قفقاز

دنیای‌اقتصاد: روزنامه نیویورک‌تایمز معتقد است که جنگ اوکراین منجر به کاهش نفوذ روسیه در اقمار شوروی سابق شده است. پیامدهای این جنگ همچنین کارکرد سازمان امنیت دسته‌جمعی را که متشکل از ۶کشور آسیای مرکزی و قفقاز است، به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است. پوتین درصدد بود که این پیمان را به نوعی در مقابل ناتو و نفوذ این سازمان امنیتی در حیاط خلوت مسکو قرار دهد. اما در واقعیت این اتفاق در سال ۲۰۲۲ رخ نداد؛ درحالی‌که ۵کشور از شش کشور عضو این پیمان درگیر جنگ‌های خونین بوده‌اند، روسیه واکنش مناسب را از خود نشان نداد.

ايسنا: سید‌محمدرضا دماوندی، کارشناس مسائل حوزه قفقاز درباره مسائلی که در مرزهای شمالی ایران در حال وقوع است، با بیان اینکه این پروژه ایجاد ناامنی منطقه کشورهای ایران، روسیه و چین را هدف قرار می‌دهد، گفت: «شاید در شرایط فعلی بهتر باشد که این کشورها از طریق سازمان شانگهای به صورت عملی و جدی فعال شوند و همکاری‌‌های‌‌شان را از حالت گفت‌وگوهای دیپلماتیک تبدیل به همکاری‌های جدی و عملیاتی کنند، زیرا همه این کشورها در این سازمان هستند و می‌توانند تصمیم جدی بگیرند.»

دنیای‌اقتصاد: یک کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه «روسیه قطعا با تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز مخالفت دارد»، گفت: علاوه بر اهمیتی که اصولا مرزها برای کشورها دارند، مرزهای ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی برای کشورهایی چون آذربایجان، ایران و ارمنستان به دلیل اهمیت راه‌های مواصلاتی و ترانزیتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

تسنیم: قالیباف تاکید کرد: در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هم اگر به فرهنگ دفاع مقدس تاسی کرده و به در کنار آن بر فرهنگ مردم داری و سنت‌های الهی که هرگز تبدیل و تحریف نمی‌شوند تکیه کنیم نیز موفق خواهیم شد.

احسان آذری‌‌‌نیا: جنگ بین دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان بار دیگر توجه‌ها را به منطقه قفقاز جنوبی معطوف کرده است. در درگیری‌های اخیر، بنا به اعلام منابع رسمی، بیش از ۱۰۰نیروی نظامی دو کشور کشته و تعداد بیشتری زخمی شده‌اند. این شدیدترین درگیری بین دو طرف از سال ۲۰۲۰ است.

در روزهای اخیر، بار دیگر درگیری‌های خشنی بین ارتش جمهوری‌آذربایجان و نیروهای جمهوری ارمنستان در ناحیه جنوب قفقاز رخ داده است. این نوع درگیری‌ها قبلا هم بین این دو کشور رخ داده است. از اوایل دهه ۱۹۹۰ درگیری‌‌‌ها بر سر منطقه قره‌باغ که به جمهوری‌آذربایجان تعلق دارد، اما در تصرف ارمنستان است، وجود داشته است. در سال ۲۰۲۰ هم بین دو طرف جنگ رخ داد که در آن جمهوری‌آذربایجان پیروز شد، ارمنستان شکست خورد و روسیه نقش حافظ صلح را در منطقه بازی کرد. از زمان پایان جنگ در نوامبر سال ۲۰۲۰، روابط بین دو…

درگیری بین ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان، یعنی دو جمهوری شوروی سابق که بین روسیه، گرجستان و خاورمیانه، در منطقه‌ای به نام قفقاز جنوبی قرار دارند، از سر گرفته شده است. این دو کشور، رقبای سرسخت و قدیمی یکدیگر هستند و از اواخر دهه ۱۹۸۰ تاکنون بر سر مسائل ارضی با یکدیگر درگیری داشته‌اند. هر از گاهی، تنش‌ بین آنها شدت پیدا می‌کند و به جنگ منجر می‌شود. در ماه جاری میلادی، بار دیگر درگیری‌ها بین این دو جمهوری شروع شده و این خشن‌ترین نزاع بین آنها از سال ۲۰۲۰ تاکنون بوده است. طبق گزارش‌های رسمی، در این…

