«دنیای اقتصاد» پیش‌بینی‌ها از روند بازارهای کالایی را در سال ۲۰۱۸ بررسی کرد
امیدها و تهدیدها برای کامودیتی‌ها
این در شرایطی است که روی ۶/ ۳۱ درصد افزایش قیمت را در کارنامه خود به ثبت رسانده است. نیکل نیز در سال ۲۰۱۷ توانست بیش از ۲۲ درصد رشد قیمتی را برای خود رقم بزند و بازار شرایطی را ایجاد کرد تا قیمت سرب نیز ۲۹ درصد رشد قیمتی را تجربه کند. در این بین اما بودند فلزاتی که با افت قیمت روبه‌رو شدند به‌طوری‌که قلع با افت ۵ درصدی روبه‌رو شد و سنگ‌آهن نیز ۳/ ۳ درصد کاهش را تجربه کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهند بهای فولاد نیز به‌طور میانگین ۴۵ درصد رشد قیمت را پشت سر گذاشته است.در بازار محصولات کشاورزی اما سالی که گذشت روندهای متناقضی را به همراه داشت به‌طوری‌که به‌عنوان مثال اگرچه قیمت محصولاتی مثل گندم و برنج به ترتیب با ۷/ ۴ و ۲۳/ ۲۵ درصد رشد روبه‌رو شدند در مقابل دانه سویا و قهوه در این سال به ترتیب با ۵ و ۸ درصد افت روبه‌رو شدند. در این میان دانه کتان در سال ۲۰۱۷،به میزان ۳/ ۱۱ درصد رشد قیمتی را تجربه کرد و در عوض روغن پالم ۲۴ درصد افت قیمت داشت. با این حال میانگین تغییرات یک سال گذشته در بازار محصولات کشاورزی با شیب منفی روبه‌رو شده است.
در بازار محصولات پتروشیمی نیز اغلب محصولات با روند افزایشی روبه‌رو بودند و این روند افزایشی قیمت تابع افزایش قیمت نفت بوده است و این مساله باعث شد تا قیمت محصولات پتروشیمی نیز با افزایش روبه‌رو شود. این افزایش به دلیل رشد ناگهانی قیمت انواع خوراک پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها است که باعث شد قیمت مواد اولیه تولید در این صنعت با افزایش روبه‌رو شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد فقط محصول نفتا که یکی از انواع خوراک مهم برای پتروشیمی‌ها در سراسر دنیا محسوب می‌شود ۲۵ درصد رشد را در کارنامه خود به ثبت رسانده است و پروپان نیز ۵۰ درصد افزایش قیمت یافته که این محصول نیز به‌عنوان خوراک مجتمع‌های پتروشیمی محسوب می‌شود. این در حالی است که محصولات پالایشی نیز مانند نفت کوره و بنزین نیز به ترتیب با ۲۲ و ۸ درصد رشد قیمت در سال ۲۰۱۷ روبه‌رو شدند. این در حالی است که نگاهی به آمارها نشان می‌دهد نفت آمریکا در این مدت ۱۳ و نفت برنت ۱۷ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند به عبارتی خوراک مجتمع‌های پتروشیمی در این مدت با شتاب بیشتری نسبت به قیمت نفت با افزایش روبه‌رو شده‌اند. به این ترتیب در مجموع باید گفت سال ۲۰۱۷ سالی صعودی برای بازارهای کالایی بوده و اتفاقا رشد قیمت‌ها ارقام خیره‌کننده‌ای را نشان می‌دهد.
