بازارهای جهانی چهره افزایشی جدیدی به خود گرفتهاند
سودای صعود در جام قیمتها
ردپای رشد
قیمتها در بازارهای کالایی در مسیر صعودی قرار گرفته است و این روند افزایشی میتواند استمرار داشته باشد؛ گویی جرقهای که منتظر بودیم در بازارهای جهانی محقق شود، رخ داده است. این مطلب به معنای آن است که یک جریان افزایشی جدیدی در بازارهای جهانی آغاز شده و بازارها خود را برای فتح قلههای تازه آماده میکنند. رنج مثبت (جریان صعودی شتابان) در دو بازار نفت و مس محرک قیمتی برای اغلب بازارهای کالایی بوده اگرچه رکوردشکنی قیمت سهام آمریکا یا رشد ۳/ ۱۸ درصدی تولید ناخالص داخلی چین همگی از این روند صعودی حمایت میکنند.این در حالی است که خوشبینیها در بازار چین و آمریکا در کنار شیوع مجدد کرونا در اروپا و نقاط مختلفی از قاره آمریکای شمالی و جنوبی تقابل دادهها را دربر دارد. البته این چندگانگیها در کنار رشد اخیر قیمتی به معنی آن است که هنوز زمان رشد قدرتمند قیمتها بهصورت مستمر فرانرسیده و برای آغاز جریان اصلی رشد نرخ به زمان بیشتری نیاز داریم، اگرچه هنوز در فاز صعودی قرار داریم. بازار به یک استراحت زمانی و مقطعی نیاز دارد تا جهش اصلی رشد قیمتها را شاهد باشیم. این درحالی است که نمیتوان منکر روند صعودی نرخ شد. نفت خام، مس، آلومینیوم و فولاد در کنار بازار محصولات کشاورزی شاید مهمترین و اثرگذارترین رشد قیمتها را در بین بازارهای کالایی جهان به خود اختصاص دادهاند که اثرات آن میتواند بهصورتهای گوناگون بازارهای مختلفی را تحتالشعاع قرار دهند.
نشانهشناسی بازارهای جهانی
مهمترین خبر اقتصادی روزهای قبل ثبت رشد تولید ناخالص داخلی سالانه 3/ 18درصدی چین در سهماهه ابتدایی سال 2021 بود که یکی از ارقام اعجابآور در ابعاد جهانی است که البته برای چین هم بالاترین میزان از سال 1992 تاکنون است. این مطلب به معنی آن است که واقعیتهای چین بسیار فراتر از حد انتظار ظاهر شده و یک ابرداده مثبت را برای بازارهای جهانی به ارمغان آورده است. البته در شرایطی که حجم واردات ماه مارس چین با 8/ 31 درصد به نسبت مدت مشابه سال قبل به رقم غیرمنتظره 227 میلیارد دلار (در ماه) برسد که بزرگترین رکورد تاریخی واردات این کشور است. البته حجم صادرات ماهانه چین کاهش داشته و تراز تجارت خارجی این کشور هم اندکی تضعیف شده است ولی هنوز در سطوح بسیار بالایی قرار دارد. حال در شرایطی که قیمتها در ماه مارس وارد یک فاز نزولی شده و یک آرامش نسبی را در بازارها شاهد هستیم ولی واردات چین در این زمان رکورد تاریخی میزند؛ به این معنی که محمولههای بسیاری در نرخهای بالا خریداری شده و البته به این کشور وارد شده است، این یعنی اولین گام آرامش در اقتصاد چین با محوریت تولید را باید انتظار داشته باشیم که در کنار ساختار دولتی و شبهدولتی اقتصاد این کشور، میتواند به مثابه داده مهمی برای بازارها بهشمار رود. تا اینجای کار باید منتظر یک رنج مثبت جدید در بازارهای جهانی باشیم.
