بسته‌ای برای عبور از رکود

مهندس عباسعلی متوسلیان، مشاور ارشد انجمن ملی پلاستیک در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» درخصوص کارگروه شورای رقابت و اعضای این کارگروه گفت: نظر به اینکه شاکله اعضای کارگروه شورای رقابت متشکل از انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی، اتاق ایران، اتاق گفت‌وگو، دفتر پایین دست شرکت ملی، بورس کالای ایران و... بودند و مجموعه‌ای از تصمیم گیران و فعالان صنعت پتروشیمی چه در بخش بالا دست و چه در بخش پایین دست در این کار گروه حضور داشتند و طی جلساتی به گفت‌وگو و انتقال تجربه و تصمیم‌گیری می‌پرداختند، این کارگروه عملکرد مثبتی را در پیش گرفته بود و دنبال می‌کرد. وی در ادامه افزود: به باور من نتیجه این تعاملات این بود که در نهایت تصمیم‌گیری‌های درستی در تنظیم عرضه و تقاضای محصولات در بازار گرفته می‌شد و این امر به تنظیم‌گری و رگولاتوری بازارها کمک‌های زیاد و بسزایی می‌کرد.  متوسلیان در ادامه با اشاره به توقف کار این شورا می‌گوید: این در حالی است که پس از مدتی روند فعالیت این شورا متوقف شد و به نظر می‌رسد که برخی از مجتمع‌های پتروشیمی و برخی از فعالان زنجیره تامین که خود را جدا از تشکل‌ها می‌دانند،‌ موجب توقف فعالیت این کارگروه شدند و به عقیده من این فرصت از زنجیره تامین صنعت پتروشیمی گرفته شد و ابزارهای موثری که در جهت رگولاتوری هر چند محدود وجود داشت،‌ از بین رفت.

وی در ادامه درخصوص افزایش بهای ارز و افزایش بهای محصولات پلیمری افزود: پس از این جریان نرخ ارز پا در مسیری صعودی گذاشت و روندی افزایشی را دنبال کرد و در پی آن قیمت محصولات پتروشیمی در کنار افزایش بهای محصولات پتروشیمی جهش چشمگیری را دنبال کرد و این امر در کنار عدم عرضه نامتناسب از سمت مجتمع‌های پتروشیمی موجب شد تا فشار حداکثری بر بدنه صنایع تکمیلی پتروشیمی وارد شود.  متوسلیان می‌گوید: در طرف دیگر عدم نقدینگی کافی در دست فعالان پایین‌دستی و رکود شدید در بازار محصولات پایین‌دستی موجب شده تا توان از واحد پایین‌دستی گرفته شود و واحدها عملا غیر رقابتی شوند.

وی در ادامه تصریح کرد: این وضعیت تا جایی پیش رفته است که غیر رقابتی بودن محصولات در بازار‌های داخلی هم مشهود است و علاوه بر این امر که بخش بزرگی از سهم ما در بازارهای صادراتی از بین رفتند، نتوانیم در بازار ۸۰ میلیونی داخلی هم محصولات را با کیفیت بالا عرضه کنیم و در آخر مجبور به واردات محصولات باشیم.  متوسلیان اظهار کرد: این امر هشداری است برای از بین بردن تولیدی‌های زنجیره تامین این صنعت. به این معنا که این شرایط موجب می‌شود تا واحد‌های زیر پله‌ای که اجناسی نامرغوب تولید می‌کنند، رشد کرده و به‌صورت قارچ گونه تکثیر شوند و موجب بر هم زدن فعالیت تولیدی‌هایی شوند که طی ۵۰ سال اخیر ریشه در این صنعت دوانده‌اند، و آنها را به سمت رکود سوق دهند.  وی در ادامه با اشاره به جلسه اخیر اتاق بازرگانی، ‌صنایع،‌ معادن و کشاورزی گفت: طی جلسات مکرر اتاق ایران، کارهای تخصصی که در کارگروه تخصصی اتاق ایران تحت قالب رسیدگی به مشکلات زنجیره تامین و ارجاع برخی از این مشکلات به کمیسیون مزبور انجام شد منجر به بسته پیشنهادی اتاق ایران در جهت حمایت از زنجیره تکمیلی صنایع مادر و بهبود فعالیت این بخش شد.   رئیس هیات‌مدیره انجمن لوله و اتصالات پی‌وی‌سی در ادامه اظهار کرد: در جلسه اخیر که با حضور نمایندگانی از صنایع تکمیلی صنعت پتروشیمی،‌ فولاد و... برگزار شد،‌همه به این بسته رای دادند و بنا بر این شد تا این بسته از طریق اتاق به شورای گفت‌وگو ارجاع داده و نهایی شود.

