خصوصی سازی

واژه خصوصی‌سازی در ادبیات علم اقتصاد به معنی تغییر در تعادل مالکیت یک بنگاه تجاری بین حاکمیت و بازار و به نفع بازار در راستای افزایش کارآیی بنگاه مذکور است. در این خصوص که امر خصوصی‌سازی منجر به افزایش تنوع تولیدات و خدمات و در نگاهی کلی افزایش سطح رقابت در بازار و منتفع شدن تمام بخش‌های فعال در اقتصاد خواهد شد، اختلاف‌نظر اساسی بین اقتصاددانان وجود ندارد؛ اما موضوع اساسی در چگونگی انجام این مهم و در مهم‌ترین قسمت، نحوه انتقال مالکیت و شکل‌گیری بخش خصوصی به معنای واقعی در اقتصاد کشور است.

یکی از راه‌های استفاده از ظرفیت مالی و اجرایی بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب، خصوصی‌سازی شرکت‌های آب و فاضلاب شهری (آبفا) است. این امر در دستور کار متولیان امر قرار گرفته و از سال ۱۳۹۴ در فهرست بنگاه‌های دولتی یا عمومی در اولویت واگذاری به بخش خصوصی که توسط سازمان خصوصی‌سازی منتشر می‌شود نام هر ۳۱ شرکت آبفا دیده می‌شود، اما تاکنون موفقیتی در این زمینه حاصل نشده است. دلایل متعددی در این عدم موفقیت دخیلند که در این یادداشت سعی می‌شود دو مورد از دلایل اقتصادی آن تشریح شود.

با توجه به لزوم اجرای سیاست خصوصی‌سازی در فوتبال کشور و البته طرح دوباره موضوع واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به‌نظر می‌رسد مرور کوتاه تجربه جهانی در زمینه خصوصی‌سازی فوتبال، علاوه بر شناخت و اصلاح نقاط ضعف، می‌تواند الگویی مناسب برای واگذاری باشگاه‌های ورزشی در کشور فراهم کند.

ايسنا: آیت‌الله مکارم شیرازی در درس خارج فقه خود تاکید کرد: برخی می گویند اگر مادربزرگ بچه ای، بچه را شیر دهد، مادر اصلی این بچه در خانه شوهر حرام ابدی می شود؛ ما درباره این مسئله مطالعه زیادی کرده و به این نتیجه رسیدیم که موجب حرام ابدی نمی شود.

تسنیم: عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: اعضای کمیسیون تمامی تبصره‌های لایحه بودجه مربوط به خصوصی‌سازی در آموزش و پرورش بود را حذف کردند.

وزارت نیرو از سال ۷۲ قصد داشت بخش خدمات را از بدنه وزارت نیرو و شرکت‌های دولتی جدا و به صورت مرحله‌ای به بخش خصوصی واگذار کند. عملیات اجرایی این مهم با تاسیس شرکت‌های تولید نیروی برق و شرکت‌های توزیع در سال ۷۲ انجام شد.بر این اساس مقرر شد ابتدا خدمات به شکل خصوصی اجرا شود که در عمل، این اقدام فقط در ظاهر صورت گرفت و شرکت‌های تولید و توزیع استانی تاسیس شده با سهامداری ۴۰ درصد توانیر و ۶۰ درصد شرکت سرمایه‌گذاری صبا (ساتکاب) فقط نام خصوصی را یدک کشیدند.

هر کشوری در امر خصوصی‌سازی به دنبال اهداف خاصی است و در هر مورد ممکن است برخی از اهداف در اولویت قرار گیرند. به عبارت دیگر، اهداف خصوصی‌سازی در هر جامعه با توجه به سیاست‌های خرد و کلان و نیز برنامه‌های راهبردی جامعه مشخص می‌شود. در کشورهای توسعه‌یافته صنعتی، فرآیند خصوصی‌سازی به دنبال اهدافی مانند افزایش کارآیی، کسب درآمد و کاهش بار مالی دولت است. اما در کشورهای در حال توسعه، با توجه به مشکلات و شرایط توسعه‌نیافتگی، خصوصی‌سازی به دنبال اهداف وسیع‌تری است و باید به تنگناهای بیشتری پاسخ دهد. در…

باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال به‌ویژه استقلال و پرسپولیس با مشکلات و چالش‌های متعدد مالی و عملیاتی روبه‌رو هستند که بخش زیادی از آنها، از ساختار مالکیت و نحوه مدیریت باشگاه‌ها نشأت می‌گیرد. تحت تاثیر مالکیت دولتی و شکل‌گیری سیستم مدیریتی بسته و عدم مشارکت موثر هواداران در اداره باشگاه، مکانیسم‌های تصمیم‌گیری در این باشگاه‌ها شفاف نیستند و به‌تبع آن سیستم‌های نظارتی نیز در این رابطه ناکارآمدند.

