قند کهریزک

مهندسان بلژیکی در سال ۱۲۷۳ نخستین کارخانه قند را در تهران، با مالکیت «میرزاعلی اصغرخان امین‌الدوله» ساختند. کارخانه‌ای که قدیمی‌ترین باسکول تهران را دارد. هرچند مالک آن، وزیر امور خارجه دربار پهلوی اول بود،‌ اما پس از سه سال فعالیت، کارخانه ورشکست و کار آن متوقف شد.

اسکندر مختاری، پژوهشگر حوزه تهران قدیم درباره این کارخانه تاریخی به «ایسنا» گفت: این کارخانه در رقابت با قندهای وارداتی روسی در سال ۱۲۹۱ ورشکست شد. پس از آن، تا سال ۱۳۰۸ این کارخانه بدون استفاده ماند، تا اینکه در آن سال، بقیه ماشین‌آلات این کارخانه را که فرسوده شده بودند، از یک کارخانه آلمانی وارد کردند و این‌بار کارخانه با مالکیت دولت که سهام آن را خریده بود، راه‌اندازی شد. این پژوهشگر حوزه تهران قدیم با اشاره به اینکه براساس اسناد تاریخی، زمین کارخانه ۷۲هزار مترمربع بوده که ۱۳۸۰ مترمربع آن، محل قرارگیری کارخانه و دیگر بخش‌های آن، مخصوص استقرار کارگران بوده است، ادامه داد: با این وجود، فعالیت این کارخانه در سال ۱۳۴۳ به‌دلیل فرسودگی ماشین‌آلات آن متوقف شد و از آن زمان تا کنون، دیگر اطلاعی در دست نیست که آیا این کارخانه دوباره راه‌اندازی شده یا خیر. پس از متوقف شدن کار کارخانه در آن زمان، این مجموعه به افرادی حقیقی فروخته شد و براساس مشاهدات،‌ اکنون ستون‌های قرارگرفته در بخش‌های مختلف کارخانه، درحال تخریب‌ هستند. یادآور می‌شود که بنای کارخانه قند کهریزک در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.