مهندس متوسلیان در ادامه درخصوص چشم انداز سال آینده تصریح کرد: سال آینده با بیم و امید‌هایی برای فعالان این صنعت همراه است. وی در ادامه افزود: با توجه به میزان بودجه‌ای که دولت برای طرح‌های عمرانی در نظر گرفته است و با توجه به عدم نقدینگی که در بخش پایین دست این صنعت وجود دارد و با توجه به رکودی که طی دو سه سال اخیر بر پیکره بخش پایین دست صنعت پتروشیمی وارد شده است، من چشم‌انداز روشنی برای آینده صنعت نمی‌بینم.متوسلیان در ادامه به بازارهای صادراتی اشاره کرد و افزود: با توجه به افزایش نرخ ارز و تاثیر این افزایش بر قیمت پایه محصولات و در نهایت متوقف شدن بنگاه‌های پایین دستی یا در نهایت تولید محصولات غیر رقابتی در بازارهای هدف و حذف شدن از این بازارها،‌ من سال آینده را سال سختی برای تولید‌کنندگان این صنعت پیش بینی می‌کنم.وی در ادامه درخصوص راهکارهایی برای نجات از این شرایط گفت: اجرایی شدن بسته حمایتی اتاق در شرایط فعلی می‌تواند راهگشا باشد. چرا که در این بسته بهترین نرخ خوراک برای مجتمع‌های پتروشیمی در نظر گرفته شده و شرایط به گونه‌ای طراحی شده است که انگیزه و جذابیت سرمایه‌گذاری روی زنجیره تامین به وجود می‌آید و در صورت تحقق این بسته مواد اولیه مناسب در دسترس تولیدکنندگان پایین دستی قرار می‌گیرد و این تولیدکنندگان می‌توانند با ظرفیتی ۱۸ میلیونی محصولات نهایی با کیفیت‌های عالی و رقابت پذیر تولید کرده و ارز‌آوری چشمگیری برای اقتصاد کشور پدید آورند. وی در ادامه به بند رگولاتوری این بسته اشاره و تصریح کرد: ما در شرایط فعلی متولی برای رگولاتوری نداریم و به باور من به کارگیری مجدد کارگروه شورای رقابت می‌تواند وضعیت را تا حدودی سر و سامان ببخشد تا زمانی که ساختار اصلاح شود و بستری مناسب برای فعالیت به وجود آید.

متوسلیان در آخر به مساله اشتغال به‌عنوان یکی از اصل‌های اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی بخش پایین دست صنعت پتروشیمی از ۳۰ درصد ظرفیت خود استفاده می‌کند و در همین وضعیت ۸۰۰ هزار نفر در این صنعت وجود دارد. حال آنکه با توجه به ظرفیت بخش پایین دست به راحتی می‌توانیم بدون هیچ سرمایه‌گذاری اشتغال را به دو برابر میزان فعلی یعنی یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر برسانیم.  مشاور ارشد انجمن ملی پلاستیک ایران در ادامه تصریح کرد: سرانه مصرف محصولات پلاستیکی در کشور ۶/ ۲۶ کیلوگرم است. این در حالی است که این رقم برای کشور کره ۲/ ۱۲۲ کیلوگرم،‌ در عربستان ۶۹ کیلوگرم، در مصر ۶۷ کیلوگرم است. مقایسه این ارقام نشام می‌دهد که سرانه مصرفی روز به روز در حال افزایش است حال آنکه در شرایط فعلی کشور ما در حال از دست دادن تولید به مصرف فعلی است و خطر ورود محصولات نهایی به کشور و از دست رفتن بازارهای داخلی هم وجود دارد.  مهندس عباسعلی متوسلیان می‌گوید: راه موفقیت ما اعمال نظر کارشناسان و صاحبان صنایع در قالب تشکل به‌عنوان مشاور در تصمیم‌گیری‌های کلان است که این امر می‌تواند تجربه فعالان این صنعت و نظر کارشناساسی آنها را که قدمتی ۴۰‌ساله دارند در تصمیم‌گیری‌های کلان دخیل کرده و چشم اندازی روشن برای فعالان این صنعت متصور کند.