قفقاز

ایسنا: برهان حشمتی، کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه طرح «دالان طولانی ناتو» یا همان که باکو کریدور زنگزور نام‌گذاری کرده برای تحت محاصره قرار دادن ایران تعریف شده، گفت: باز شدن پای ناتو در منطقه قفقاز مزاحمت‌‌‌های امنیتی برای ایران دارد.

دنیای‌اقتصاد: روابط ایران و جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۲ متاثر از اظهارات و تحرکات مقامات باکو، در فاز تنش قرار داشت و احتمال تغییر در ژئوپلیتیک قفقاز با خیز الهام علی اف برای راه‌اندازی دالان زنگزور موسوم به تورانی بر روابط دو کشور در سال ۲۰۲۳ سایه افکنده است. تغییری که جمهوری اسلامی از طرق مختلف با آن مخالفت کرده و طبیعتا هرگونه اقدام جمهوری آذربایجان برای عملی کردن ایده خود که با حمایت تمام قد ترکیه همراه است، می‌تواند تنش و درگیری چند دهه‌ای بین ارمنستان و آذربایجان را به یک بحران منطقه‌ای تبدیل کند.

پویان میرزایی همکار نشریه اقتصاد سیاسی در توییتی نوشت: پس از ورود ‎پاکستان به قفقاز در ماجرای قره‌باغ و حمایت نظامی این کشور از جمهوری باکو، حال ‎هندوستان آماده اعزام نیروهایش برای برگزاری مانور مشترک با ارمنستان شده است. رئیس‏‌جمهور ‎ارمنستان هم اعلام کرده است که این کشور در ماه ژانویه با هندوستان، رزمایش مشترک نظامی برگزار می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: درآمدهای ترانزیتی برای کشورها اهمیتی قابل‌ملاحظه دارد؛ اما اهمیت قرارگرفتن در مسیر ترانزیتی، فقط به کسب درآمد نیست و در کنار آن موجب ارتقای رشد شاخص‌های توسعه و تجارت در کشور میزبان می‌شود و بنا به تجربه، توسعه شهری از پیامدهای قطعی قرارگیری در مناطق ترانزیتی است. ایران با وجود اینکه قابلیت‌‌‌‌‌‌‌های بسیار بالایی برای قرارگرفتن در دو مسیر مهم ترانزیتی جهان، یعنی کریدور شمال- جنوب و شرق - غرب دارد، تاکنون موفقیتی در سهم‌‌‌‌‌‌‌گیری از این مزیت برجسته نداشته است. تازه‌‌‌‌‌‌‌ترین رویدادهایی که بار…

دنیای‌اقتصاد: درآمدهای ترانزیتی برای کشورها اهمیتی قابل‌ملاحظه دارد؛ اما اهمیت قرارگرفتن در مسیر ترانزیتی، فقط به کسب درآمد نیست و در کنار آن موجب ارتقای رشد شاخص‌های توسعه و تجارت در کشور میزبان می‌شود و بنا به تجربه، توسعه شهری از پیامدهای قطعی قرارگیری در مناطق ترانزیتی است. ایران با وجود اینکه قابلیت‌‌‌‌‌‌‌های بسیار بالایی برای قرارگرفتن در دو مسیر مهم ترانزیتی جهان، یعنی کریدور شمال- جنوب و شرق - غرب دارد، تاکنون موفقیتی در سهم‌‌‌‌‌‌‌گیری از این مزیت برجسته نداشته است. تازه‌‌‌‌‌‌‌ترین رویدادهایی که بار…

ايسنا: سالار سیف‌‌الدینی، کارشناس مسائل قفقاز جنوبی با تاکید بر اینکه دو سال لفاظی علی‌اف کافی است، گفت: «با برگزاری رزمایش باکو و ترکیه مشخص شد که علی‌اف دشمنی با ارمنستان را به ستیز با ایران تبدیل کرده است.» سیف‌‌الدینی در تحلیلی از برگزاری رزمایش مشترک جمهوری آذربایجان و ترکیه گفت: «جمهوری باکو در مرز با ایران (منطقه تالش) مانور مشترکی با ترکیه با نظارت «ناتو» انجام داد، البته پس از هشدار نظامی ایران در سپتامبر که پیامی درباره هرگونه ماجراجویی در سیونیک ارمنستان بود، علی‌اف برای دومین سال عقب نشست…

دنياي اقتصاد: نشست چشم‌انداز آینده قفقاز با هدف بررسی رویکرد کشور ارمنستان به آینده قفقاز و تاثیر کنشگری قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در آینده این منطقه در موسسه ابرار معاصر تهران برگزار شد. در این نشست سفیر ارمنستان در ایران گفت: بعد از جنگ ۴۴ روزه سال ۲۰۲۰ دولت آذربایجان سیاست زیاده‌خواهانه‌ای را دنبال می‌کند و باور دارد که می‌تواند هرگونه شرایطی را به ارمنستان تحمیل کند.

