عینک خوش‌بینی به آینده پسته بورسی
حمید عزت‌آبادی‌پور با اشاره به اینکه پیش‌بینی ابتدایی ما عرضه حدود ۵ درصد محصول امسال در بورس‌کالاست، عنوان کرد: قوانین عرضه محصولات کشاورزی در بورس‌کالا مزیت‌هایی را ایجاد کرده است و آشنایی تجار با انواع معاملات می‌تواند موجب استفاده بیشتر آنها از مزیت‌های بورس‌کالا شود.عزت‌آبادی‌پور سال زراعی جاری را سال آور پسته و محصول تولیدی را ۲۵۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: خشکسالی، کم‌آبی و کاهش میزان تولید، توجیه مناسبی برای عدم‌حمایت از صادرات پسته نیست و کمبود نقدینگی باعث خرید پسته با قیمت ارزان از صادرکنندگان می‌شود درحالی‌که کشور رقیب ما آمریکا بیشترین حمایت‌ها را از صادرکنندگان خود انجام می‌دهد.رئیس کمیسیون امور زیربنایی و سرمایه‌گذاری اتاق کرمان افزود: با برداشت محصول پسته امسال، انبارهای مورد تایید بورس‌کالا، محصول کشاورزان را تحویل و کنترل‌های کمی و کیفی لازم روی آن انجام می‌شود و سپس در قبال این محصول، اوراق بهادار قابل معامله به کشاورزان داده می‌شود که این خود از مزیت‌های بورس‌کالاست. وی بیان کرد: راه‌اندازی صندوق‌های کالایی با هدف تامین منابع مالی، موردنیاز معاملات بورس بوده که ویژگی مهم آن مشارکت کشاورزان در صندوق‌ها و فروش محصول خود آنهاست. عزت‌آبادی‌پور افزود: در این میان حلقه صادراتی بورس‌کالا نیز درحال پیگیری است تا عرضه‌های صادراتی را نیز انجام دهیم. رئیس کمیسیون امور زیربنایی و سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی کرمان بیان کرد: مسوولان بدانند صادرات پسته در سال‌جاری ۷ هزار میلیارد تومان برای کشور ارزآوری دارد درحالی‌که برای صادرات آن منابع ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومانی در نظر گرفته می‌شود.
پسته بورسی منطبق با استانداردهای ملی
رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان نیز معتقد است خرید و فروش پسته در بورس براساس استانداردهای تعریف شده در این بازار قطعا به نفع کشاورزان و تولیدکنندگان خواهد بود و اگر این استانداردها به درستی استفاده شود این معاملات به‌خوبی در بازار پسته جواب خواهد داد و روند مناسبی را طی خواهد کرد.محمد میرزاییان اظهار کرد: استانداردهایی که در بورس پسته درنظر گرفته شده براساس «استاندارد ملی» است و اگر به درستی استفاده شود این معاملات رونق می‌گیرد.وی افزود: خرید و فروش پسته در این بازار استاندارد قطعا به نفع کشاورزان و تولیدکنندگان خواهد بود. البته باید این استانداردها خوب تعریف شود و براساس همان محصولات در بورس عرضه شود و با همان استاندارد به فروش برسد که این امر نیازمند دقت و همراهی تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان است. در واقع باید برای پسته یک مشخصه خاص، هم از نظر شکل و هم از نظر اندازه تعریف شود تا خریدار بداند چه محصولی را مطالبه کند.میرزاییان عنوان کرد: کشاورزان کرمانی باید با بورس آشنا شوند و ما تلاش خودمان را در این زمینه خواهیم کرد. بنده در تهران یک جلسه با مسوولان بورس داشتم و درباره استانداردهای مورد نیاز در این بازار صحبت کردیم. نظر من این بود که فعلا یکی، دو نمونه از پسته مانند «فندقی» و «احمدآقایی» را وارد بورس‌کنیم تا این دو محصول که مشتریان بیشتری دارند باعث گرمی بورس شوند و سپس بقیه انواع پسته را وارد بورس‌کنیم و مسوولان بورس نیز در این‌باره همراهی و همکاری کردند. وی در ادامه به موضوع نقش ایران در قیمت جهانی پسته اشاره کرد و گفت: ما رقیب بزرگی مانند آمریکا داریم و در این زمینه کار سختی پیش رو است. باید به این مساله توجه داشت که ما در ابتدای راه هستیم و باید یک پروسه طولانی را طی کنیم که البته با بورس گام‌های اول برداشته شده است و امیدواریم در سال‌های آینده این اتفاق بیفتد. هنوز باید در مورد صنعت پسته کار کرد و برای آن استانداردهای جهانی تعریف کرد. باید معاملات این محصول باارزش در بورس پسته بیشتر شود تا بتوانیم به‌مرور تعیین‌کننده قیمت جهانی آن نیز باشیم.
