در اولین روز عرضه صندوق پرند تمام عرضه اولیه آن به فروش رفت
میانبر جدید تامین مالی از کانال بورس
به عبارت دقیق‌تر، تاکنون اغلب تامین مالی برای واحدهای صنعتی موجود بوده ولی درخصوص صندوق پروژه، این پتانسیل وجود دارد که واحدهایی که هنوز فرآیند نصب و راه‌اندازی آنها تکمیل نشده یا حتی هنوز احداث آن آغاز نشده است نیز از پتانسیل تامین مالی در بازار سرمایه استفاده کنند. اولین صندوق پروژه در روز گذشته با نماد پرند؛ ناظر به یکی از نیروگاه‌های گازی تولید برق بوده که پس از تامین مالی، می‌تواند به سیکل ترکیبی تبدیل شود یعنی راندمان تولید برق آن نزدیک به ۵/ ۱ برابر افزایش یابد. راه‌اندازی اولین صندوق پروژه را می‌توان آغاز فرآیند جدیدی از تامین مالی به شمار آورد که پتانسیل رونق احداث بسیاری از واحدهای صنعتی نیمه‌تمام را در ذات خود نهفته دارد.
به‌صورت ابتدایی می‌توان صندوق پروژه را این‌گونه تعریف کرد که سرمایه‌گذار هم‌اکنون با خرید اوراق صندوق در احداث آن مشارکت کرده و پس از اتمام پروژه، در منافع آن سهیم خواهد بود. سود صندوق پروژه اگرچه در ابتدای پذیره‌نویسی مورد تخمین قرار می‌گیرد ولی در زمان سررسید، این امکان وجود دارد که سرمایه‌گذار خود به‌عنوان سهامدار پروژه ایفای نقش کند؛ اگرچه سرمایه‌گذاری اولیه از امنیت بالایی برخوردار بوده و معاف از مالیات است.
این موارد نشان می‌دهد از یکسو امنیت سرمایه‌گذاری حفظ شده و از سوی دیگر به فراخور شرایط بازار در زمان اتمام پروژه و انجام امور اداری، امکان سودآوری بهتر و بیشتر سرمایه‌گذاری در نوسان قیمت سهام نیز فراهم خواهد بود. این موارد نشان می‌دهد که این صندوق‌ها در آینده از جذابیت بیشتری برخوردار خواهند بود و حتی می‌تواند به‌عنوان بستری امن برای سپرده‌گذاری با حداقل سود منطقی نیز ایفای نقش کند. وجود بسیاری از واحدهای صنعتی نیمه‌تمام در کشور که البته از مزیت اقتصادی لازم برخوردار باشند را باید بستری به شمار آورد که امکان قدرت‌نمایی صندوق پروژه را برجسته ساخته و می‌توان از منابع مالی گسترده در بازار سرمایه و حتی در بین اقشار مختلف مردم، برای تامین مالی آن استفاده کرد. اگرچه بورس انرژی به فراخور مسوولیتش در حوزه حامل‌های انرژی، پیش‌قدم در این شیوه تامین مالی بوده ولی هم‌اکنون این پتانسیل وجود دارد که سایر بورس‌های مشابه نیز در این مسیر هموار قدم بردارند.
شاید صندوق پروژه را بتوان جذاب‌ترین شیوه تامین مالی برای بخش‌های مختلف در اقتصاد به‌خصوص تصمیم‌سازان دولتی به شمار آورد، زیرا واحدهای نیمه تمام فعلی از یکسو از پتانسیل تامین مالی امن و رقابتی برخوردار بوده و از سوی دیگر، شرایط مدیریتی و اجرایی آن پس از بدنه دولت، از طرف بورس‌ها و شرکت‌های حسابرسی مورد ارزیابی مجدد قرار گرفته و البته در نهایت سرمایه‌گذاران نیز با فرض توجه به ویژگی‌های فنی، اجرایی، مدیریتی و سودآوری تولید و ارزش شرکت، برای خرید این صندوق اقدام می‌کنند. افزایش شفافیت‌های مالی و اجرایی، سهولت مسیر ورود به بازار سرمایه پس از اتمام پروژه، امکان ورود بخش خصوصی به‌عنوان عرضه‌کننده، پتانسیل جذب نقدینگی از جامعه و هدایت آن به سمت احداث واحدهای جدید و حتی زمینه‌سازی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را می‌توان از ویژگی‌های مهم این شیوه تامین مالی به شمار آورد.
