به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، سیدتقی کبیری افزود: در سال‌های گذشته همواره عمده مشکلات بازار زعفران به عدم ثبات در تعیین قیمت مرتبط بود به نحوی که تولید‌کنندگان، زعفران‌کاران و صادرکنندگان در تعیین قیمت زعفران اتفاق نظر نداشتند و عموما قیمت این محصول با نوسان روبه رو بود. کبیری اظهار کرد: اما با عرضه زعفران در بورس کالا شاهد این هستیم قیمت‌ها به‌صورت شفاف و واقعی تعیین شده که این موضوع مورد استقبال کشاورزان، تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان قرار گرفته است. وی ادامه داد: بورس کالا در مرحله بعد، به سراغ راه‌اندازی معاملات مالی از جمله گواهی سپرده زعفران و قراردادهای آتی رفت تا به کشاورزان اعلام کند ابزارهایی مالی وجود دارند که می‌توانند خیال آنها را از بابت ارزانی قیمت محصول در فصل برداشت، آسوده کند.

به گفته این عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس، همچنین بورس کالا ظرف روزهای آینده قرارداد اختیار معامله (آپشن) زعفران را راه‌اندازی می‌کند تا امکان جدیدی برای پوشش ریسک‌های قیمتی برای کشاورزان فراهم شود. کبیری عنوان کرد که ساختار قراردادهای آپشن به گونه‌ای است که کشاورزان با پرداخت مبلغی اندک، می‌توانند از فروش محصولشان در چند ماه بعد با قیمت مد نظر خود مطمئن باشند که این اتفاق به‌طور اتوماتیک، دلالان را از صحنه بازار زعفران حذف می‌کند. عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: در قرارداد آپشن، کشاورز می‌تواند با خرید یک قرارداد اختیار فروش، محصول زعفران خود را که با هزینه و زحمت زیاد تولید کرده، با سود مناسب بفروشد و اسیر نوسانات قیمتی و درخواست‌های دلالان در زمان برداشت محصول نشود؛ به عبارت دیگر ابزارهای مالی بورس کالا همچون آپشن، به کشاورز در مقابل دلالان، قدرت می‌دهد.

 نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس یکی از راهکارهای موفقیت معاملات آپشن در بورس کالا را ایجاد اعتماد بین کشاورزان دانست و گفت: بورس کالا با توجه به مزیت‌ها و سازوکار شفاف و ابزار‌های مالی که در اختیار دارد می‌تواند در تنظیم بازار زعفران و ثبات نرخ این محصول و حذف دلالان و واسطه‌گران تاثیر بسزایی داشته باشد، اما باید به این نکته توجه داشت برای موفقیت در معاملات با ابزارهای نوین، به کشاورزان آموزش‌های لازم در زمینه فروش محصول از طریق ابزارهای مالی ارائه شود. عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: از مزایای استفاده از ابزار‌های مالی همچون معاملات آتی و آپشن در خرید و فروش زعفران، پیش‌بینی‌پذیر کردن بازار است که این خود منجر به کاهش نگرانی تولیدکنندگان و کشاورزان خواهد شد.

