تحریم ها

دنیای‌اقتصاد: رئیس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است باید موضوع FATF را از تحریم یک‌‌‌‌‌‌جانبه آمریکا علیه ایران جدا کنیم، چراکه نپیوستن به FATF مانع از فعالیت‌های گسترده تجاری در سطح بین‌المللی می‌شود.

ايسنا: رشد تولید ناخالص داخلی روسیه در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴ با وجود تحریم‌ها به ۴.۲ درصد رسید. میخائیل میشوستین، نخست‌وزیر روسیه اظهار کرد: تولید ناخالص داخلی روسیه در ۹ ماه سال جاری با وجود تحریم‌ها ۴.۲ درصد رشد کرده است. او ادامه داد: ما در مورد روندهای اصلی تاثیرگذار بر فعالیت تجاری در کشور به‌طور کلی بحث خواهیم کرد و مسائل مربوط به رشد اقتصادی و تورم در اولویت قرار دارند. بر اساس برآورد به‌روز شده وزارت اقتصاد، با وجود فشار تحریمی بی‌سابقه کشورهای غیردوست، تولید ناخالص داخلی در پایان ۹ ماهه ۴.۲ درصد…

دنیای اقتصاد: وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه در مورد همکاری ما با روسیه، آماده گفت وگو با اروپایی‌ها هستیم، گفت: بیایید وارد گفت‌وگو شویم و از تحریم‌ها دوری کنیم. تحریم‌ها فقط مشکلات را پیچیده می‌کند. آنها هرگز به حل مشکل کمک نکرده‌اند؛ حداقل در ایران. پیام من این است: تحریم ها را فراموش کنید! نه در گذشته کار می کردند، نه الان کار می‌کنند و نه در آینده کار می‌کنند.

علی لاریجانی، رئیس اسبق مجلس با بیان اینکه باید دولت فعلی را کمک کنیم که موفق شود، گفت: چند روز پیش جلسه‌ای با دبیر شورای عالی فضای مجازی داشتم و دیدم که راه‌حل‌هایی را برای موضوع فیلترینگ پیدا کرده بود. مشکل عمده‌ای که متدینین در مورد فیلترینگ دارند این است که تصاویر مستهجن در فضای مجازی وجود دارد. ایشان گفت راه‌حل‌هایی وجود دارد.

دنیای اقتصاد -حمید ملازاده: در شرایطی که تحریم‌های سختی به دلیل جنگ اوکراین بر روسیه تحمیل‌شده، این کشور توانسته با خلاقیت و ابتکار عمل، ناوگان حمل نفت و گاز خود را به طرز فوق‏‏‏‏‌العاده‏‏‏‏‌ای توسعه دهد. در طول یک سال‌گذشته، تعداد نفتکش‌های روسی نزدیک به ۷۰‌درصد رشد داشته و صادرات نفت از این طریق به طرز چشمگیری افزایش یافته‌است. این رشد نشان‌دهنده توانایی روسیه در تطبیق با شرایط سخت و تغییر در مسیرهای تجاری به‌منظور دورزدن تحریم‌ها است.

دنیای اقتصاد: در سال‌های اخیر و پس از اعمال چندین دوره تحریم علیه ایران از سوی ایالات‌متحده و سختگیری‏‏‏‌های قابل‌توجه در روند اجرای این محدودیت‌ها، شاهد کاهش روابط اقتصادی میان ایران و سایر کشورها بودیم. البته در این میان سیاستگذاران، صنعتگران و تجار اهتمام خود را به‌کار بسته‏‏‏‌اند تا از تحریم عبور کنند. باوجود موفقیت‌هایی که در این مسیر حاصل شده اما باید اذعان کرد؛ تحریم‌،لطمات جدی را به چالش‌های اقتصادی ایران، افزوده‌است.

