«دنیای‌اقتصاد» وضعیت بخشی از تولید لبنیات را بررسی کرد
سهم «سنتی‌ها» از بازار
از مدت‌ها قبل دامداران تاکید کرده بودند در شرایط فعلی تهیه علوفه و نهاده‌های دامی برای آنها بسیار سخت شده بنابراین قیمت شیرخام نیز باید افزایش پیدا کند، اما دولت و خصوصا سازمان حمایت از مصرف‌کننده بارها مانع این افزایش قیمت شدند تا سرانجام پس از پروسه‌ای طولانی و اعتراض‌های گسترده دامداران و همچنین برخی صنایع لبنی، وزارت جهاد کشاوری ماه گذشته تصمیم گرفت مهر تاییدی بر این افزایش قیمت زده و بالاخره قیمت شیرخام با مصوبه این وزارتخانه از ۴۵۰۰ تومان بــه ۶۴۰۰ تومان افزایش یابد. در همین حال طبق برآوردهای سازمان حمایت از مصرف‌کننده که تمایل زیادی به افزایش قیمت شیرخام نداشت، حالا که قیمت ۶۴۰۰ تومانی برای شیرخام قطعی شده به نظر می‌رسد محصولات لبنی نزدیک به ۶۰درصد باید افزایش قیمت داشته باشند. این اتفاق قطعا باعث خواهد شد تا مصرف‌کننده همان قدرت متوسط خرید خود را نیز از دست بدهد و در نتیجه لبنیات بیش از پیش از سبد خانوار خارج شود.
بازار لبنیات سنتی
اما بخشی از بازار تولید و عرضه لبنیات هنوز هم در اختیار انواع سنتی آن است.در دهه‌های پیش که هنوز تکنولوژی به شکل کنونی گسترش پیدا نکرده بود انواع محصولات لبنی شامل شیرخام، پنیر، ماست، دوغ و سرشیر به صورت سنتی برای مصرف‌کننده آماده می‌شد. این روزها با وجود دستگاه‌های مخصوص این محصولات به صورت پاستوریزه و هموژنیزه تولید می‌شود که هم از لحاظ بهداشتی و هم از لحاظ ماندگاری شرایط بهتری دارند. اما در طول سال‌های اخیر صنایع مدرن لبنی با فعالیت سنتی‌ها و تولید برخی از انواع این محصولات به دست آنها مخالفت کرده‌اند. آنها معتقد هستند برخی از محصولات خصوصا شیرخام و ماست بهداشتی تولید نمی‌شود و مهم‌تر اینکه نظارت مناسبی هم روی کار آنها وجود ندارد، اما با تمام اینها بازار محصولات لبنی سنتی هنوز هم رونق دارد و خرده‌فروشان زیادی در طول یک دهه اخیر در شهرها و به خصوص تهران فعالیت می‌کنند. این در حالی است که با حضور در یکی از مغازه‌های فروش محصولات سنتی لبنی متوجه خواهید شد که تعداد زیادی از مصرف‌کننده‌ها به این نوع محصولات اعتماد دارند و بنابراین بازار فروش سنتی‌ها رونق مناسبی دارد. طبق بررسی‌ها سهم فروش بازار لبنیات سنتی در بازار مصرف و در رقابت با صنایع لبنی ۳۰درصد است.
افزایش قیمت
اما افزایش قیمت خرید شیرخام توسط کارخانه‌های تولید لبنیات و همچنین فروشگاه‌های لبنیات سنتی که در هفته‌های پیش قطعی شد باعث شده نرخ کلیه محصولات آنها صعودی شود. این اتفاق در بین فروشگاه‌ها و خرده‌فروشی‌های بخش سنتی بین ۵ تا ۱۵درصد در روزهای اخیر اعمال شده است. در ادامه قیمت قبل و فعلی انواع محصولات لبنیات سنتی را مشاهده می‌کنید که بر این اساس شیرخام از ۷.۸۰۰ به ۹.۰۰۰، ماست سطلی بزرگ از ۵۰.۰۰۰ به ۶۲.۰۰۰، ماست سطلی کوچک از ۳۷.۰۰۰ به ۵۳.۰۰۰، ماست ۲ کیلویی از ۲۴.۰۰۰ به ۲۹.۰۰۰، ماست یک کیلویی از ۱۲.۵۰۰ به ۱۶.۰۰۰، ماست چکیده موسیردار از ۳۲.۰۰۰ به ۳۸.۰۰۰، هر کیلو دوغ بدون بسته‌بندی از۶.۵۰۰ به ۸.۰۰۰، دوغ بطری بزرگ ۴ لیتری از ۳۰.۰۰۰ به ۳۷.۰۰۰، دوغ بطری کوچک از ۱۲.۰۰۰ به ۱۵.۰۰۰، کشک باز از ۲۷.۰۰۰ به ۳۰.۰۰۰، ماست چکیده باز از ۳۲.۰۰۰ به ۳۴.۰۰۰، پنیر لیقوان درجه یک از ۱۱۰.۰۰۰ به ۱۲۵.۰۰۰، پنیر تبریزی از ۹۰.۰۰۰ به ۹۴.۰۰۰، پنیر پاستوریزه باز از ۳۲.۰۰۰ به ۳۴.۰۰۰، پنیر سنتی از ۴۵.۰۰۰ به ۴۹.۰۰۰، کره محلی بدون بسته‌بندی از ۹۰.۰۰۰ به ۱۱۵.۰۰۰، خامه باز از ۶۰.۰۰۰ به ۶۵.۰۰۰، سرشیر از ۹۰.۰۰۰ به ۱۰۰.۰۰۰، بستنی سنتی با بسته‌بندی از ۴۲.۰۰۰ به ۴۵.۰۰۰ و بستنی قیفی و لیوانی نیز بدون تغییر قیمت ۵.۰۰۰ و ۶.۰۰۰ تومان فروخته می‌شود.
نارضایتی مصرف کننده و فروشنده
یکی از فروشندگان محصولات لبنیات سنتی در تهران در مورد افزایش قیمت‌ها که توسط اتحادیه لبنیات سنتی و در پی افزایش قیمت شیرخام اعمال شده است به «دنیای‌اقتصاد» گفت: «در چند روز اخیر که ما به اجبار قیمت محصولات را افزایش دادیم مشتری‌ها نارضایتی خود را اعلام می‌کنند و خرید خود را بسیار کاهش داده‌اند.» به دلیل کاهش خرید مصرف‌کننده این فروشنده از افزایش قیمت‌ها ناراضی است و از آینده این بازار ابراز نگرانی کرده است. این فروشنده و فعال بازار لبنیات سنتی، راهکار آرامش این بازار را در توجه بیشتر دولت به دامداران و همچنین اختصاص یارانه به آنها توصیف کرد. در شرایطی که تهیه نهاده‌های دامی برای دامداران بسیار سخت شده و خشکسالی نیز باعث کمبود علوفه شده است به نظر می‌رسد درخواست و توصیه این فعال بازار لبنیات سنتی بسیار درست و منطقی باشد.