خبر آنلاین: دادستان تهران گفت: در مورد خصوصی‌سازی دستگاه قضایی بزودی وارد می‌شود. خصوصی سازی قانونی دارد و واگذاری که شده موجب شده نماینده‌ها واکنش نشان دهند و نامه نماینده‌ها به ریاست قوه رسیده و ایشان هم آن را به دادستانی ارجاع دادند.

خبرگزاری مهر: سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد وراث مشمولان متوفیان سهام عدالت برای بهره‌مندی از این سهام می‌توانند به دفاتر منتخب پیشخوان دولت در سراسر کشور مراجعه کنند. از میان مجموع بیش از ۴۹ میلیون مشمول سهام عدالت، حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر متوفی هستند که بر‌اساس مصوبه شورای‌عالی اصل ۴۴ قانون اساسی، وراث این دسته از متوفیان از مردادماه امسال با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، ثبت‌نام و ارائه مدرک کرده تا از مزایای سود و اصل این سهام بهره‌مند شوند.

مهر: سازمان خصوصی سازی اعلام کرد وراث مشمولان متوفیان سهام عدالت برای بهره مندی از این سهام می توانند به دفاتر منتخب پیشخوان دولت در سراسر کشور مراجعه کنند.

دنیای اقتصاد: عصر دیروز جلسه هم‌اندیشی خصوصی‌سازی پرسپولیس و استقلال برگزار شد که در بخشی از آن محمود اسلامیان ادعای جالبی در مورد ارزش واقعی حق پخش تلویزیونی در فوتبال کشورمان مطرح کرد.

خبر آنلاین: دولت این بار قصد دارد به جای واگذاری برند استقلال و پرسپولیس، سهام این دو باشگاه را واگذار کند.

دنیای اقتصاد: کتاب «دانشنامه خصوصی‌سازی و سهام عدالت» به قلم مهدی حاجیوند توسط انتشارات «دنیای اقتصاد» منتشر شد. کتاب «دانشنامه خصوصی‌سازی و سهام عدالت» تنها دانشنامه موجود در این زمینه است، به بیان، توضیح و تشریح واژه‌های تخصصی و مرتبط با دو مقوله خصوصی‌سازی و سهام عدالت پرداخته شده است. این کتاب توسط انتشارات «دنیای اقتصاد» در صفحه ۲۳۱ منتشر شد.

درحالی‌که تحرکات برای خصوصی‌سازی دو باشگاه پرسپولیس واستقلال افزایش پیدا کرده اما برخی ازکارشناسان ورزشی و حتی اقتصادی نسبت به وقوع این اتفاق بدبین هستند و با توجه به‌وجود مشکلات بسیار در مسیر این واگذاری، تحقق آن را دست‌نیافتنی می‌دانند. اما سازمان خصوصی‌سازی که مسوول واگذاری این دو باشگاه است کار خود را برای بررسی صورت‌های مالی آنها و قیمت‌گذاری بر حسب کارشناسی آغاز کرده است.

ايسنا: موضوع واگذاری سهام دو باشگاه بزرگ استقلال و پرسپولیس در حالی طی روزهای گذشته بر سر زبان‌ها افتاده که موجی از واکنش‌ها و اظهارنظرهای متفاوت را به‌دنبال داشته است. با وجود آن‌که واگذاری این دو باشگاه سال‌ها قبل نیز مطرح شده بود اما مهر تایید وزارت ورزش، این‌بار از عزم جدی دولت برای خصوصی‌سازی سرخابی‌ها حکایت دارد.

ايسنا: سازمان خصوصی‌سازی فعلا زمانی را برای پرداخت نوبت دوم سود سهام عدالت مربوط به سال مالی ۱۳۹۶ اعلام نکرده اما تاکید کرده که دهک‌های کم درآمدتر را در اولویت قرار می‌دهد.

دنیای‌اقتصاد: استاد اقتصاد دانشگاه مریلند با تاکید بر این موضوع که تمرکز سیاست‌گذار معطوف به حمایت از مصرف‌کننده بوده، معتقد است که برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی، این سیاست‌ها باید ناظر به حمایت از تولید و بهبود رشد اقتصادی باشد. از نگاه حسین عباسی، عمده سیاست‌های اقتصادی ایران در ۵ دهه گذشته به شکل دستوری و در جهت حمایت از مصرف‌کننده بوده که این موضوع شرایط را برای طرف تولید سخت کرده و رشد پایدار اقتصادی از ۲ یا ۳ درصد تجاوز نکرده است که در نتیجه تداوم این روند باعث رشد نرخ بیکاری شده است.

تسنیم: رئیس فدراسیون فوتبال با اشاره به روند خصوصی سازی تیم‌های استقلال و پرسپولیس گفت: سازمان خصوصی‌سازی پس از مثبت اعلام شدن تراز مالی هر دو تیم اقدامات خصوصی سازی دو تیم را تکمیل می‌کند.

