اعلام بی‌طرفی در جنگ جهانی اول

۹ آبان ۱۲۹۳ دولت وقت ایران در قبال جنگ قدرت‌های اروپایی کتبا «بی‌طرفی» خود را اعلام کرد. در اعلامیه بی‌طرفی ایران که از سوی احمدشاه قاجار و نیز رئیس‌الوزراء وقت، مستوفی‌الممالک امضا و ابلاغ شده بود چنین آمده بود: از آنجا که ایران با همه ممالک متخاصمه دوستی دارد؛ در قبال منازعات آنها بی‌طرف خواهد ماند.

در اعلامیه‌ای جداگانه، مستوفی مقامات دولتی را از هرگونه کمک به دول متحارب - در آن زمینه (تسهیلات جنگ) - ممنوع ساخته بود. باوجود این، دولت‌های روسیه و انگلستان به استناد قرارداد ۱۹۰۷ سن پترزبورگ (تقسیم ایران) خود را محق به نقل‌وانتقال نیرو در ایران می‌دانستند و دولت‌های درحال جنگ با آن دو قدرت نیز به همین دلیل ایران را تحت نفوذ دشمن و منطقه جنگی تلقی می‌کردند و میهن ما را ناخواسته به میدان نبرد خود تبدیل کردند و دولت وقت نیروی نظامی کافی برای دفاع از مرزهای کشور را نداشت، با وجود این، چند واحد ژاندارم ایران با تسلیحات اندک خود در صفحات غرب کشور به‌ویژه در همدان و کرمانشاه دست به دفاع جانانه زدند و در چند مورد به پیروزی‌های موقت و محدود نائل آمدند.