جلوگیری از رقابت مخرب قیمتی
سیدمحمدابراهیم علوی دیگر عضو اتاق بازرگانی کرمان نیز درخصوص عرضه پسته در بورس‌کالا می‌گوید: بورس حسن بزرگی دارد که تولیدکننده یا باغدار، پسته را مستقیم عرضه می‌کند و شخص ثالث یا واسطه در این میان وجود ندارد. باغدار براساس ضوابط موجود در بورس‌کالا و همچنین در انبارهای مخصوص با قوانین خاص کالا را به کارگزار بورس پسته اعلام می‌کند. در نهایت محصول مستقیم و بدون دست‌به‌دست شدن عرضه می‌شود.به گفته وی تا به امروز نیز در سیرجان، رفسنجان و زرند سه تا چهار کارگزاری برای عرضه پسته شکل‌گرفته است. این کارگزاری‌ها حائز شرایط برای عرضه در بورس‌کالا هستند. کم‌کم عرضه‌ها به انبارهای بورسی نیز بیشتر می‌شود و روند معاملات در سال‌جاری با برگزاری دوره‌های آموزشی در کرمان، رفسنجان، سیرجان و زرند سرعت بیشتری می‌گیرد. این عضو اتاق بازرگانی کرمان با بیان اینکه امکان صادرات پسته از مسیر بورس نیز وجود دارد، اظهار کرد: پسته کالایی است که ۷۵ درصد محصول به شکل پسته خندان، پسته دهان‌بسته، مغز پسته و صنایع تبدیلی (کره پسته-روغن پسته) صادر می‌شود. نزدیک به ۲ میلیارد دلار در سال گردش مالی صادرات پسته و مشتقات آن است که بخشی از این صادرات می‌تواند از بستر بورس انجام شود. در مجموع ورود پسته به بازار شفاف سرمایه به نفع صادرکنندگان، باغداران، ترمینال‌دارها و صنایع تبدیلی پسته خواهد بود و می‌توان به مرور شرکت‌ها و هلدینگ‌هایی ایجاد کرد که باغدارها با هم تجمیع شوند. به‌این صورت امکان تامین مالی فعالان این بازار از طریق بورس‌کالا میسر می‌شود. علوی در پایان با اشاره به رقبای ما در بازار جهانی گفت: آمریکا رقیب اصلی ما در زمینه صادرات پسته است. سالانه بیش از ۴۰۰ هزار تن پسته تولید می‌کند و سال‌های آینده تا ۷۰۰ هزار تن تولید پسته خواهند داشت. تولید ترکیه هم در سال‌های اخیر به ۲۰۰ هزار تن پسته در سال رسیده و در بهترین سال‌ها ایران حدود ۳۰۰ هزار تن در سال تولید دارد. در این شرایط ترکیه سطح زیر کشت پسته را افزایش داده و با وضع موجود، مقررات تحریمی و شرایط بانکی، حمل‌ونقل کشتیرانی برای ما در ایران مساله است. به این ترتیب در بازار جهانی با خطر از دست دادن مشتریان مواجه هستیم مگر اینکه شرایط تغییر کند.
