن طی روزهای اخیر مطرح شده است. همچنین در میان سهام مختلف بازار، پتروشیمی غدیر در چهارمین روز حضور در بازار بیشترین صف خرید را به نام خود ثبت کرد. در طرف دیگر بازار، رنج‌کشی‌‌‌ها در جهت منفی در نمادهای خودرویی نظیر سایپا، پارس‌خودرو و زامیاد، این نمادها را در محدوده منفی قیمت قرار داد. به این ترتیب، شاخص این گروه همسو با ۲۵ گروه دیگر در پایان معاملات دیروز در محدوده منفی قرار گرفت.
در معاملات دیروز شاخص به لطف نقش حمایتی نماد صنایع شیمیایی خلیج فارس از افتادن در مسیر نزول در امان ماند. این نماد به تنهایی بیش از ۲۰۵ واحد اثر مثبت بر شاخص را به ارمغان آورد. به نظر می‌رسد که مالکیت ۶۰ درصد «فارس» بر سهام پتروشیمی پارس که قرار است طی معاملات امروز عرضه شود، عامل رشد تقاضا در این سهم شده است. دیروز همچنین بیش از ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان سهم به سبد دارایی سهامداران حقیقی بازار اضافه شد. بیشترین خالص خرید معامله‌گران حقیقی در گروه‌های فلزات اساسی و پتروشیمی رقم خورد و نمادهای فولاد مبارکه اصفهان و صنایع پتروشیمی خلیج فارس بیشترین سهم را در این تغییر مالکیت داشتند. در سوی دیگر، نمادهای گل‌گهر و کالسیمین با بیشترین حمایت از سوی سهامداران حقوقی روبه‌رو شدند.
ارسال نظر