دنیای اقتصاد: نتایج برخی از مطالعات نشان می‌دهد که تحریم‌ها باعث افزایش تاب‌آوری اقتصاد ایران شده است؛ اما باوجود نگاه متفاوتی که به موضوع محدودیت‌های پیش روی کشور تحت تاثیر کاهش روابط با دنیا شده، بسیاری از فعالان عرصه تجارت، نسبت به این شرایط گله دارند. این فعالان تجاری تحریم و محدودیت در تعاملات جهانی را عامل جاماندگی ساختارهای بانکی و پولی عنوان می‌کنند. چالش یادشده به هزینه‌بر شدن صادرات و واردات منتهی شده و تولید را از رقابت‌پذیری دور کرده است.

حالا تقریبا ۱۳سال از آغاز موج بزرگ تحریم‌‌‌های ظالمانه آمریکا و غرب علیه ایران گذشته و این آفت اثر واقعی خود را در اقتصاد ایران نمایان ساخته و در قالب‌‌‌های مختلف رفاه ایرانیان را کاهش داده است. مهم‌ترین نکته در بررسی اثر تحریم‌‌‌ها بر اقتصاد ایران، مساله تجارت آزاد و اثری است که تحریم بر این فضا گذاشته است. ذکر یک نکته در ابتدا الزامی است که آمریکا به رغم داعیه تاریخی درباره التزام به تجارت آزاد همواره از این ابزار علیه کشورهای رقیب سوءاستفاده کرده است.

تحریم، ابزاری اقتصادی برای رسیدن به مقاصد سیاسی است. در این چارچوب، تحریم اقدامی است از سوی چند بازیگر بین‌المللی علیه یک یا چند بازیگر که در قالب ممنوعیت آنها از تجارت و نقل ‏‏‌و انتقالات مالی با کشورهای دیگر ظاهر می‌شود. تحریم می‏‏‌تواند به هر دو طرف تحریم‏‏‌کننده و تحریم‏‏‌شونده ضربه بزند، منتهی اگر از لحاظ سهم دوطرف از اقتصاد جهانی، سطح فناوری و مولفه‏‏‌های کلیدی تجارت بین آنها نابرابری وجود داشته باشد، امکان اعمال تحریم‏‏‌ها بیشتر است.

در تئوری‌‌‌های جدید تجارت بین‌الملل، به‌‌‌ویژه در مدل ملیتز (۲۰۰۳)، تاثیرات تجارت بر ساختار بازار و بهره‌‌‌وری بنگاه‌‌‌ها به طور گسترده و جامع بررسی شده است.

دنیای اقتصاد: خودروسازی ایران که در تابستان ۹۷ درگیر تحریم‌هایی سنگین شد، مستعد افول بود، اما قطعه‌سازان به‌خصوص بزرگان این عرصه اجازه رخ دادن چنین اتفاقی را ندادند.هرچند خودروسازی کشور همچنان وابستگی قابل‌توجهی به قطعات خارجی (به‌خصوص قطعات ‌های‌تک) دارد، اما در این سال‌ها به واسطه داخلی‌سازی‌های صورت‌گرفته، ستون اصلی صنعت خودرو در دست قطعه‌سازان داخلی بوده است. اهمیت صنعت قطعه کشور و داخلی‌سازی‌های صورت‌گرفته در آن، به‌خصوص در دوران تحریم خود را نشان داد، چه آنکه اجازه نداد خودروسازی زمین بخورد.

فقر می‌کشد! فقر به هیچ‌چیز و هیچ‌کس رحم نمی‌کند و تنها ارمغانش برای انسان، نابودی تمام‌عیار اوست. فقر همان پدیده زشت و درنده‌خویی است که ابتدا ذهن‌ها را نابود می‌سازد و سرانجام جان‌ها را می‌ستاند. فقر به مثابه یک قاتل سریالی، همواره در طول تاریخ بشر، مسبب دردها و رنج‌های بسیاری بوده‌است؛ درست همانند حادثه تلخی که روز گذشته در طبس رخ داد.

سخنان اخیر دکتر مسعود پزشکیان در مورد حل مشکلات اقتصادی، بیش از پیش موجب توجه به مساله تحریم و سیاست خارجی شده‌‌‌ است. کارشناسان اتفاق نظر دارند که بدون رفع تحریم‌‌‌ها و انجام گشایشی در سیاست خارجی، مشکل می‌‌‌توان انتظار گشایش چندانی در شرایط اقتصادی را داشت. مشکل تنها آثار مستقیم تحریم نیست، مشکل اصلی تالی فاسدهای تحریم است. در درستی سخن دکتر پزشکیان در مورد ضرورت جلب حداقل ۱۰۰میلیارد دلار سرمایه خارجی برای تحقق رشد ۸درصدی و رفع ناترازی‌‌‌ها و... تردیدی نیست.