ایسنا: سید محمدرضا دماوندی، کارشناس مسائل قفقاز، با تاکید بر اینکه «قطعا جمهوری اسلامی ایران وارد بازی‌ای نمی‌شود که آذربایجان به تحریک دیگران بخواهد راه بیندازد» گفت: «امیدواریم آذربایجان متوجه باشد وارد فضایی می‌شود که قطعا قبل از اینکه برای ایران هزینه داشته باشد، هزینه‌های گزافی برای خودش دارد.»

دنیای‌اقتصاد - اهواز - محمد علاف‌پور: مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان گفت: بنادر خوزستان می‌توانند در تحقق بخشی از سیاست‌ها و چشم‌‌اندازهای پیش‌بینی شده در اقتصاد دریامحور نقش تاثیرگذاری داشته باشند. بهروز آقایی اظهار کرد: مجتمع بندری امام خمینی (ره) دارای ظرفیت‌‌های بسیار خوب ترانزیتی و ترانشیپی کالاهای نفتی و غیرنفتی به کشورهای عراق، ترکیه و حوزه قفقاز است و این ظرفیت‌‌ها به کاهش هزینه‌‌های تجاری صاحبان کالاها منجر می‌شود، از این رو بازرگانانی که با این کشورها مراوده تجاری دارند می‌توانند از ظرفیت بندر امام در زمینه ترانزیت و…

ایسنا: محسن پاک‌‌‌آیین، دیپلمات پیشین کشورمان با تاکید بر اینکه «ارمنستان و آذربایجان باید در حوزه نظامی خویشتنداری کرده و در مذاکرات سیاسی مسائل‌‌‌شان را پیگیری و حل و فصل کنند»، گفت: «تا زمانی که صلح پایدار و عادلانه در منطقه ایجاد نشود همیشه گروه‌‌‌های همسایه نگران هستند، زیرا تشدید جنگ، امنیت کشورهای همسایه را با خطر مواجه می‌کند.»

بحرانی که گالیا مولیناس، مدیر کوکا کولا در واحد کسب‌‌وکار ترکیه، قفقاز و آسیای مرکزی در سال ۲۰۱۳ در استانبول با آن مواجه شد (شرح آن را در بخش چهلم این مطلب آوردیم)، با اینکه به اندازه بحران پاندمی کووید بی‌‌ثبات، پیچیده و گسترده نبود، بیشتر نمایانگر بحران‌‌هایی است که رهبران جهانی به صورت متداول با آن مواجه می‌شوند. واحد کسب‌‌وکار او که چند کشور را پوشش می‌‌داد، در حال شکست خوردن بود که دلیل عمده آن تغییرات ناشی از شوک رویدادهای خارجی بود. در آن اتفاق، فریم‌‌بندی موقعیت ضروری بود. نخستین جایی…

دنیای‌اقتصاد: «فوربس» در گزارشی از صربستان و ارمنستان به‌عنوان مشتری‌های جدید پهپادهای ایرانی خبر داد. این موضوع می‌تواند نتایج استراتژیک قابل توجهی برای بالکان و قفقاز جنوبی داشته باشد. به‌عنوان مثال اگر صربستان هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی را خریداری کند، بلگراد می‌تواند تبدیل به بزرگ‌ترین اپراتور هواپیماهای بدون سرنشین نظامی در بالکان شود.

مهر: رئیس جمهور جمهوری آذربایجان بار دیگر به اتخاذ موضعی تند علیه تهران، نسبت به برگزاری رزمایش‌های نظامی مرزی ایران، جبهه گرفت.

فارس: سلیمانی گفت: در اغتشاشات اخیر هیچ کدام از پایگاه‌های بسیج توسط عوامل دشمن در داخل گرفته نشده است و هیچ کدام از بسیجیان در این اتفاقات دچار لغزش نشده‌اند؛ بسیجیان محکم و استوار ایستادند و شهیدانی از جمله آرمان، عجمیان و ... را تقدیم انقلاب کردند.

