اشغال تبریز از سوی روس‌ها

 در این زمان روس‌ها ارتباط خطوط تلگراف تبریز با سایر نقاط را قطع کردند. شیپلی، کنسول انگلیس در تبریز می‌نویسد: «در این موقع پنج هزار نیروی کمکی از جلفا عازم تبریز شد و به فرمانروای کل قفقاز دستور داده شد به فرماندهان نظامی اجازه دهد با نظر کنسول‌های روسیه، اهالی را به شدیدترین وجه تنبیه کنند. در روز سوم نبرد، با آمدن قوای تازه نفس روس، مقاومت مدافعان تبریز در هم شکسته شد و تبریز به اشغال قوای روس درآمد. پس از اشغال، روس‌ها به انتقام از مدافعان شهر و آزادی‌خواهان شهر دست زدند. در این بین تعداد زیادی از مردم شهر نیز به‌دست روس‌ها و عمال آنها کشته شدند.» روس‌ها، علاوه بر بمباران چندروزه تبریز، پس از اشغال شهر دست به اعدام آزادی ‌خواهان تبریز زدند. اعدام‌های روس‌ها از روز دهم محرم (اول ژانویه) و با دستگیری و اعدام میرزاعلی ثقه‌الاسلام تبریزی و شیخ‌سلیم شدت گرفت. آنها پس از اشغال تبریز صمد شجاع‌الدوله، از دشمنان سرسخت مشروطه‌خواهان را به‌عنوان والی تبریز منصوب کردند. با شروع به‌کار والی جدید، کشتار تبریزیان ابعاد گسترده‌تری یافت. بسیاری از مردم تبریز بی‌نام و نشان به دست سالدات‌‌‌های (سربازان) روسی کشته شدند، تعداد کشته‌های مشخص شده بیش از ۱۲۰۰ نفر بود.

 اعتراض مردم به اولتیماتوم روس

اعتراض مردم به اولتیماتوم روس