قرارداد آپشن، بازی دو سر برد برای فعالان بازار زعفران

کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: حرکت بورس کالا به سمت توسعه ابزارهای مالی همچون قراردادهای آتی و آپشن به خصوص برپایه محصولات کشاورزی، اقدامی مثبت و اثربخش است که در صورت حمایت مسوولان طی سال‌های آینده دیگر هیچ کشاورزی نگران به فروش نرفتن محصولش یا کاهش قیمت‌ها در فصل برداشت نخواهد بود. فردین آقابزرگی، کارشناس ارشد بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با «ایرنا» عنوان کرد: ایران تولیدکننده اصلی زعفران جهان است اما سهم قابل‌توجه تجارت این محصول در اختیار چند کشور دیگر از جمله اسپانیاست. وی افزود: صادرات فله‌ای، عدم ایجاد انگیزه برای تولید با کیفیت محصول، حضور واسطه‌های پرشمار، عدم نظارت و مدیریت مناسب، پایین بودن کیفیت بسته‌بندی‌ها، عدم تعامل با کشورهای مقصد و سایر محدودیت‌های موجود اعم از انبارداری و نحوه نگهداری سبب شده است تا زعفران ایران با نام کشورهایی نظیر اسپانیا و امارات وارد بازارهای جهانی شود و تولید‌کنندگان داخلی از مزایای زیاد تولید زعفران در کشور محروم باشند. این کارشناس ارشد بازار سرمایه اظهار کرد: در همین زمینه و برای برگرداندن انگیزه به کشاورزان و رسیدن سودهای واقعی به آنها، مسوولان بخش کشاورزی به نسخه‌ای بین‌المللی یعنی بهره‌گیری از ظرفیت‌های بورس کالا روی آوردند که امروز با توجه به اینکه زمان زیادی از عرضه‌های فیزیکی، معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی زعفران در بورس کالا نمی‌گذرد، اما ورق این بازار برگشته و میزان سودآوری زعفران‌کاران به مراتب بالاتر از سال‌های گذشته است.

 به گفته آقابزرگی، قراردادهای آتی زعفران برای اولین بار در خرداد سال ۹۷ در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد و هدف آن، ایجاد سامانه‌ای برای پوشش ریسک تولید‌کنندگان ایرانی و شفافیت بیشتر در این بازار بود. پوشش ریسک به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار است که هدف از آن حداقل کردن یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت در آینده است. به عبارتی سرمایه‌گذار می‌تواند با ورود به قرارداد آتی، دارایی خود را به قیمتی مشخص در آینده به فروش برساند. در این صورت نوسانات بازار تاثیری بر قیمت دارایی کشاورزان نمی‌گذارد. این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: در قرارداد آتی فروشنده متعهد می‌شود در سررسید مشخص، مقدار معینی از یک کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کند، بفروشد و طرف خریدار متعهد به خرید آن کالا می‌شود. ضمن اینکه قراردادهای آتی باید از مشخصاتی استاندارد پیروی کنند. وی در ادامه به راه‌اندازی قرارداد آپشن زعفران در روزهای آینده اشاره کرد و گفت: قرارداد اختیار معامله یا همان آپشن شباهت‌هایی با قرارداد آتی دارد اما ریسک این قرارداد از معاملات آتی پایین‌تر است و سرمایه گذاران ریسک‌گریز تمایل بیشتری به ورود به این قرارداد جدید زعفرانی خواهند داشت.

 آقابزرگی عنوان کرد که بازار آپشن شامل معاملاتی دو طرفه است و سرمایه‌گذاران در هر دو حالت خرید و فروش می‌توانند موقعیت خرید یا فروش اتخاذ کنند.در این میان اتخاذ موقعیت خرید در بازار معاملات آپشن ریسک نسبتا پایین‌تری را برای سرمایه گذار به همراه دارد به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران می‌توانند با قبول یک ریسک مشخص و حداقلی وارد این بازار شوند و در مقابل سود بالایی به دست آورند. این کارشناس ارشد بازار سرمایه ادامه داد: همچنین افرادی مثل دارندگان زعفران از جمله کشاورزان هم می‌توانند با خرید یک قرارداد اختیار فروش، قیمت و فروش محصول خود در آینده را بیمه کنند که این اتفاق حتما برای کشاورزان جذاب خواهد بود. به گفته وی، با این تفاسیر در قرارداد آپشن هم مصرف‌کنندگان و صادرکنندگان زعفران و هم کشاورزان به‌عنوان تولیدکنندگان زعفران می‌توانند ریسک‌های خودشان را پوشش دهند و به عبارتی این قرارداد یک بازی دو سر برد برای فعالان بازار زعفران است.