محرک‌های اقتصادی ۲۰۱۸
افت تولیدات آمریکا و خوش‌بینی‌ها به بازار نفت برای اولین‌بار در دو و نیم سال اخیر قیمت نفت آمریکا را بالاتر از ۶۰ دلار قرار داده است. گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) مبنی برکاهش تولیدات آمریکا به ۷۵۴/ ۹ میلیون بشکه در روز از ۷۸۹/ ۹ میلیون بشکه و کاهش موجودی نفت تجاری به میزان ۶/ ۴ میلیون بشکه در روز از بهای نفت حمایت کرده است. از طرفی چشم‌انداز رشد تقاضای چین(بزرگ‌ترین واردکننده نفت با ۵/ ۸ میلیون بشکه در روز) با افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها در سال ۲۰۱۸ و تداوم کاهش عرضه با تمدید توافق اوپک تا پایان ۲۰۱۸ نیز خوش‌بینی‌ها به نفت را تقویت کرده است، اما رشد ۱۶ درصدی تولید آمریکا از میانه ۲۰۱۶ و تقویت توجیه‌پذیری تولیدات شیل با رشد قیمت نفت، می‌تواند مقاومت سطح ۶۰ دلاری را تقویت کند.
اما در این سال در سطح اقتصاد کلان و سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها در زمینه تولید و مصرف و مسائل پولی و مالی تغییرات قابل‌توجهی مشاهده شد. روابط اقتصادی چین و آمریکا که دو قطب مهم تجاری در بازارهای کالایی محسوب می‌شوند به چالش کشیده شد و بانک مرکزی آمریکا در نرخ بهره با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شده و به ۵/ ۱ درصد رسید؛ در حالی‌که در سال ۲۰۱۵ این نرخ ۲۵/ ۰ درصد بود. این تغییر نرخ بهره در کنار نوسانات شدید ارزش دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر همگی باعث شد بازارهای کالایی بارها با شرایط شکننده‌ای روبه‌رو شوند اما به نظر می‌رسد وزن مولفه‌های صعودی بالاتر بوده است. در هفته‌های اخیر نیز موضوع طرح مالیاتی ایالات‌متحده باعث شد بازارها به فاز احتیاط و مراقبه بروند که شاید این طرح در سال جدید یکی از مولفه‌های مهم تأثیرگذار بر بازارهای کالایی باشد چراکه سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌های مختلف را درگیر خواهد کرد و می‌تواند باعث شود کاهش سرمایه‌گذاری‌ها به نوسان قیمت در بازارها دامن بزند. این موضوع باعث می‌شود سرمایه گذاران به سمت فروش حرکت کنند که نتیجه این امر کاهش قیمت‌ها در بازارهای کالایی است. با این حال تضعیف شاخص ارزش دلار در سال گذشته مانع از این اتفاق شد.
مسیر شاخص دلار جهانی
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در سال گذشته بهای دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر جهانی ۱۰ درصد افت کرد که این مساله باعث شد تا قیمت کالاها با رشد روبه‌رو شوند. افزایش تعداد متقاضیان کار در آمریکا در هفته اخیر و کاهش شاخص اعتماد مصرف‌کننده در کنار کم‌واکنشی شاخص دلار به تصویب نهایی قوانین مالیاتی ترامپ وپرونده ارتباط کمپین انتخاباتی ترامپ با روسیه؛ عوامل فشار بر شاخص دلار هستند. چشم‌انداز خروج بانک مرکزی اتحادیه اروپا از سیاست‌های انبساطی و رشد مناسب اقتصادی، با افزایش یورو به سقف ۱۴هفته و رشد آرام پوند به سقف ۲هفته فشار بر شاخص دلار را تشدید کرد. با وجود چشم‌انداز تسریع خروج آمریکا از سیاست‌های انبساطی، رشد سایر ارزها در مقابل شاخص دلار، احتمال اصلاح بازارهای سهام از رکوردهای کنونی، ابهام نسبت به ارزهای دیجیتالی و تداوم ریسک ژئوپلیتیک می‌توانند از بازارهای کالایی حمایت کنند.نزدیک شدن به روزهای پایانی سال میلادی از یکسو و بررسی لایحه اصلاح مالیاتی در ایالات‌متحده‌آمریکا از سوی دیگر، فضای احتیاطی در بازارها برقرار کرده و ریسک‌گریزی در میان سرمایه‌گذاران را شدت بخشیده است. در چنین شرایطی که قیمت‌ها در بازار مس نیز مطلوب به‌نظر می‌رسد، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به فروش نشان می‌دهند و سعی دارند از فرصت کنونی، بیش‌ترین بهره را نصیب خود کنند. با توجه به این شرایط، عامل حمایت‌کننده از رشد قیمت کالاها در این روزها را می‌توان، تضعیف شاخص ارزش دلار دانست که قدرتمندانه از افت قیمت‌ها جلوگیری کرد.