ایسنا: سالار سیف‌‌‌الدینی، کارشناس مسائل قفقاز جنوبی با بیان اینکه رابطه عمیق بین جمهوری‌آذربایجان و اسرائیل امر جدیدی نیست، تاکید کرد: «این اقدام در این مقطع نوعی ژست سیاسی و کودکانه علیه ایران است.» سیف‌‌‌الدینی درباره اینکه با وجود ارتباطات میان باکو و اسرائیل چه لزومی داشت در مقطع فعلی چنین موضوعی را در دستور کار قرار دهند؟ گفت: «به نظر می‌رسد باکو سعی دارد که اتحاد استراتژیک خود با اسرائیل را بیش از گذشته علیه ایران به کار ببرد. هر دو دولت انگیزه‌های ضد ایرانی قوی دارند. پس از هشدار نظامی و…

فارس: نخست وزیر ارمنستان به دیپلمات ارشد روس گفت که ایروان از پیشنهادهای روسیه در مورد عادی سازی روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: در هفته‌های اخیر که فشار برخی کشورهای غربی و آمریکا علیه ایران افزایش پیدا کرده، رئیس‌جمهور ‌آذربایجان نیز فرصت را غنیمت شمرده است تا با انتقاد از جمهوری‌اسلامی، زمینه را برای تغییر صحنه بازی در ژئوپلیتیک منطقه قفقاز فراهم کند. در این چارچوب، الهام علی‌اف در ادامه لفاظی‌‌‌های خود علیه ایران طی سخنانی گفت: ما به تلاش خود ادامه خواهیم داد تا هموطنان ما که با سرنوشت تلخ از کشور جمهوری‌آذربایجان جدا شده‌‌‌اند، زبان، سنت و فرهنگ ما را حفظ کنند و به اندیشه آذربایجانی‌گری وفادار بمانند.

مهر: کنعانی تاکید کرد: مسیر حل مشکلات قفقاز نه مراجعه به نیروهای فرامنطقه ای، بلکه از پایتخت کشورهای منطقه می‌گذرد و ایران مجدداً آمادگی خود را برای کمک به حل و فصل مسائل باقیمانده میان دو همسایه شمالی اعلام می‌کند.

دنياي اقتصاد: پروژه‌های جدید انرژی که قفقاز را به اتحادیه اروپا مرتبط می‌کنند، به لطف جنگ روسیه و اوکراین، شتاب بیشتری می‌گیرد. آذربایجان و گرجستان امیدوارند از اهمیت ژئوپلیتیک فزاینده خود بهره ببرند و مسیر جدیدی را برای تامین برق اروپا ایجاد کنند. چندین سال است که طرح‌های کابل برقی که زیر دریای سیاه از گرجستان تا جنوب شرق اروپا کشیده می‌شود، مطرح شده است. اما در شرایطی که امنیت انرژی اروپا به تازگی در بحبوحه جنگ روسیه در اوکراین مطرح شده است، رهبران هر دو طرف دریا به‌طور فزاینده‌ای با برگزاری نشست‌های سطح…

دنیای‌اقتصاد: با توجه به اقداماتی که طی یک سال‌اخیر در حوزه عضویت و تقویت حضور ایران در پیمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌های منطقه‌ای انجام‌ شده‌است، شاهد رشد قابل‌توجه تجارت با کشورهای همسایه هستیم، در این بین مجوز ثبت‌سفارش واردات کالاهای مصرفی از اتحادیه اوراسیا نیز صادر شده‌است. به گزارش تسنیم، رحمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌الله خُرمالی، مدیرکل آسیای‌میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه‌تجارت ایران درخصوص فراهم‌شدن امکان ثبت‌سفارش واردات کالاهای ممنوعه از مبدا کشورهای اوراسیا گفت: واردات برخی از اقلام که به‌‌‌‌‌‌‌‌‌سبب حمایت از تولید داخلی…

دنیای‌اقتصاد: غلیان تحولات در قفقازجنوبی به دیدارهای سیاسی و دیپلماتیک شتاب بیشتری بخشیده؛ از سفر نخست‌وزیر ارمنستان به تهران تا نشست سه‌جانبه سوچی با محوریت قره‌باغ که در طول دوسال گذشته مرزهای شمال غرب ایران را دستخوش تغییر کرده است. در این چارچوب، نیکول پاشینیان روز سه‌شنبه ۱۰ آبان/ اول نوامبر با سفر به ایران و دیدار با سید ابراهیم رئیسی، قفقاز را محور دیدارهای خود با مقامات ارشد ایران قرار داد. در طول یک‌سال گذشته سیاست‌های جمهوری‌آذربایجان که با پشتیبانی ترکیه پس از بازپس‌‌‌گیری بخشی از مناطق قره‌باغ…

دنیای‌اقتصاد: پس از گفت‌وگوهای برگزارشده در سوچی، ولادیمیر پوتین با «مفید» خواندن دیدار سه‌‌جانبه‌‌اش با نیکول پاشینیان، نخست‌‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌‌اف، رئیس‌‌جمهوری آذربایجان تاکید کرد که با اعلام یک بیانیه مشترک به توافق رسیده‌‌اند. به گزارش خبرگزاری روسی‌تاس، در بیانیه مشترکی که پس از دیدار سه‌جانبه منتشر شد، آمده است: «روسای‌جمهور روسیه و آذربایجان و نخست‌‌وزیر ارمنستان بر تعهد خود به عادی‌سازی همه‌جانبه روابط باکو-ایروان و تضمین صلح، ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی پایدار در قفقاز جنوبی تاکید کردند.»

پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری: سید ابراهیم رئیسی پیش از ظهر امروز سه‌شنبه به اتفاق نخست‌وزیر ارمنستان نشست هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور را برگزار کردند.

ايسنا: حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان درباره گفت‌وگوی تلفنی با وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان توییتی منتشر کرد. امیرعبداللهیان در این توییت نوشت: «در گفت‌وگوی تلفنی با دوست و همکارم جیحون بایراموف بر دوستی دیرینه دو کشور همسایه و برادر ایران و آذربایجان تاکید کردیم و راه‌حل اختلافات در منطقه را درون‌منطقه‌ای دانسته و به‌شدت حضور و دخالت بیگانگان را در مسائل منطقه قفقاز رد کردیم. امنیت جمهوری آذربایجان را امنیت خود و منطقه می‌‌دانیم.»

دنياي اقتصاد: مشاور ولادیمیر پوتین با بیان اینکه اتحاد نظامی- سیاسی روسیه و ایران اجتناب‌‌ناپذیر است، تاکید کرد: این اتحاد معماری جدید امنیت استراتژیک در منطقه اوراسیا و به ویژه در قفقاز جنوبی را تعیین خواهد کرد.

ايسنا: سیدعلی سقاییان؛ سفیر پیشین کشورمان در ارمنستان با بیان اینکه شاهد تحرک جدیدی در سیاست خارجی به ویژه با همسایگان شمالی هستیم، گفت: «‌با توجه به اینکه نیروهای برون‌منطقه‌‌ای قصد تغییر ژئوپلیتیک منطقه را به نفع خودشان و قدرت‌های فرا‌‌منطقه‌‌ای برای نفوذ در منطقه دریای خزر داشتند و درصدد تغییر مرزهای جغرافیایی تاریخی بودند، ایران به سرعت موضع خودش را نشان داد و به دنبال ابتکاری که به خرج داد و مانور نظامی که برگزار شد پیام صریحی اعلام کرد مبنی بر اینکه ایران به هیچ‌وجه تغییر مرزهای تاریخی و…

دنياي اقتصاد: سیاست و موضع سنتی و رسمی ایران در منطقه قفقاز بعد از فروپاشی شوروی همواره تعادل و موازنه بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان بوده است و این راهبرد تا قبل از جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ نقطه ثقل سیاست خارجی ایران در مرزهای شمالی بوده است. اما با شروع جنگ قره‌باغ در شهریور ۱۳۹۹ و حمایت اعلانی تهران از آزادسازی مناطق اشغالی توسط جمهوری آذربایجان و مهم‌تر از آن تحولات پسابحران یعنی همراهی ترکیه با باکو و طرح‌های جاه‌طلبانه برای تغییر مرزها، جمهوری اسلامی حداقل در سطح اعلانی تلاش کرده تا مواضع…

فارس: معاون هماهنگ‌‌‌کننده نیروی زمینی سپاه با اشاره به رزمایش یک‌هفته‌‌‌ای نیروهای زمینی در منطقه ارس گفت: این گوشه‌‌‌ای از توانایی نیروهای مسلح بود به طوری‌که نیروهای مسلح با توکل به خدا و اتکا به نیروهای نخبه خود و تجهیزات به‌روز بومی در حال خدمت‌رسانی هستند. سردار علی‌‌‌اکبر پورجمشیدیان روز جمعه گفت: پهپاد پیشرفته و انتحاری شناسایی و رزمی، انواع موشک، سلاح و تجهیزات و ماشین‌آلات زرهی و رزمی از جمله برنامه‌‌‌های این رزمایش بود که به نمایش گذاشته شد و اکثرا برای دو استان آذربایجان‌‌‌شرقی و اردبیل…

تسنیم: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به تماس تلفنی جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان حضور نیروهای بیگانه در قفقاز را نگرانی مشترک کشورهای منطقه دانست و بر مخالفت جمهوری اسلامی ایران با استقرار هرگونه نیروی خارجی در منطقه تاکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تحولات اخیر در منطقه قفقاز، بر حمایت از حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها از جمله جمهوری آذربایجان و ارمنستان تاکید کرد و این رویکرد را سیاست دائمی جمهوری اسلامی ایران دانست. جیحون بایراموف، نیز با مخالفت با…

فارس: وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی همتای آذربایجانی حضور نیروهای بیگانه در قفقاز را نگرانی مشترک کشورهای منطقه برشمرد و بر مخالفت ایران با استقرار هرگونه نیروی خارجی در منطقه تأکید کرد.