آزادسازی و خصوصی‌سازی نظام بانکی کشور در ابتدای دهه ۱۳۸۰، آن را مستعد آسیب‌پذیری جدی کرد. این مخاطره محصول نحوه کنش بانک‌های خصوصی تازه‌وارد و کیفیت حکمرانی بانک مرکزی در شرایط ظهور این بازیگران جدید بود، بازیگرانی که به عکس بانک‌های دولتی سابق، انگیزه زیادی برای دست‌زدن به اقدامات مخاطره‌آمیز و حتی به چالش‌کشیدن مقام پولی داشتند. بانک‌های خصوصی تازه‌نفس مهم‌ترین اهرم رقابت خود با بانک‌های دولتی را پرداخت نرخ سود سپرده بالاتر قرار دادند. با این کار آنها پیوسته وجوه نقد را از بانک‌های دولتی به…

دنیای اقتصاد: دولت مصمم است خصوصی‌سازی سرخابی‌ها را بار دیگر استارت بزند و البته باری را که دفعه قبل به منزل نرسید، این بار به سلامت به مقصد برساند. تعیین قیمت پایه پرسپولیس و استقلال برای حضور در مزایده تا دو ماه آینده انجام خواهد شد و گفته شده آگهی فروش دو تیم هم بهمن‌ماه در مطبوعات منتشر می‌شود. با این وجود همچنان تردیدها و بدگمانی‌های زیادی در مورد واگذاری دو قطب سنتی فوتبال ایران وجود دارد.

خبر آنلاین: سلطان پرسپولیسی‌ها می‌گوید:«برای خرید باشگاه اول قیمت بدهند بعد ما آن را می‌خریم.»

حول وقایع هفت‌تپه را مه غلیظ و سنگینی فراگرفته که باعث شده واقعیت داستان از چشم قاطبه مردم پنهان بماند. شعارهای عوامفریبانه، دوقطبی به ظاهر ساده و بدیهی، اما غلط‌اندازی ترسیم می‌کند که کارگران را علیه خصوصی‌سازی و منافع کارگر را در ملی‌کردن صنایع و آینده کشور را در اقتصاد دولتی نشان می‌دهد.

فارس نوشت: جمعی از دانشجویان و طلاب برای پیگیری حقوق کارگران که به واسطه اجرای نادرست خصوصی‌سازی با مشکل مواجه شدند، مخصوصا کاگران هفت تپه و فولاد اهواز در مقابل سازمان خصوصی سازی کشور تجمع کردند.

آرمان امروز: ما می‌توانیم نیشکر هفت‌تپه را خصوصی کنیم و دست آخر هم کارگرانش حقوق خود را مطالبه کنند ولی اگر پرسپولیس و استقلال را خصوصی کنیم و تجربه‌ای که از خصوصی‌سازی داریم به اینجاها کشیده شود، جوابگوی هواداران میلیونی‌اش هستیم؟

دنیای اقتصاد: سازمان خصوصی‌سازی در روز میانی هفته گذشته اعلام کرد که برای وصول مطالبات خود از خریدار قبلی، اقدام به فروش مجدد «مجموعه آلومینیوم المهدی» خواهد کرد. این مجتمع آلومینیومی که در وضعیت زیان‌ده قرار گرفته ‌بود، در سال ۱۳۹۴ به بخش خصوصی واگذار شد. البته مکانیزم این انتقال به واسطه عدم شفافیت و قیمت‌گذاری مساله‌برانگیز طی سال‌های اخیر مورد انتقاد قرار گرفته‌ بود. برخی از نمایندگان مجلس نیز عقیده داشتند واگذاری این شرکت در سال ۱۳۹۴ نه «خصوصی‌سازی» بلکه یک حراج رفاقتی بود که نتیجه آن نیز بدترشدن اوضاع…

انتخاب: سازمان خصوصی‌سازی با انتشار فراخوانی اعلام کرد این سازمان در اجرای تصمیم اخیر هیئت وزیران مبنی بر خصوصی‌سازی باشگاه‌های فرهنگی-ورزشی استقلال و پرسپولیس، آماده‌سازی و واگذاری سهام این دو باشگاه را در دستور کار خود قرار داده است.

ايسنا: نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: خصوصی‌سازی کارخانجات و واحدهای اقتصادی دولتی مشکلات و چالشهای بزرگی را برای کارگران این واحدها به وجود آورده است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: مشکلات امروز هفت تپه و سایر بنگاه‌های اقتصادی که پس از خصوصی‌سازی آنها ایجاد شده است، نشان می‌دهد استفاده نکردن از توانمندی تعاونی‌ها و مشارکت ندادن آنها در بخش واگذاری موجب مشکلات جدی می‌شود.

دنیای اقتصاد: خصوصی‌سازی در ایران پس از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی از سال ۸۴ وارد فاز اجرایی شد. در حالی که یکی از مهم‌ترین‌ و اساسی‌ترین اهداف خصوصی‌سازی، واگذاری شرکت‌ها و بخش‌های مختلف دولتی به بخش خصوصی برای کاهش تصدی‌گری‌های دولت و چابک‌سازی بنگاه‌ها بوده و خواهد بود طبق عقیده‌ بسیاری از فعالان اقتصادی، این هدف نه تنها محقق نشده، بلکه از مسیر اصلی خود نیز خارج شده است.