زعفران همواره رتبه بالایی را در بین کالاهای صادراتی خراسان رضوی به خود اختصاص داده و محصولی است که همیشه بیشترین ارزش صادرات غیرنفتی را نصیب این استان کرده است.عمده زعفران جهان در خراسان رضوی تولید می‌شود و این محصول جای خود را در بازارهای دنیا یافته است. ۹۰ درصد زعفران تولیدی ایران محصول مزارع خراسان است و ۸۶ هزار هکتار از مزارع خراسان رضوی زیر کشت زعفران قرار دارد و این ارقام اهمیت این محصول را به منظورعرضه آن در بازاری مطمئن و به دور از واسطه‌ها نشان می‌دهد.این گزارش به معرفی بورس کالا و مزایا و معایب عرضه زعفران در آن از دید کارشناسان و مسوولان مختلف می‌پردازد.

  از فاصله قیمتی در بازار داخلی و خارجی کاسته می‌شود

مدیر باغبانی و زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این خصوص گفت: با توجه به فاصله قیمت فروش زعفران در بازار داخلی و صادراتی، بورس زعفران می‌تواند این فاصله قیمتی را کاهش دهد.سید‌هاشم نقیبی‌حسینی افزود: این امر با ایجاد عرضه و تقاضای واقعی و کشف قیمت عادلانه ممکن می‌شود تا سهم کشاورز و عایدی زعفران‌کاران از قیمت صادراتی زعفران افزایش یابد.وی تاکید کرد: بورس زعفران با عرضه زعفران در بورس کالا می‌تواند حلقه‌های مفقوده در زنجیره تولید زعفران را پیدا و به هم متصل کند.

  حذف واسطه‌ها به کمک بورس

مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری خراسان رضوی نیز در این باره به «ایرنا» گفت: عرضه زعفران در بورس کالا باعث حذف دلالان از این عرصه و سود بیشتر زعفران‌کاران از محل فروش محصول می‌شود.شکوه میرشاهی قیمت کنونی خرید هر کیلوگرم زعفران را از کشاورز در بازار ۸۰ میلیون ریال ذکر و بیان کرد: این در حالی است که در صورت عرضه زعفران در بورس کالا هر کیلوگرم محصول با نرخ ۱۱۰ میلیون ریال به فروش می‌رسد و این سود به‌طور خالص در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.وی ادامه داد: در همین چارچوب، کشاورزان خراسانی تشویق به فروش محصول زعفران خود در بورس کالا شده‌اند و این مهم در فصل زراعی کنونی مورد استقبال آنها قرار گرفته است. مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری خراسان رضوی همچنین شفافیت قیمت‌ها و معامله در فضای مطمئن را از دیگر مزایای بورس توصیف کرد و گفت: با این تفاصیل، عرضه هر نوع کالا یا انرژی از طریق بورس منجر به حذف دلالان می‌شود و تولیدکننده نفع بیشتری از زحمات خود می‌برد. میرشاهی افزود: اگر مردم نسبت به منافع بورس آگاه باشند به جای سپرده‌گذاری و سرمایه‌گذاری در بخش‌های نامطمئن می‌توانند سرمایه‌های خرد خود را وارد بورس کرده و از سود آن منتفع شوند.

  لزوم تعریف ساز‌و‌کاری برای تضمین عرضه زعفران

 نایب رئیس شورای ملی زعفران نیز در این باره گفت: هر اقدامی از جمله تشویق کشاورزان به عرضه زعفران در بورس که موجب حفظ منافع کشاورزان شود مورد حمایت ماست اما در این راستا باید به آنان آموزش‌های لازم برای حضور در بورس هم داده شود. غلامرضا میری افزود: میزان تولید زعفران در خراسان رضوی سالانه ۴۰۰ تن است اما بورس تنها قابلیت انبار کردن زعفران به میزان هفت تن را دارد در نتیجه باید برای حل این مشکل راهکار لازم ارائه شود.وی ادامه داد: باید ساز و کاری تعریف شود که فرد عرضه‌کننده زعفران در بورس حتما کشاورز باشد نه اینکه دلالی از بورس، زعفران بخرد و بعد به‌عنوان کشاورز دوباره محصول را به بورس عرضه کند؛ یعنی بورس نباید جای دلال‌بازی شود و فقط در جهت حفظ منافع کشاورز پیش رود.رئیس اتحادیه صنف فروشندگان زعفران مشهد گفت: علاوه بر این باید شرایطی فراهم شود که کشاورز هر زمان که خواست بتواند زعفران خود را در بورس عرضه کند.میری افزود: ۸۵ درصد محصول زعفران خراسان رضوی صادراتی است لذا زعفران نیاز به ثبات بازار و تعیین قیمت از طریق عرضه و تقاضا دارد.وی ادامه داد: باید متولیان، کف قیمت زعفران را براساس سال زراعی مشخص کنند تا خیال کشاورز از این بابت آسوده باشد که قیمت از نرخی که دولت تعیین کرده است کمتر نمی‌شود و بعد از این اقدام، باید عرضه و تقاضا در طول مدت سال تعیین‌کننده قیمت در معاملات باشد.نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: بر اثر نوسانات نرخ ارز، قیمت زعفران در سال زراعی ۹۷ نسبت به سال زراعی ۹۶ حدود ۱۰۰ درصد افزایش داشت، اما چون عمده محصول زعفران صادر می‌شود افزایش قیمت به نفع تولیدکنندگان بود.