دنیای اقتصاد: در حالی‌که مجلسی‌ها و دولتی‌ها یکصدا از لزوم و اهمیت حکمرانی فضای مجازی می‌گویند، مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارش اخیر خود مدیریت داده‌ها در فضای مجازی را مورد بررسی قرار داده و شبکه ملی اطلاعات و محلی‌سازی داده‌ها را در تحقق سیاست‌های حوزه فضای مجازی کشور تاثیرگذار دانسته است. همچنین سرمایه‌گذاری در فناوری، درآمد از داده در داخل، سهم گردش داده در داخل، توان تامین سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و توان تولید داخل زیرساخت‌های شبکه از متغیرهای اصلی مدل ارائه‌شده در این گزارش است. این در حالی است که به…

دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با بحران‌های متعددی روبه‌رو بوده و این بحران‌ها به‌شدت بر زندگی و معیشت مردم تاثیر گذاشته‌اند. بر اساس آمارهای رسمی، تعداد افراد زیر خط فقر در پنج سال گذشته افزایش یافته است و یک دهک دیگر از جمعیت کشور به فقرا اضافه شده‌اند. به گفته کارشناسان اکنون حدود ۳۰درصد از مردم زیر خط فقر قرار دارند. این موضوع بیانگر آن است که طی این مدت، بخش بزرگی از جمعیت کشور به دلیل مشکلات اقتصادی از جمله کاهش قدرت خرید، تورم، بیکاری و رکود اقتصادی، توانایی خود را برای تامین نیازهای…

بازار مشتقه ایران با چالش‌هایی از جمله عدم تنوع در کالاهای قابل‌معامله، نوسانات شدید قیمت‌ها و عدم ثبات قوانین مواجه است. برای توسعه این بازار نیاز است که دولت و نهادهای مالی بر معرفی ابزارهای جدید مالی تمرکز کنند. معرفی قراردادهای مشتقه برای کالاهای استراتژیک مانند نفت، گاز و محصولات پتروشیمی می‌تواند به رشد این بازار کمک کند. علاوه بر این، تقویت زیرساخت‌های نظارتی و قانونی و تطبیق با استانداردهای بین‌المللی از دیگر راهکارهای موثر است.

ظرفیت ایران برای صادرات نفت در سطح بین‌المللی به دلیل تحریم‌‌های بین‌المللی به‌‌ویژه تحریم‌‌های اعمال‌‌شده توسط ایالات متحده به شدت محدود شده است. این امر منجر به کاهش شدید درآمد و جلوگیری از سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال دانش شده است که برای توسعه تولید ضروری است.

دنیای اقتصاد: نگاهی به تحولات اقتصادی در یک دهه گذشته نشان می‌دهد که با آغاز دور دوم تحریم‌های اقتصادی، جمعیت فقرا در ایران ۱۰ میلیون نفر افزایش یافته است. در حال حاضر ۲۶ میلیون نفر از ایرانیان زیر خط فقر به سر می‌برند. با وقوع این تحولات، سیاستگذاران با تخصیص بودجه‌های چشمگیر سعی در کاهش نرخ فقر داشته‌اند؛ بااین‌حال تلاش‌های مذکور در این زمینه موفق نبوده است. در چنین شرایطی بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که حرکت به سوی رشد اقتصادی پایدار و ایجاد مشاغل متنوع و با‌کیفیت یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش نرخ فقر…

دنیای اقتصاد: با روی کار آمدن دولت چهاردهم امیدها به بازگشایی درهای تجارت خارجی به روی ایران دوباره زنده شد. مسعود پزشکیان در سخنان انتخاباتی خود در اتاق بازرگانی ایران و پس از انتصاب به‌عنوان رئیس‌جمهور، بر اهمیت تجارت خارجی و عادی‌‌‌‌‌سازی روابط با کشورهای طرف تجاری ایران تاکید داشت. فعالان این حوزه، از تحریم‌های تجاری و مالی، اجبار به بازگشت ارز حاصل از صادرات و فروش به نرخ دستوری، شکایت دارند.