گزارش‌های جهانی چه می‌گویند؟
در این بین اما رسانه‌های معتبر جهانی در گزارش‌هایی که معمولا در پایان سال منتشر می‌کنند، اعلام کرده‌اند که به احتمال قوی روند فعلی قیمت نفت در سال ۲۰۱۸ تغییر یافته و افزایش یابد. بر اساس این پیش‌بینی‌ها به‌طور میانگین قیمت نفت در سال جدید به ۶۳ تا ۶۵ دلار در هر بشکه می‌رسد و در این محدوده در نوسان خواهد بود. افزایش تقاضا، کاهش تولید و تثبیت تولید نفت شیل همگی از عواملی هستند که بازار نفت را در سال ۲۰۱۸ کنترل خواهند کرد و به افزایش آن کمک می‌کنند. بر اساس گزارشی که فایننشال‌تایمز اخیرا منتشر کرده افزایش قیمت نفت در سال جدید می‌تواند در ۳ ماهه اول سال ۴ درصد قیمت کالاهای انرژی را افزایش دهد و اعم از نفت، گاز و زغال‌سنگ با افزایش روبه‌رو می‌شوند و این موضوع قیمت محصولات پتروشیمی و فلزات را اعم از فلزات رنگی و آهنی افزایش خواهد داد. به‌طوری‌که این گزارش می‌افزاید این مساله توان افزایشی را در بازار فلزات تقویت خواهد کرد اما بعید است میزان رشد قیمتی در سال ۲۰۱۸ به میزانی که در سال گذشته بوده، باشد.
قیمت کالاهای کشاورزی نیز پیش‌بینی می‌شود که با افزایش قیمت در سال ۲۰۱۸ روبه‌رو شود. جان بافس، اقتصاددان ارشد و نویسنده اصلی چشم‌انداز بازار کالا در این رابطه می‌گوید: قیمت‌های انرژی در واکنش به تقاضای صعودی و سقوط ذخایر بهبود می‌یابد، اما بسیار متاثر از روالی است که تولیدکنندگان نفت در پیش خواهند گرفت، با این حال متغیر چین را در این تحلیل نباید از نظر دور داشت. وی معتقد است اگرچه بازار شرایط خوبی را در سال ۲۰۱۷ در مورد نفت تجربه کرد اما تضمینی وجود ندارد که در سال جدید با تضعیف صادرات کشورهایی مانند لیبی، نیجریه و ونزوئلا این بازار با شرایطی ناپایدار روبه‌رو شود. از طرفی سالی دو‌بار تولیدکنندگان اوپک با یکدیگر توافق می‌کنند که میزان تولید نفت را برای حمایت از قیمت‌ها به چه گونه‌ای تغییر دهند و این مساله در صورتی‌که اتفاق نیفتد، می‌تواند بازار را با کاهش قیمت روبه‌رو سازد. به این ترتیب باید گفت قطعیت‌هایی که در بازار نفت مطرح است با تهدیدهایی روبه‌رو است، با این حال فعلا قیمت نفت شرایط رو به بهبودی را تجربه می‌کند.
در این بین فایننشال‌تایمز معتقد است در سال ۲۰۱۸ قیمت گاز طبیعی با افزایش اما زغال‌سنگ با کاهش روبه‌رو خواهد شد که دلیل آن نیز سیاست‌های زیست‌محیطی در چین است، همچنین این گزارش می‌افزاید قیمت سنگ‌آهن در سال جدید کاهش خواهد یافت و در عوض فلزاتی مانند سرب، نیکل و روی از پتانسیل‌های خوبی برای رشد قیمت برخوردار هستند. همچنین محصولاتی همچون دانه‌های روغنی و گندم و برنج از شرایط مناسبی برای رشد قیمت برخوردار هستند لذا انتظار می‌رود سال آینده سال خوبی از بعد قیمتی برای این محصولات باشد. در این بازارها نیز ریسک‌هایی قابل شناسایی است ازجمله موضوع شرایط آب و هوایی و جوی در برخی کشورها که به کمبود عرضه در سال ۲۰۱۷ منجر شد و قیمت محصولات کشاورزی را افزایش داد و این موضوع تهدید مهمی برای تامین غذایی برای بخش‌هایی همچون اتیوپی، سومالی، کنیا و... شد.