  کمک بورس به صادرات زعفران

مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی هم در میزگردی با موضوع زعفران که در ایام دهه فجر امسال در حاشیه نمایشگاه «بورس، بانک، بیمه و رفتارهای اقتصادی» در مشهد برگزار شد گفت: نباید تنها به دنبال توسعه کمی زعفران بود، بلکه کیفیت زعفران از کمیت آن مهم‌تر است.حسین زینلی افزود: تولید گیاهان دارویی همچون زعفران در کشور در حال گسترش است و برای افزایش آن باید دانش و فناوری در تولید نیز به روز شود. وی با اشاره به گردش مالی ۴۰۰ میلیون دلاری زعفران در کشور گفت: از کل این مبلغ، ۳۵۰ میلیون دلار مربوط به صادرات زعفران است و ۵۰ میلیون دلار آن در بازار داخل مورد معامله و مصرف قرار می‌گیرد و این در حالی است که گردش مالی زعفران در دنیا ۸ میلیارد دلار است.وی ادامه داد: با وجود اینکه ایران بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده زعفران در دنیاست کشورهای اروپایی ما را به‌عنوان اصلی ترین تولید‌کننده این محصول نمی شناسند و بیشتر اسپانیا در این حوزه مورد توجه است. زینلی گفت: به کمک بورس بسترهای لازم ایجاد شده و فرصت خوبی فراهم آمده است تا زعفران به‌صورت استاندارد از ایران به دنیا صادر شود، زیرا به کمک بورس هم قیمت‌ها شفاف شده است و هم کشاورز امیدوار می‌شود که می‌تواند محصول خود را با شرایط مختلف و با قیمت‌های عادلانه و در فرصت‌های مناسب بفروشد.

  کمک بورس به ارتقای کیفی محصول زعفران

مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران نیز در این میزگرد گفت: معامله زعفران به‌صورت گواهی سپرده کالایی موجب شده کشاورز برای اینکه بتواند محصول خود را تحویل انبارهای بورس دهد استانداردهای لازم را رعایت و محصول با کیفیت تولید و عرضه کند در نتیجه بورس، باعث فرهنگ‌سازی جهت استانداردسازی زعفران و ارتقای کیفیت آن شده است.اکبر میرزاپور افزود: قیمت زعفران دارای استاندارد بورس حتی حدود یک تا دو میلیون تومان در هر کیلو بالاتر از قیمت زعفران بی‌کیفیت است و این ارزش افزوده بالاتری را برای کشاورز به همراه دارد پس همه کشاورزان به سمت تولید محصول با کیفیت بالاتر حرکت کرده‌اند که این امر قطعا در رشد کیفی تولید و صادرات محصول با کیفیت تر موثر است.وی با تشریح کارکردها و فرآیند صدور گواهی سپرده کالایی زعفران در بورس ادامه داد: در بورس، انبارهای پذیرفته شده براساس استاندارد ملی، محصول را از کشاورزان و زعفران کاران دریافت و قبض انبار مربوطه را صادر می‌کنند که این قبوض انبار در واقع اوراق بهاداری است که مانند سایر اوراق بهادار، قابلیت معامله و خرید و فروش دارد و زیرساخت‌های لازم برای معاملات آنلاین آن توسط یک سامانه نیز مهیا شده است. میرزاپور گفت: نکته مهم دیگری که درخصوص این اوراق وجود دارد این است که برای آن یک بازار پیوسته راه‌اندازی شده است.