توافق سهجانبه در سوچی
در بیانیه مشترکی که در وبسایت رسمی ریاستجمهوری روسیه به اشتراک گذاشته شد، آمده است که همه طرفها بر اهمیت ایجاد فضای گفتوگوی مثبت بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان و آغاز تماسهای سهجانبه بین پارلمانی توافق دارند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه پس از این نشست در بیانیهای گفت: «از نظر همه طرفین، این دیدار بسیار مفیدی بود. به نظر من، فضای بسیار خوبی را برای توافقات احتمالی آینده درباره برخی موضوعات اساسی ایجاد کرد.» پوتین تاکید کرد که طرفین نمیتوانند درباره همه چیز درباره قرهباغ به توافق برسند و افزود که برخی از بخشها باید از متن حذف شوند.
او بعدا گفت که مسکو برای حل و فصل نهایی بین ارمنستان و آذربایجان هر کاری انجام خواهد داد. پوتین خاطرنشان کرد: «فدراسیون روسیه همچنان با ارمنستان و آذربایجان برای ادامه گفتوگو و پایان دادن به درگیری در این منطقه در تماس است.» در بیانیه کرملین آمده است: «با توجه به سهم کلیدی نیروهای حافظ صلح روسیه در تضمین امنیت در منطقه استقرار خود، بر اهمیت تلاشهای این گروه برای تثبیت وضعیت در منطقه تاکید میکنند.» در جریان مذاکرات سه جانبه، رهبران سه کشور همچنین توافق کردند که از توسل یا تهدید به زور خودداری کرده و حل و فصل مسائل صرفا بر اساس به رسمیت شناختن متقابل حاکمیت، تمامیت ارضی و نقضناپذیری مرزها، مطابق با منشور سازمان ملل متحد و بیانیه آلما آتا در سال۱۹۹۱، باشد.
در ادامه بیانیه آمده است که روسیه «تمام کمکهای ممکن» را در تهیه «راهحل قابل قبول دوجانبه» برای پیمان صلح بین آذربایجان و ارمنستان برای «دستیابی به صلح پایدار و بلندمدت در منطقه» ارائه خواهد کرد. در پایان این بیانیه آمده است: «رهبران آذربایجان و ارمنستان از آمادگی روسیه برای ادامه کمک به هر طریق ممکن در عادیسازی روابط آذربایجان و ارمنستان و تضمین ثبات و رفاه در بیانیه قفقاز جنوبی استقبال کردند.» ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه روز دوشنبه عنوان کرد: «ما با اعلام یک بیانیه مشترک به توافق رسیدهایم. البته صراحتا باید بگویم که سر همه موارد به توافق نرسیدهایم.
برخی موارد باید از پیشنویسی که از قبل تنظیم شده بود، حذف میشد.» وی افزود: «با این حال براساس ارزیابی کلی من، این جلسه مفید بود و همچنین این دیدار سهجانبه شرایطی را برای گامهای بعدی درخصوص حلوفصل وضعیت کل ایجاد میکند.» رئیسجمهوری روسیه توضیح داد که منظورش وضعیت اتفاقات اخیر است و هر آنچه دو سال قبل رخ داد. پوتین در ادامه تصریح کرد: «ما همچنین نسبت به اهمیت مسائلی در رابطه با آینده کشورهایمان به توافق رسیدیم. وقتی که میگویم همه کشورهایمان منظورم روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان است؛ چون به نظرم تمامی مردمان این کشورها هم نسبت به عادیسازی روابط مشتاق هستند.
روسیه تمام تلاش خود را برای رسیدن به توافق و راهحلی جامع و نهایی انجام خواهد داد.» ولادیمیر پوتین برخی از جزئیات این دیدار سهجانبه را به اشتراک گذاشت. او در ادامه اظهاراتش گفت: «ابتدا دیداری با هیات ارمنستانی و سپس گفتوگوهای حضوری با نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان داشتیم. بعد از آن، گفتوگوهای حضوری را با الهام علیاف، رئیسجمهور جمهوری آذربایجان برگزار کردیم و در نهایت طی دیداری سهجانبه به مدت دو ساعت و شاید هم بیشتر با هم گفتوگو کردیم.» وی افزود: «ما با یکدیگر به تبادل نظر پرداختیم و جلسه بسیار مفیدی بود. به نظرم این دیدار شرایطی را برای توافقهای احتمالی آینده بر روی یک سری مسائل ایجاد کرده است.»
پوتین در نهایت با تشکر از علیاف و پاشینیان برای سفر به روسیه و برگزاری این گفتوگوها، خاطرنشان کرد: «همان طور که توافق کردیم، قرار است با یکدیگر در ارتباط باشیم و به گفتوگوها و راهکارهای ضروری که برای پایان دادن به این درگیری دیرینه نیاز است، ادامه دهیم.» ولادیمیر پوتین روز دوشنبه پیش از این نشست سهجانبه گفت که مهمترین مساله «تضمین امنیت و صلح در قرهباغ» است و همچنین خواستار «رفع مسدود بودن زیرساختهای حملونقل» شد. وی همچنین پیش از شروع این نشست سهجانبه خطاب به نیکول پاشینیان اظهار کرد: «حلوفصل چنین درگیری طولانی و جدی (مساله قرهباغ) به تلاش بسیار زیادی نیاز دارد. درواقع ما این گفتوگو را در آستانه – جایی که هر سه ما (پوتین، علیاف و پاشینیان) حضور داشتیم – شروع کردیم. آن تلاشها در آن زمان کافی نبود. اکنون من توقع دارم که هر سه ما بتوانیم گامهای دیگری در راستای حلوفصل این مساله برداریم.»