آیا التهاب شاخص قیمت‌ها کاهش می‌یابد؟

فرود تورم از قله؟

دنیای‌اقتصاد : بررسی گزارش مرکزآمار از تورم فروردین‌ماه نشان‌دهنده آن است که تورم نقطه به نقطه در این ماه به ۵/ ۵۵درصد رسیده که در یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. در این ماه تورم ماهانه نیز ۷/ ۳درصد بوده است. با توجه به آنکه نرخ ارز در فروردین و اردیبهشت سال جاری در مقایسه با ماه‌های پایانی سال گذشته نوسانات کمی داشته است و احتمال آن وجود دارد که تورم ماهانه اردیبهشت کاهشی شود و تورم نقطه به نقطه نیز از قله فعلی فرود یاید. می‌توان گفت که تورم نقطه به نقطه در دو نیمه یک دهه اخیر، دو روند متفاوت را تجربه کرده است. از ابتدای سال۹۲ تورم در سراشیبی بوده درحالی‌که از ابتدای سال۹۷ ثبات رخت بربسته و تورم روند صعودی به خود گرفته است. این به معنای آن است که در نیمه ابتدایی این یک دهه گذشته، مشکل تورم به‌صورت ریشه‌ای حل نشده و سیاست‌های اقتصادی اتخاذشده در نیمه ابتدایی آن به مثابه مسکن عمل کرده است.

دو روند تورمی در یک دهه

بررسی گزارش مرکز آمار از تورم فروردین‌ماه نشان‌دهنده آن است که در فروردین سال جاری، تورم نقطه به نقطه به 5/ 55درصد رسیده که این عدد در یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. با بررسی تورم نقطه به نقطه و ماهانه در یک دهه گذشته می‌توان گفت که تورم در این دهه دارای 4 قله بوده است. اولین قله تیرماه سال1392 است. در این ماه تورم نقطه به نقطه به 4/ 42درصد رسیده است. پس از آن تورم در یک روند نزولی قرار گرفته و روند کاهشی تورم تا پایان سال1396 تداوم پیدا کرده است. اما با آغاز سال1397 ثبات رخت می‌بندد و آتش تورم شعله‌ور می‌شود.

در این سال تحولات سیاسی و پیامدهای آن موجب شد تا تورم نقطه به نقطه بار دیگر از مرز 50درصد عبور کند. در نیمه ابتدایی1398 تورم به قله 1/ 52درصدی رسید. پس از تحولات سال97، کمترین میزان تورم مربوط به فروردین‌ماه سال1399 است. در این ماه تورم نقطه به نقطه 8/ 19درصد بوده است.پس از آن نیز تورم نقطه به نقطه همواره بالای 20درصد بوده است. در فروردین سال1400 تورم نقطه به نقطه بار دیگر خود را به 50درصد رساند. اما رکورد تورم نقطه به نقطه در یک دهه اخیر در ماه گذشته یعنی فروردین ماه رقم خورده است. به‌صورت کلی می‌توان گفت که تورم نقطه به نقطه در دو نیمه دهه گذشته، دو روند متفاوت را طی کرده است. از ابتدای دهه تا پایان سال1396 دوره کاهش و ثبات بوده اما نیمه دوم تورم دائما تمایل به افزایش داشته است.

این مساله می‌تواند بیانگر آن باشد که در نیمه ابتدایی دهه گذشته نیز معضل تورم به‌صورت ریشه‌ای حل نشده و سیاست‌های اتخاذشده به مثابه یک مسکن عمل کرده است. تورم در نیم دهه گذشته کنترل نشده و به‌صورت پایداری بالا بوده است. تجربه این دهه می‌تواند این درس را به همراه داشته باشد که برای حل مشکل تورم باید مشکلات ریشه‌ای آن یعنی سیاست پولی، ریسک‌های سیاسی وثبات ارزی پرداخت. البته منظور از ثبات ارزی، تثبیت نرخ ارز توسط سیاستگذار نیست و به معنای تعدیل نرخ ارز با توجه با اختلاف تورم داخل کشور و خارج آن است.