دنیای اقتصاد: وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت در دفاع از برنامه‌‌‌های خود در مجلس با بیان اینکه با مشکلات بخش صنعت، معدن و تولیدکنندگان آشناست، گفت: ارتقای صنعت و معدن با توسعه و تکمیل صنایع پیشران و معدنی، جلوگیری از خام‌‌‌فروشی، حرکت به سمت محصولات ساخت‌‌‌محور، بهبود فضای کسب‌وکار، توسعه صادرات و کاهش تصدی‌‌‌گری دولت محقق خواهد شد. به گزارش «ایرنا»، سید محمد اتابک در جلسه علنی مجلس در تشریح برنامه‌‌‌های خود برای وزارت صنعت، معدن و تجارت، اظهار کرد: برنامه من با محوریت راهبردها، سیاست‌‌‌های ابلاغی در…

تحریم‌ها اثرات مخرب بسیار زیادی بر اقتصاد ایران گذاشته است. علاوه بر شاخص‌های کلان اقتصادی که تحت‌تاثیر تحریم‌ها آسیب‌های غیر‌قابل جبران دیده‌اند، تحریم‌ها اثرات زیان‌بار زیادی بر زیست فردی و اجتماعی ایرانیان گذاشته است که یکی از مهم‌ترین آنها گسترش فقر و افزایش شکاف طبقاتی‌ است. وضعیت ایران نیاز به مطالعه تجربه تحریم‌های گذشته در کشورهای دیگر و مشابه را تقویت کرده است. یکی از این موارد مطالعه می‌تواند کشور عراق باشد؛ هرچند که تحریم‌های عراق فقط بانکی بود و شامل تحریم‌های نفتی، حمل‌ونقل و بیمه…

اقتصاد ایران پس از گذراندن یک‌دهه وفور نفتی، از سال ۱۳۹۱ وارد مرحله جدیدی شد که دو مشخصه اصلی آن تشدید تحریم‌‌‌های تجاری و مالی و همچنین کاهش شدید درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت بود (مسعود نیلی و همکاران (۱۳۹۷)، اقتصاد ایران؛ چگونگی گذر از ابرچالش‌ها). سال ۱۳۹۴ مصادف با انعقاد قرارداد برجام و برداشتن تحریم‌هاست که آثار آن را می‌توان از میزان فروش نفت و به تبع آن تولید ناخالص داخلی ملاحظه کرد، به طوری که رشد اقتصادی منفی ۰.۵درصد در سال ۱۳۹۴، به رشد ۱۴.۲درصدی در سال ۱۳۹۵ ارتقا یافت.

هرگونه اصلاح در حوزه اقتصاد، بازرگانی و تولید در گرو تعامل و همزیستی مسالمت‌‌‌آمیز با دنیای خارج است. هم‌اکنون به دلیل تحریم خارجی و از آن بدتر تحریم داخلی و به بهانه محدودیت ارزی، ثبت‌سفارش کالا را به ۱۱۰‌درصد نیاز کشور محدود کرده‌‌‌ (سابق بر این بین ۱۴۰ تا ۱۵۰‌درصد بود) و مدت اعتبار آن را کاهش داده‌‌‌اند. پرواضح است که همه ثبت‌سفارش‌‌‌ها به دلایل مختلف قابلیت تبدیل به کالا را ندارند.