هنگامی که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، جنگ علیه اوکراین را آغاز کرد، امیدوار بود در نهایت شکوه دهه ۱۹۵۰ شوروی سابق را احیا کند؛ اما آنچه در عمل رخ داده، بحران و آشوبی است که از زمان فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ تاکنون سابقه نداشته است. در سراسر حوزه نفوذ روسیه، از اروپای شرقی تا منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، بخش‌های مختلف امپراتوری وسیع پیشین اکنون دچار آشوب است و در این میان، کرملین بر جنگ فاجعه‌بار اوکراین تمرکز کرده است. موضوع مهم این است که همزمان با کاهش نفوذ روسیه بر جمهوری‌های شوروی…

دنياي اقتصاد-سعيده سادات فهري: این روزها ذهن تصمیم‌سازان و تحلیلگران درگیر این مساله شده است که ایران با سفر پلوسی به ارمنستان چه کند؟ این سوال وقتی اهمیت بیشتری می‌یابد که بر تاکیدات اخیر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا درباره حفظ مرزهای ژئوپلیتیک در قفقاز جنوبی متمرکز شویم. اگر ایران به تنوع‌سازی در سبد سیاست خارجی خود بپردازد، این حضور جدید فرصت‌هایی را پیش روی کشور قرار خواهد داد.

علی حیدری خبرنگار حوزه بین‌الملل در توییتی نوشت: درباره سفر نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به ارمنستان اظهارنظرهای متفاوتی در کشور مطرح شده و برخی از آن به خیانت ایروان به تهران یاد می‌کنند و تهدید جدید علیه ایران. تصور می‌کنم نظرات مطرح شده درباره خیانت به تهران یا دور زدن تهران در قفقاز از روی ناآگاهی یا اغراضی خاص صورت می‌گیرد؛ در حالی که اتفاق اخیر را در راستای منافع ملی ایران می‌توان ارزیابی کرد. آمریکا و روسیه اجازه نقش‌آفرینی بی‌حد و حدود به باکو و ترکیه را نخواهند داد که هر یک…

ايسنا: سید‌محمدرضا دماوندی، کارشناس مسائل حوزه قفقاز با تاکید بر اینکه به نظر می‌‌رسد پروژه ایجاد ناامنی جدید ایران، روسیه و چین را هدف قرار داده است، گفت: اعضای شانگهای باید به صورت عملی و جدی فعال شوند و همکاری‌‌هایشان را از حالت گفت‌وگوهای دیپلماتیک تبدیل به همکاری‌‌های جدی و عملیاتی کنند. دماوندی در ارزیابی خود از تحولات اخیر منطقه قفقاز و پروژه ایجاد ناامنی جدید در منطقه با تنش میان تاجیکستان و قرقیزستان اظهار کرد: اگر نقشه جهان را ببینید این یک خط مستقیم است، اتفاقاتی که بین آذربایجان و…

امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در توییتی نوشت: اگر مقاومت روسیه در برابر آمریکا بر سر موضوع گسترش ناتو به شرق شکست بخورد و کشورهای قفقاز هم به عضویت ناتو درآیند، دردسرهای ایران بیشتر هم خواهد شد. همین ارمنستان عضو ناتو می‌تواند چقدر مشکل ایجاد کند چه برسد به جمهوری آذربایجان عضو ناتو.

پس از مرگ کریم‌‌خان و اضمحلال زندیه، قاجارها حکومت را در ایران به دست گرفتند. نخستین پادشاه آنان، یعنی آقامحمدخان قاجار، به‌‌شدت درگیر بحران‌های سیاسی و نظامی در مناطق شمالی ایران، به‌‌ویژه در قفقاز، بود. به‌‌همین‌‌جهت وی تاحدی از مسائل خلیج‌‌فارس غافل شد. آقامحمدخان، به دلیلی که ذکر شد، اداره امور گمرکات بندرعباس، لنگه و جزایر تابع آنها را از طریق اجاره به امام عمان و مسقط واگذار کرد. در ادامه، طی سلسله‌‌حوادثی قاسمی‌‌ها (قواسم)، که برای مدتی از لنگه بیرون رانده شده بودند، بار دیگر به آنجا…

دنیای‌اقتصاد: نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا وارد ارمنستان شد؛ جایی که پس از درگیری با کشور همسایه‌اش (آذربایجان) که منجر به کشته شدن صدها سرباز از هر دو طرف شد، آتش‌بس برقرار شد. پلوسی روز شنبه وارد ایروان، پایتخت ارمنستان شد. او بالاترین مقام آمریکایی است که از زمان استقلال این کشور فقیر از اتحاد جماهیر شوروی در سال۱۹۹۱ به ارمنستان سفر کرده است.