یک تفاوت مهم در صندوق پروژه در مقایسه با شیوه‌های دیگر تامین مالی همچون اوراق سلف استاندارد موازی وجود نوسان قیمت در زمان پذیره‌نویسی است، یعنی قیمت پایه هر واحد دارایی در صندوق پروژه بر خلاف سلف استاندارد موازی ثابت نبوده و از پتانسیل نوسان نرخ برخوردار است. روز گذشته شاهد بودیم که بازه قیمتی عرضه اولیه رقمی بین ۳۱۱۲ تا ۳۱۷۴ ریال بوده که نشان می‌دهد قیمت پایه از پتانسیل مثبت و منفی یک درصد تغییر نرخ برخوردار بوده که جذابیت حضور سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد. این در حالی است که تمامی ۱۰۰ میلیارد تومان عرضه اولیه صندوق پروژه در روز اول به فروش رسید آن هم در شرایطی که تقاضای موجود در بازار ۵/ ۴ برابر حجم عرضه بوده و تمامی عرضه‌ها در سقف قیمت مورد معامله قرار گرفتند. این وضعیت نشان می‌دهد که بازار نگاه مثبت و مطمئنی به این ابزار مالی جدید داشته که پتانسیل تداوم این قبیل عرضه‌ها را به شدت افزایش می‌دهد.
تجربه نشان می‌دهد اولین آغاز به کار ابزارهای مالی جدید همیشه با تنگناهای قانونی، فقهی و اداری گسترده‌ای رو به رو بوده و ذات عرضه اولیه اولین صندوق پروژه در بستر بورس انرژی نشان می‌دهد که تلاش‌های بسیاری در این زمینه به انجام رسیده که شایسته تقدیر است. این شیوه معاملاتی را می‌توان جدیدترین شیوه تامین مالی در بازار سهام به شمار آورد که پس از راه‌اندازی بازار آتی، معاملات سلف استاندارد موازی، گواهی سپرده کالایی و نهایتا ابزارهای اختیار معامله می‌تواند سبد کاملی از شیوه‌های تامین مالی و پوشش ریسک را در بورس‌های کالایی با خود همراه سازد که در نهایت به تقویت جایگاه این بازارهای رسمی در اقتصاد ایران کمک شایان توجهی خواهد کرد.
حال که پتانسیل تسویه وجوه ارزی در بستر بازار سرمایه فراهم شده شاید زمان آن فرارسیده باشد تا سلف استاندارد موازی ارزی و همچنین صندوق پروژه به‌صورت ارزی نیز مورد عرضه قرار بگیرد که البته در کنار ایجاد بازار آتی ارز توانمندی‌های تامین مالی در این بازار را چند برابر شرایط فعلی تقویت خواهد کرد؛ اگرچه این ادعا اما و اگرهای خاص خود را دارد. نیاز به تامین مالی ارزی یکی از ملزومات توسعه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است که در صورت اجرایی شدن آن بار بزرگی از دوش دولت برداشته می‌شود. با توجه به عرضه موفقیت‌آمیز اولین صندوق پروژه می‌توان این خوش‌بینی را باز هم مطرح کرد که شاید از این پس نیروگاه‌های تولید برق در کشور تماما به بورس انرژی متصل شود؛ یعنی تامین مالی آنها در همین بورس انجام شود و فروش برق تولیدی نیز در همین بازار صورت پذیرد.این شرایط شاید مکانیزمی ایده‌آل برای شرکت‌های فعال و بزرگ در صنعت برق به شمار رود که می‌توانند توانمندی‌های خود را به چند برابر شرایط فعلی افزایش دهند. شاید با توسعه صندوق پروژه و رونق هر چه بیشتر معاملات برق در بورس انرژی بتوان ذات تصدی‌گری و تامین مالی صنعت برق را از بدنه دولت جدا کرد که می‌تواند به آزادشدن منابع مالی بزرگ و تخصیص آنها در پروژه‌هایی مشابه منتهی شود.
ویژگی‌های صندوق پروژه با نماد پرند
همان گونه که عنوان شد؛ هدف از تشکیل صندوق جمع‌آوری منابع مالی لازم از متقاضیان سرمایه‌گذاری و اختصاص این منابع مالی به منظور ساخت پروژه صندوق (تبدیل نیروگاه گازی به سیکل ترکیبی) بود. مطابق اساسنامه، فعالیت صندوق از تاریخ قید شده در مجوز فعالیت که از طرف سازمان به نام صندوق صادر می‌شود؛ شروع شده و تا پایان انحلال یا تبدیل صندوق ادامه می‌یابد. مبلغ پذیره‌نویسی ۱۰۰ میلیارد تومان یعنی ۳۱۸ میلیون واحد معاملاتی بوده و البته سقف خرید هر مشتری ۶۰ میلیون واحد بود. پیش‌بینی مدت اجرای پروژه ۱۰ ماه است همچنین این عرضه معاف از مالیات بوده و البته از پتانسیل معاملات ثانویه نیز برخوردار خواهد بود. وجود یک درصد دامنه نوسان قیمتی نیز از دیگر ویژگی‌های این عرضه به شمار می‌رود.
ارسال نظر