چند ماه بعد نمایندگان مجلس معاهده اوت ۱۹۰۷ (۱۲۸۶) انگلیس و روس را نیز که ایران را به حوزه‌های نفوذ این دو قدرت تقسیم می‌کرد، محکوم کردند. مبتکر بسیاری از این اقدام‌ها نمایندگان لیبرال و رادیکال مجلس و به‌خصوص نمایندگان آذربایجان و وابستگان کمیته ملی انقلاب بودند. اما روند تصویب این قوانین به میزان بسیاری نیز مرهون فعالیت‌های انجمن‌های مترقی بود. انجمن‌ها دائما مجلس را به پذیرش اصلاحات ترغیب می‌کردند و در مخالفت با ائتلاف ضد مشروطه به رهبری محمدعلی شاه، از مجلس حمایت می‌کردند.

منبع: آفاری، ژانت، انقلاب مشروطه ایران، ترجمه رضا رضایی، نشر بیستون، ۱۳۸۵.

اخبار مرتبط