معدن‌کاری فراسرزمینی از جمله رویکردهایی است که اغلب کشورها برای تامین نیازهای خود به مواد معدنی به آنها رو ‌‌ می‌‌آورند تا جایی که می‌توان گفت در دنیای امروز صنعت معدن‌کاری به عنوان یک فعالیت چند‌ملیتی مطرح شده و می‌توان به توسعه این روند خوش‌‌بین بود. سال‌های قبل ایران برای سرمایه‌‌گذاری در معادن کشورهای دیگر برنامه‌‌ریزی‌‌های وسیعی داشت اگرچه به واسطه تحریم‌ها این روند با کندی عجیبی همراه شد. اما کشورهای منطقه مخصوصا کشورهایی که با ایران مرز زمینی مشترک دارند از جمله موقعیت‌‌هایی محسوب می‌شوند که از یکسو از ریسک پایینی برخوردار بوده و از سوی دیگر بازار مصرف اصلی آنها در کشور خودمان قرار دارد بنابراین با حداقل ریسک تحریم‌ها روبه‌رو خواهند بود.

توجه بخش خصوصی به معدن‌کاری فراسرزمینی

در این خصوص ابراهیم جمیلی در گفت‌وگو با «ایلنا»، با بیان اینکه کمیسیون معادن اتاق ایران با توجه به محدودیت‌‌هایی که در بحث اکتشاف در معادن داخلی وجود دارد پروژه بهره‌‌برداری از معادن فراسرزمینی را دنبال می‌کند، گفت: منابع طبیعی، محیط‌زیست و معارضین معدنی مشکلات زیادی برای فعالان معدنی و صاحبان معدن در ایران ایجاد کرده است از این‌‌رو در اتاق پیشنهاد سرمایه‌‌گذاری در معادن دیگر کشورها را مطرح کردیم.

وی با اشاره به تجربه ۳۰ ساله فعالان بخش خصوصی در حوزه صنعت، خاطرنشان کرد: بخش خصوصی تلاش دارد که سرمایه‌‌گذاری در معادن کشورهای افغانستان، عراق، قزاقستان، قرقیزستان و آذربایجان را آغاز کند. رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با اشاره به نحوه همکاری‌‌ها در بخش معادن فراسرزمینی خاطرنشان کرد: قرار است کنسرسیوم تشکیل دهیم و اگر لازم بود به این کشورها تکنولوژی ببریم و در ازای آن مواد اولیه مورد نیاز کشور را به جای خریداری از دیگر کشورها از این معادن تهیه و تامین کنیم. به گفته جمیلی؛ طرح معادن فراسرزمینی مورد استقبال فعالان بخش خصوصی قرار گرفت و امیدواریم در چند کشور به صورت کنسرسیومی این پروژه را فعال کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا زمینه فعالیت معادن مشخص شده است، گفت: معادنی که پتانسیل کار داشته باشند می‌توانند در دستور کار ما قرار بگیرند از جمله معادن فلزی و غیرفلزی.

رسالت اتاق بازرگانی در تقویت بخش خصوصی

این فعال اقتصادی با بیان اینکه دولت در این زمینه ورود نکرده است، تصریح کرد: رسالت ما تقویت بخش خصوصی است و دولت باید در این زمینه از ما حمایت کند و در این میان اگر دولت در بخش دیپلماسی اقتصادی از فعالان خصوصی حمایت کند بدون تردید زودتر به نتیجه خواهیم رسید. جمیلی ادامه داد: کشورها در حوزه صنعت قوانین خاص خود را دارند. ما باتوجه به میزان عیار ذخیره شده در معادن، راه‌های دسترسی و زیرساخت‌‌های موجود در آن کشورها تعیین می‌کنیم که در کدام کشورها سرمایه‌‌گذاری را آغاز کنیم. باید به این نکته توجه داشت که در بخش زیرساخت‌‌ها و ماشین‌‌آلات معدنی ضعیف هستیم و باید از سایر کشورها این نیازها را تامین کنیم. وی با بیان اینکه میزان سرمایه‌‌گذاری در معادن فراسرزمینی مشخص نیست، افزود: بهره‌‌گیری از علم و دانش شرکت‌‌های دانش‌بنیان باید به یک اولویت و هدف تبدیل شود و ما باید به سمت این پروژه‌های بزرگ برویم.

پروژه احیا و هوشمند‌سازی معادن

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با اشاره به  اینکه احیای هزار معدن کوچک و متوسط در دستور کار قرار گرفته است، بیان کرد: معادنی در کشور هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند. در حال حاضر معادن و محدوده‌های زیادی در کشور فعال نیستند، از این‌‌رو طرحی با حمایت ایمیدرو و با کمک بخش خصوصی و خانه معدن برای احیای معادن کوچک و متوسط دنبال شد.جمیلی در پایان بیان کرد: پروژه احیا و هوشمند‌سازی معادن را دنبال می‌کنیم. در این شرایط هر معدنی یک کارت هوشمند خواهد داشت و می‌تواند نیازها را تشخیص و به موقع مشکلات را رفع کند. این طرح در قالب یک پروژه بزرگ از سوی دولت دنبال می‌شود که می‌تواند به معادن راکد کمک و آنها را به معادن فعال تبدیل کند.