داده دوم نوسان بهای سهام در آمریکاست که تقریبا هر 3 شاخص اصلی در این بازار در سطوحی نزدیک به رکورد تاریخی خود نوسان میکنند. همین داده به معنی یک سیگنال بسیار مهم از دورنمای افزایشی قیمتها در بازارهای جهانی است و البته چند دلیل اصلی برای آن ذکر شده است؛ تکانههای تورمی در بازار آمریکا، رشد نسبی قیمتها در جهان، تزریق منابع مالی گسترده به اقتصاد آمریکا و استمرار این روند و سیگنالهای کاهشی ارزش دلار همگی مواردی بود که در رشد قیمت سهام آمریکا موثر بوده و البته داده مهمی برای اقتصاد جهانی بهشمار میرود. البته افزایش مایهکوبی واکسن کرونا مخصوصا در آمریکا داده مهم دیگری است که بر بازارهای این کشور اثر گذاشته است. آنگونه که عنوان شد بازارهای آمریکا مستعد تورم هستند و تورم تا اینجا بهعنوان مهمترین داده برای حمایت از بازار سهام این کشور خودنمایی کرده است. ارزش دلار آمریکا از 4/ 93 واحد (در مقایسه با سبدی از ارزها) در اواخر ماه مارس، هماکنون به 65/ 91 واحد کاهش یافته است، اگرچه این داده هنوز فضای بسیاری برای تعدیل دارد. شاخص قیمت تولیدکننده آمریکا در ماه مارس با یکدرصد رشد به 1/ 123 واحد رسیده که بیشترین میزان در تاریخ اقتصاد این کشور است، آنهم در شرایطی که افزایش تقاضا برای محصولات نهایی مهمترین دلیل عنوان شده و رشد 7/ 1 درصدی بهای کالا (اغلب مواد اولیه) و افزایش 9/ 5 درصدی بهای انرژی مهمترین فاکتور برای رشد این نرخ بود. البته در ماه مارس شاخص تولیدات صنعتی آمریکا به بالاترین رقم از اواسط 2019 تاکنون رسید و مثبت یک درصد را ثبت کرد. نرخ تورم در آمریکا نیز به 6/ 2 درصد رسید که بالاترین میزان از آگوست 2018 تاکنون است. حجم خردهفروشی در بازار آمریکا نیز رشد 8/ 9درصدی در ماه مارس را ثبت کرد که بیشترین میزان در 10ماه اخیر است. بازگشایی سریعتر از حد انتظار رستورانها و کافهها و افزایش ورود و خروج آنها از دیگر مواردی است که در نهایت تجمیع دادههای فوق؛ از بازگشت سریع اقتصاد ایالاتمتحده به روال عادی اقتصاد بههمراه محرکهای برجسته خود خبر میدهد.
نکته مهم اینکه اگر تمامی دادههای فوق را در کنار هم قرار دهیم به این نتیجه میرسیم که روند عمومی بازارها در اقتصادهای بزرگ جهان میتواند افزایشی باشد، بنابراین نگرانی برجستهای از این بابت وجود ندارد اما این رخداد نیمی از ماجراست اگرچه وجه غالب بازارها را نشان میدهد.
نکته مهم مغفول در اینخصوص احتمال مداخله دولت چین در بازارهاست. مدتی است که سرمایهگذاری داخلی درون چین برای دولت این کشور یک اولویت برجسته است و رشد قیمتها میتواند تصمیمات توسعه محور این کشور را محدود یا پرهزینه سازد. در همینخصوص اشارههایی به مداخله دولت چین در بازار فولاد شده و هیچ بعید نیست که تنظیمگران اقتصادی در این کشور به فکر استفاده از ابزارها و اهرمهای کنترلی خود باشند تا روند سرمایهگذاری در زیرساختهای این کشور متوقف نشود. تقویت اهرم (سیاستهای) مالی یکی از این ابزارهاست که استفاده از آن توسط دولت چین میتواند شرایط جدیدی را حاکم سازد.
نکته دیگری که میتواند در برابر رشد قیمتها موضعگیری کند بالابودن نسبی موجودی انبارها مخصوصا در بازار فلزات پایه است که نشان میدهد التهاب تقاضا در برابر عرضهها تعدیل شده بنابراین رشد قیمتها نیز از یک روند متعادل تبعیت خواهد کرد. اما خودنمایی جریان صعودی جدید اگر رخ دهد دیگر موجودی انبارها توان مقاومت در برابر روند صعودی نرخ را نخواهد داشت.