نامه شوستر به تایمز
نامه شوستر سیاست‌های دو قدرت خارجی را از زمان ورود او به ایران به‌طور کامل افشا می‌کرد. او دو قدرت خارجی و به‌خصوص روسیه را متهم کرد به اینکه از هر فرصتی برای اخلال در برنامه اصلاحات استفاده می‌کنند. وی جزئیات مشخصی را از همکاری حکومت روسیه با نیروهای یاغی محمدعلی میرزا ارائه داد و هر دو دولت روسیه و بریتانیا را به حمایت و یاری شاه سابق متهم کرد. تنها امید برای اجرای سیاست اصلاحات عمده در ایران عبارت بود از استقرار حکومت مرکزی نیرومند، به‌طوری که فرمان‌هایش در دورترین نقاط کشور جاری باشد. [وی معتقد بود که] تا وقتی‌که دو قدرت عمدتا بنیه مالی کشور را از بین می‌برند و نمی‌گذارند کسی اصلاحات عمده را به اجرا درآورد، این امر محال است. نامه شوستر تاثیر قدرتمندانه‌ای در محافل لیبرالی اروپا گذاشت. پارلمان بریتانیا از وزارت‌خارجه و ادوارد گری، به‌خاطر خط‌مشی حمایت از اقدام‌های روسیه در ایران، انتقاد کرد. از نظر دیپلمات‌های روسی و بریتانیایی، شوستر باز هم عرف دیپلماتیک را زیر پا نهاده بود و قضیه را مستقیما در محافل بین‌المللی مطرح کرده بود. بارکلی به گری نوشت که شوستر قصد دارد بعد از این نامه به روزنامه تایمز، نامه دیگری با جزئیات بیشتر درباره سیاست بریتانیای کبیر و روسیه در ایران ارسال کند و هشدار داد که وضع حاکم در تهران به‌صورتی است که افراطیون و خزانه‌دار کل با یکدیگر همکاری می‌کنند.
شوستر بدون واهمه از حمله‌هایی که به او می‌شد، باز هم چندین تبعه بریتانیا را به منصب‌هایی در خزانه، هم در شمال و هم در جنوب منصوب کرد. لکافر را که بریتانیایی بود و به‌خاطر هواداری‌اش از دموکرات‌ها شهرت داشت، به خزانه‌داری تبریز گماشت. لکافر که برای وزارت امورخارجه ایران کار کرده بود هم به ضدیت با روسیه شهرت داشت هم به شرکت در نهضت انقلاب ملی. حکومت روسیه به دو انتصاب قبلی شوستر در جنوب، یعنی اصفهان و شیراز، رضایت داده بود، اما انتصاب لکافر را به خزانه‌داری آذربایجان که آن زمان در شرایط بحرانی به سر می‌برد و جزو «حوزه نفوذ» روسیه بود، خصومتی علیه روسیه و کاملا غیرقابل قبول می‌دانست و گری با این واکنش موافقت کرد. رویارویی با بریگاد قزاق در منزل شعاع‌السلطنه، انتصاب لکافر به خزانه‌داری تبریز و به‌خصوص نامه شوستر به تایمز ظاهرا حکومت روسیه را متقاعد کرد که تنها راه‌حل مسائلی که شوستر ایجاد کرده بود مداخله نظامی مستقیم در ایران است. صمصام‌السلطنه با اخراج شوستر مخالفتی نداشت اما خزانه‌دار کل در مجلس از پشتیبانی قدرتمند دموکرات‌ها برخوردار بود. مجلس در ۲ نوامبر قانون جدیدی را به تصویب رساند که به موجب آن شوستر اختیار یافت ۱۰ دستیار دیگر آمریکایی استخدام کند.
ارسال نظر