با این حال پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که وضعیت بازارها در نهایت بسیار بهتر از انتظار خواهد بود.در این بین تحلیلگران گلدمن‌ساکس نیز اخیرا اعلام کرده‌اند که تقاضا در سال ۲۰۱۸ حتی قوی‌تر از قبل خواهد بود که این موضوع به معنای قیمت‌های بیشتر است. گلدمن‌ساکس معتقد است بازارهای کالایی در سال جدید بهتر از بازارهای سهام حرکت خواهند کرد و مازاد تقاضا یکی از مهم‌ترین دلایل این امر است.علاوه بر موضوعات فوق بهره‌برداری از معادن مختلف در سال ۲۰۱۸ موضوعی است که می‌تواند این شکاف را برطرف سازد. به‌عنوان مثال تحلیلگران معتقدند احتمالا سال آینده نیز وضعیت عرضه محصولات معدنی مناسب باشد مثلا در مورد مس سال ۲۰۱۹ آغازگر سالی است که در آن شاهد کاهش عرضه مس خواهیم بود که دلیل آن کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در این بازار است اما آنچه مشخص است عرضه‌ها در سال جدید نیز از نمره خوبی برخوردار است.
سنگ‌آهن کاهش می‌یابد؟
در بازار سنگ‌آهن نیز چشم‌انداز ۲۰۱۸ این کالا آنطور که اخبار فلزات بررسی کرده کاهش تولید فولاد در چین، مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر بازار است. به دستور دولت چین، در مجموع ۲۸ کارخانه فولادسازی در چین، ظرفیت تولید کوره‌های بلند خود را تا ۵۰ درصد کاهش داده‌اند تا آلودگی هوا در فصل زمستان کاهش یابد. همزمان با این اتفاق، فولادسازان، برای جبران کاهش سود ناشی از افت تولید، به مواد خام پرعیار روی آوردند. این اقبال به حدی بود که پریمیوم سنگ‌آهن پرعیار تا ۵ برابر قیمتی که ۲ سال قبل داشت، افزایش پیدا کرد.
مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن آلدران (Alderon Iron Ore) در این رابطه می‌گوید سیاست‌های حفظ محیط‌زیست که توسط دولت چین اعمال شد، سبب شده که فولادسازان خرید سنگ‌آهن‌های پرعیار را در دستور کار خود قرار دهند. در همین راستا، شرکت‌های واله، ریوتینتو، بی.اچ.پی و فورتسکیو متالز گروپ که در مجموع ۷۰درصد بازار سنگ‌آهن جهان را در اختیار دارند، تمرکز خود را بر روی تولید محصولات پرعیار قرار داده‌اند.در این رابطه پیش‌بینی اغلب موسسه‌های معتبر، حاکی از افت قیمت این ماده خام در سال آینده است. به‌طور مثال بانک کانادایی اسکاتی‌بانک (Scotiabank) معتقد است که میانگین قیمتی سنگ‌آهن ۶۲ درصد، به ۶۰ دلار بر تن افت خواهد کرد. فوکوس‌اکونومیکس (FocusEconomics) نیز به دلیل افزایش عرضه، افت قیمت را پیش‌بینی کرده و معتقد است که در ۳ ماهه آخر سال ۲۰۱۸، میانگین قیمت سنگ‌آهن ۶۲ درصد به ۷/ ۵۸ دلار بر تن خواهد رسید. نکته مهم در پیش‌بینی قیمت سنگ‌آهن، عملکرد چین در رابطه با کاهش ظرفیت تولید فولاد است به‌طوری که چشم همه تحلیلگران و فعالان بازار در ۴ تا ۶ ماه آینده به میزان کاهش ظرفیت تولید فولاد چین خواهد بود.
ارسال نظر