در فروردین سال جاری تورم ماهانه معادل 7/ 3درصد بوده است. با توجه به آنکه نرخ ارز در فروردین و اردیبهشت سال جاری نسبت به ماه‌های پایانی سال گذشته، نوساناتی کمی داشته، احتمال آن وجود دارد که تورم ماهانه اردیبهشت سال جاری، نسبت به فروردین کاهش یافته است و تورم نقطه به نقطه نیز از قله تاریخی خود فرود بیاید.

جزئیات تورم فروردین‌ماه

مرکز آمار در گزارش شاخص قیمت مصرف کننده فروردین‌ماه1402، جزئیات تورم ماه گذشته را اعلام کرده است. بر اساس این گزارش در فروردین ماه سال1402، شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور به عدد 5/ 180 رسیده که نسبت به ماه قبلی 7/ 3درصد افزایش یافته است. این عدد نسبت به ماه مشابه در سال قبل افزایش 5/ 55درصدی داشته و در 12ماه منتهی به فروردین سال جاری، نسبت به دوره مشابه در سال قبل 6/ 47درصد افزایش یافته است.

بررسی تورم نقطه به نقطه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در فروردین سال جاری نشان‌دهنده آن است که گروه هتل و رستوران با تورم 6/ 85درصدی بیشترین تورم را تجربه کرده است. پس از آن نیز گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با تورم 5/ 78درصدی و حمل‌ونقل با تورم 9/ 63درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. علاوه بر این گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که که ارتباطات با 9/ 21درصد، آموزش با 1/ 34درصد و مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها با 39درصد کمترین تورم نقطه به نقطه را داشته‌اند. بررسی تورم ماهانه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور نشان می‌دهد که در فروردین ماه میوه و خشکبار با تورم 3/ 15درصدی، حمل‌ونقل با تورم 6/ 8درصدی و کالاها و خدمات متفرقه با 7درصد بیشترین تورم ماهانه را داشته‌اند.

در این ماه آموزش با 3/ 0درصد، لبنیات و تخم‌مرغ با 3/ 0درصد و روغن‌ها و چربی‌ها با 5/ 0درصد کمترین تورم ماهانه فروردین را داشته‌اند. بررسی نرخ تورم سالانه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور به تفکیک استان نیز نشان می‌دهد که استان لرستان با 9/ 56درصد بیشترین تورم در میان استان‌ها را داشته است. پس از آن استان‌های یزد با 6/ 56درصد و چهارمحال و بختیاری با 7/ 55درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در این ماه استان تهران با 7/ 43درصد کمترین تورم سالانه فروردین را داشته است. پس از آن استان‌های فارس با 4/ 44درصد و بوشهر با 5/ 44درصد کمترین تورم را تجربه کرده‌اند. در واقع در این ماه لرستان به‌عنوان یکی از استان‌های محروم بالاترین تورم و تهران به‌عنوان یکی از استان‌های مرفه کمترین تورم را داشته‌اند.

گزارش مرکز آمار به بررسی تورم فروردین ماه در دهک‌های مختلف هزینه‌ای نیز پرداخته است. در این ماه دهک دوم درآمدی با 5/ 57درصد بیشترین تورم نقطه به نقطه این ماه را داشته است. پس از آن دهک اول درآمدی با 4/ 57درصد و دهک سوم درآمدی با 2/ 57درصد در رتبه‌های بعدی تورم نقطه به نقطه فروردین ماه قرار دارند. از سوی دیگر دهک نهم درآمدی با 6/ 54درصد کمترین تورم نقطه به نقطه ماه گذشته را داشته است. دهک هشتم درآمدی با تورم 8/ 54درصد و دهک هفتم درآمدی با تورم 55درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بررسی تورم ماهانه به تفکیک دهک‌های هزینه‌ای نیز نشان می‌دهد که به‌صورت کلی در فروردین ماه سال جاری دهک هفتم درآمدی با 2/ 4درصد، بیشترین تورم ماهانه را داشته است. پس از آن دهک‌های دهم، نهم هشتم، ششم و پنجم درآمدی با 1/ 4درصد بیشترین تورم را داشته‌اند. در این ماه دهک اول درآمدی با تورم 4/ 3درصدی کمترین تورم را تجربه کرده است. پس از آن نیز دهک دوم با 8/ 3درصد و دهک سوم با 9/ 3درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.