فارس: سید‌عباس موسوی، سفیر ایران در باکو در یک رشته توییت درباره تحولات منطقه قفقاز و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران نوشت: «در مناقشات منطقه‌‌ای و بین‌المللی مواضع اصولی ‎جمهوری اسلامی ایران همواره در چارچوب عزت، حکمت، مصلحت و بر اساس حق، انصاف، عدالت و حقوق بین‌الملل استوار است.»

فارس: وزارت خارجه جمهوری آذربایجان روز گذشته اعلام کرد که جیحون بایراموف، وزیر خارجه این کشور در گفت‌وگویی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی، درباره درگیری‌‌‌های اخیر این کشور با ارمنستان رایزنی کردند.

محمود نقدی‌پور پژوهشگر تاریخ و روندپژوه در توییتی نوشت: رژیم باکو با حمایت رژیم جعلی اسرائیل، راهبرد تهاجم-الحاق-تثبیت را در راستای اهداف توسعه طلبانه‌ای برای تغییر در نقشه جغرافیایی منطقه دنبال می‌کند. اگر در برابر این پروژه الحاق‌گرایانه دست روی دست بگذاریم، پروژه تجزیه‌گرایانه باکو-تل‏‏‌آویو- آنکارا کلید خواهد خورد.

دنیای‌اقتصاد: ارمنستان و آذربایجان یکدیگر را متهم به درگیری‌هایی می‌کنند که در امتداد مرز این کشورها رخ داده است؛ درگیری‌ای که مرگبارترین درگیری در نوع خود بین این دو همسایه و رقیب از زمان جنگ سال۲۰۲۰ بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی است. به گفته وزارت دفاع ارمنستان، درگیری‌‌ها در ساعات اولیه بامداد سه‌‌شنبه زمانی آغاز شد که نیروهای آذربایجان با استفاده از «توپ، خمپاره، پهپاد و تفنگ‌‌های کالیبر بزرگ» حملات مرزی را انجام دادند که منجر به کشته شدن حداقل ۴۹سرباز ارمنی شد. این وزارتخانه گفت که این…

فارس: منابع رسمی ارمنستان از تماس تلفنی رئیس جمهوری ایران و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان به دنبال تحولات نظامی شب گذشته میان ارتش جمهوری آذربایجان و ارمنستان خبر دادند.

ایسنا: ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه امنیت در منطقه قفقاز برای جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت است، تصریح کرد: «مرزهای تاریخی ایران و ارمنستان بستر رفاه، همگرایی و امنیت منطقه محسوب می‌شود و تهران مصمم به ادامه همکاری در همه زمینه‌‌‌ها به نفع رفاه و ثبات منطقه است.» به گزارش «ایسنا»، رئیسی پیش از ظهر روز سه‌‌‌شنبه در پاسخ به تماس تلفنی «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، با ابراز نگرانی از تداوم تنش در منطقه گفت: «منطقه قفقاز شرایط خاصی را طی می‌کند و متاسفانه هنوز آرامش به این…

دنیای‌اقتصاد: مقامات در ایروان گفتند که ارمنستان و روسیه بر سر گام‌های مشترک برای تثبیت وضعیت در امتداد مرز ارمنستان با آذربایجان پس از درگیری‌های مرگبار شبانه به توافق رسیده‌اند. «سورن پاپیکیان» وزیر دفاع ارمنستان گفت که روز سه‌شنبه با همتای روس خود «سرگئی شویگو» صحبت کرده و هر دو «موافقت کردند که اقدامات لازم برای ایجاد ثبات در وضعیت را انجام دهند».

جمهوری آذربایجان و ارمنستان که شامگاه دیشب وارد درگیری مرزی شده بودند، دقایقی پیش بر سر برقراری آتش‌بس به توافق رسیدند اما این توافق هنوز اجرا نشده، شکسته شد.