دنیای اقتصاد: تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران باعث بروز یک دهه‌بی‏‏‏‌ثباتی و کاهش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشور شد. در طول این سال‌ها فرمول‏‏‏‌های زیادی برای برون‏‏‏‌رفت ایران از این چالش ارائه شده اما تقریبا هیچ‌کدام اثرگذاری لازم را نداشته و در حال‌حاضر استهلاک انباشته صنایع ایران در پنچ سال‌گذشته از سرمایه‌گذاری‌های جدید برای ایجاد ظرفیت جدید تولیدی و حتی حفظ سطح تولید قبلی بیشتر شده‌است. در این فضا، صنایع و فعالان اقتصادی با مشکلات زیادی از داخل و خارج کشور روبه‌رو شدند؛ مشکلاتی همچون عدم‌ارتباط با…

دنیای اقتصاد: در شرایطی که صنعت بازی در ایران با محدودیت‌های تحریم و فیلترینگ دست و پنجه نرم می‌کند، گزارش‌های آماری اخیر نشان می‌دهند که در یک سال اخیر صنعت بازی‌های موبایلی رشد چشم‌گیری داشته است. با این حال تحریم‌ها، ارتباط پلتفرم‌ها با بازی‌سازها را قطع کرده و بالطبع درآمد از آن محل نیز از بین رفته است. از طرف دیگر، با اینکه پلتفرم‌ها سعی می‌کنند ایمنی را حفظ کنند و ارتقا دهند، اما فیلترینگ گوگل‌پلی همچنان تهدیدی برای امنیت دستگاه‌های کاربران ایرانی است. در این شرایط مدیران دو پلتفرم دانلود بازی و…

در طول تاریخ برخی کشورها بنا به دلایل مختلف محدود کردن قدرت اقتصادی و سیاسی، تضمین اجرای قواعد بین‌المللی و برای حفظ صلح و امنیت جمعی، تغییر نظام یا حتی تحمیل اعتقادات به کشورهای دیگر و رسیدن به اهدافی همچون گسترش قلمرو و دستیابی به ثروت‌‌‌های فرهنگی و اقتصادی از ابزار تحریم استفاده کرده‌‌‌اند. تحریم‌‌‌های اقتصادی عمدتا در قالب تحریم‌‌‌های تجاری (محدود یا قطع صادرات و واردات کشور هدف) و مالی (محدود‌‌‌ یا قطع کردن معاملات مالی و نقل و انتقالات پول و جریان‌‌‌های سرمایه در کشور هدف) وضع می‌شود.

دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏ الملل: بانک جهانی در یک گزارش، چشم‌انداز اقتصاد ایران را به‌روز کرد. این گزارش تاکید می‌کند که رشد اقتصادی در ۴ سال اخیر با توجه به درآمدهای نفتی بهبود یافته، اما ناترازی‌های اقتصادی ناشی از دخالت در قیمت‌گذاری و سیاست‌های اقتصادی، هزینه اقتصادی تداوم تحریم‌ها و تشدید نااطمینانی ژئوپلیتیک‌، ابهاماتی را در زمینه تداوم رشد اقتصادی ایجاد کرده است. این گزارش در بخش دیگری، عنوان می‌کند که دولت در سال ۱۴۰۲ برای تامین کسری بودجه به استقراض از صندوق توسعه ملی و نظام بانکی روی آورده است. همچنین با متمرکز شدن…

دنیای اقتصاد: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که دولت چهاردهم در عرصه سیاست خارجی با آن دست به گریبان است، مساله مذاکرات برای لغو تحریم‌ها است. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی با استناد به نظر دو کارشناس نوشت که احتمالا این مذاکرات در دولت جدید تداوم خواهد داشت.

دنیای‌اقتصاد: از ابتدای ژانویه ۲۰۲۴ – ۱۱ دی ۱۴۰۲ ایران رسما به عضویت بریکس به عنوان گروه اقتصادهای نوظهور جهانی درآمد. عضویت در این بلوک‌های فرامنطقه‌ای هم برای اقتصاد تحت تحریم ایران می‌تواند در بردارنده مزیت باشد و هم به لحاظ سیاسی، ایران را به درون شبکه اتحادها و ائتلاف‌ها و بازی بزرگان در سطح جهانی وارد کند. از زاویه حضور در این بازی بزرگ است که مسعود پزشکیان منتخب ریاست جمهوری و رئیس دولت چهاردهم که در مناظرات پیش از برگزاری انتخابات از ضرورت حضور در بازی جهانی با پذیرفتن قواعد آن سخن به میان آورده…