مساله ثبات و توسعه در سه‌دهه گذشته برای کشورهای اوراسیای مرکزی، از آسیای مرکزی تا قفقاز و حوزه اسلاوی، همچنان نگرانی اصلی است و با وجود تلاش‌های گسترده دولت‌های منطقه و تعاملات بین‌المللی گوناگون، گویا نفرین شوروی و میراث آن، مجالی برای این دو هدف فراهم نمی‌سازد. بیش از هفت‌دهه تجربه حکمرانی متمرکز شوروی، سرانجام به بن‌بستی برخورد کرد که تلاش‌های گورباچف برای برون‌رفت از آن به فروپاشی آن نظام انجامید و جمهوری‌ها را در وضعیت پیش‌بینی‌نشده‌ای قرار داد که آمادگی لازم برای مواجهه با آن را نداشتند.

دنیای‌اقتصاد -سعیده سادات فهری: الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان طی چند ماه اخیر در چند مقطع زمانی مختلف و بصورت متناوب از الحاق کریدور زنگزور به خاک کشور خود صحبت کرده است.او در یکی از سخنرانی های اخیرش نیز به صراحت از این موضوع سخن به میان آورده است.همچنین رئیس جمهور آذربایجان پس از مراسم امضای اسناد با رییس جمهور قزاقستان در روز چهارشنبه گذشته نیز به اهمیت اتحاد منطقه زنگزور شرقی آذربایجان با جمهوری خودمختار آذربایجان نخجوان اشاره کرد و مدعی شد که این بخشی از کریدور میانی خواهد بود.علی اف تاکید کرد:”امروز در مورد…

با قدرت گرفتن حکومت صفویه در ایران توجه آنان به منطقه قفقاز که تحت سلطه اقوام آق قویونلو و قره قویونلو قرار داشت، معطوف شد. بنابراین در۱۵۰۲میلادی، شاه اسماعیل اول با شکست سپاهیان آق قویونلو بر مناطق جنوب قفقاز و شرق ارمنستان تسلط یافت و جنگ‌های طولانی ایران و عثمانی به مدت بیش از ۲۲۰سال آغاز و طی این جنگ‌ها شهر ایروان چهارده بار دست به دست شد. سال‌ها بعد از جنگ چالدران شاه طهماسب اول توفیق یافت با شکست نیروهای عثمانی مجددا بر مناطق آذربایجان و قفقاز تسلط یابد و در ۱۵۵۵میلادی، طی تقسیمات سیاسی…

دنیای‌اقتصاد: ایران از زمان جنگ ۲۰۲۰ بین همسایگان قفقاز جنوبی، آذربایجان و ارمنستان، از نقش تجارت بین‌المللی و اتصال حمل‌‌‌ونقل به عنوان عاملی در تعیین قدرت منطقه‌‌‌ای در اوراسیا آگاه شده است. پیروزی آذربایجان و معاهده آتش‌بس با میانجی‌گری روسیه، باعث شد این کشور «کریدور زنگزور» را به عنوان غنیمت جنگی به دست بیاورد. این کریدور آذربایجان را از طریق ارمنستان جنوبی به جمهوری نخجوان وصل می‌کند که از لحاظ جغرافیایی جدا شده است.

فارس: کنعانی گفت: زمینه برای توافق هست و مشکل اساسی برای توافق نیست، الا اینکه آمریکا تصمیم سیاسی خود را با صراحت و جدیت اتخاذ کند.

دنیای‌اقتصاد: نزدیک به یک هفته پس از سفر برنامه‌ریزی شده دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران به ایروان پایتخت ارمنستان، دریابان علی شمخانی روز جمعه به باکو سفر می‌کند. این اولین سفر شمخانی به جمهوری‌آذربایجان دو سال‌پس از جنگ قره‌باغ و تشدید درگیری‌ها در منطقه قفقاز جنوبی است. وی پنج‌شنبه ۱۶ تیر در ایروان تاکید کرد که جمهوری‌اسلامی ایران همچون گذشته آماده است ظرفیت‌‌‌‌‌‌‌ها و امکانات خود را برای برقراری صلح پایدار در منطقه قفقاز جنوبی به‌کار گیرد.

فارس: علی شمخانی روز جمعه ۲۴ تیرماه به آذربایجان سفر می کند.

همشهری آنلاین: خانه وزیر جنگ مظفرالدین شاه درخیابان امیربهادر در دل محله منیریه تهران است.