اقتصاد سیاسی

پس از گمانه‌‌‌زنی‌‌‌های چندین‌‌‌ساله، آکادمی سلطنتی علوم سوئد پنجاه‌وششمین جایزه نوبل اقتصاد را به دارون عجم‌‌‌اوغلو، اقتصاددان ۵۶‌‌‌ساله ترک‌تبار و استاد دانشگاه MIT؛ جیمز رابینسون، اقتصاددان ۶۴ساله انگلیسی و استاد دانشگاه شیکاگو و سایمون جانسون، اقتصاددان ۶۱ساله انگلیسی و استاد دانشگاه MIT اعطا کرد. گرچه پیش از این، جیمز بوکانان (۱۹۸۶)، داگلاس نورث (۱۹۹۰) و الینور اوستروم (۲۰۰۹) این جایزه را برای پژوهش‌‌‌های مرتبط با تصمیم‌‌‌گیری‌‌‌های سیاسی دریافت کرده بودند، اما اولین بار است اقتصاددانانی…

دنیای اقتصاد: مسعود نیلی در دومین نشست «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» به تحلیل اقتصاد سیاسی ناترازی‌ها پرداخت. این اقتصاددان، چهار لایه تعارض منافع در یک اقتصاد را «تعارض منافع بین شهروندان»، «تعارض منافع بین شهروندان و حکومت»، «تعارض منافع بین شهروندان و گروه‌های ذی‌نفع» و «تعارض منافع بین بوروکراسی و سیاستمدار» معرفی کرد. به گفته او، داستان اقتصاد سیاسی، نتیجه حل این چهار تعارض منافع است. در جوامع مدرن، تعارض منافع موجود بین شهروندان با انتخابات و دموکراسی حل شده و تعارض‌های دیگر نیز با توسعه مولفه‌هایی…

بی‌ثباتی اقتصاد کلان به‌طور عام و بالا بودن و نوسان نرخ تورم به‌طور خاص سبب ناخشنودی بخش عظیمی از افراد جامعه می‌شود و اگر دولت‌ها قرار باشد به دنبال خشنود ساختن و رضایت خاطر بخش عظیمی از جامعه باشند، باید کنترل تورم و بی‌ثباتی اقتصاد کلان را از اولویت‌های خود قرار دهند.در واقع، یکی از دلایل به اصطلاح اقتصاد سیاسی فروکش کردن تورم در سطح جهانی از شروع دهه۱۹۹۰ قابل نسبت دادن به همین ناخشنودی عمومی از تورم و تلاش دولت‌ها برای پرهیز از ایجاد تورم‌های بالا یا تلاش برای پرهیز از ناخشنود ساختن عامه…

عربستان‌سعودی در دهه ۱۹۷۰ با سرعتی حدود ۱۵‌درصد در سال رشد کرد. این نرخ رشد بالا و شگفت‌انگیز نه با پیشرفت‌‌‌های تکنولوژیک، نوآوری یا حتی بهبود کارآیی در تخصیص منابع، بلکه با صادرات نفت در دوره‌‌‌ای به دست آمد که طی آن قیمت انرژی شش‌برابر شد. در این دوره، حتی محتوای برنامه‌‌‌های درسی آموزشی بدتر شد و به‌طور فزاینده‌‌‌ای به سمت بنیادگرایی روی آورد و تا حدود بسیاری فرصت‌‌‌های اقتصادی برای کارگران سعودی کاهش یافت.

شماره هفته گذشته از صفحه توسعه، به بررسی جایزه مرزهای دانش (BBVA) در سال‌۲۰۲۳ اختصاص یافته‌بود. این جایزه که از سال‌۲۰۰۸ تاکنون به تاثیرگذارترین افراد در حیطه دانش تعلق می‌گیرد، در پانزدهمین دوره خود در سال‌گذشته، سه اقتصاددان مشهور در حیطه اقتصاد سیاسی را مورد‌توجه قرار داد. در این میان سخنرانی سه نظریه پرداز برنده این جایزه که بابت «روشن‌کردن ارتباطات بین جهان اقتصادی و سیاسی» و «تحول در حوزه اقتصاد سیاسی» به آنها تعلق گرفت، به ترتیب «تیموتی بسلی»، تورستن پرسون» و «گویدو تابلینی» در…

بنیاد اسپانیایی BBVA که از سال ۲۰۰۸ جایزه مرزهای دانش را به محققان حوزه‌های مهم دانش بشری اعطا می‌کند، در پانزدهمین دوره خود، برندگان حوزه اقتصاد، امور مالی و مدیریت را مشخص کرد. تیموتی بسلی استاد مدرسه اقتصاد لندن، تورستن پرسون استاد دانشگاه استکهلم و گویدو تابلینی اقتصاددان ایتالیایی مشترکا به دریافت این جایزه نائل آمدند.

دنیای اقتصاد -سید امیررضا انگجی: در حاشیه دیدار فعالان اقتصادی و اعضای اتاق با رئیس‌جمهور منتخب، علی طیب‌نیا مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور، اجرای اصل ۴۴ را مبنای تعامل و همکاری دولت و بخش خصوصی عنوان کرد و گفت مساله خصوصی‌سازی تنها واگذاری دارایی به بخش خصوصی نیست، بلکه نظارت و توانمند‌سازی بخش خصوصی و بهبود محیط کسب‌وکار نیز از ملزومات اجرای اصل ۴۴ است. خصوصی‌سازی معمولا یکی از اهداف سیاست‌‌‌های اقتصادی ثبات‌‌‌بخش است؛ اما اجرای آن با سه‌چالش در سطح سیاست عملی مواجه است. این سه چالش عبارتند از: تسخیر و انحراف، هزینه‌‌‌های مبادله…

دنیل چندلر، فیلسوف و اقتصاددان در تازه‌ترین کتاب خود با عنوان «آزاد و برابر؛ یک جامعه عادلانه چگونه به نظر می‌رسد؟» نظریه عدالت جان رالز را به بحث گذاشته است. این نویسنده اظهار می‌کند که نظریه رالز می‌تواند به‌عنوان مبنای عدالت میان شهروندان آزاد و برابر باشد.

دنیای اقتصاد-امیررضا انگجی : دولت چهاردهم در شرایطی کار خود را آغاز می‌کند که با چالش‌ها و موانع بسیاری در پیشبرد اصلاحات روبه‏‏‏‏‌روست. از آنجا که عدالت و توسعه در چارچوب برنامه‌های دولت جدید قرار دارد، تبیین چند مساله محوری پیرامون توسعه در ایران از اهمیت اساسی برخوردار است. توسعه بدون شناخت دو متغیر اساسی تعیین عملکرد اقتصادی امکان‌پذیر نخواهد بود. این دو متغیر عبارتند از: ساختار حل و فصل سیاسی کشور به‌مثابه توزیع قدرت سازمان‌های سیاسی و ساختار فضای رانت به‌مثابه ماتریس فرصت‌های اقتصادی و گروه‌های شکل‌گرفته در این…

دنیای اقتصاد-کیوان حسین‌وند: بررسی «دولت» و «بازار» به‌عنوان دو نهاد سیاسی و اقتصادی در طول زمان، این واقعیت را نشان می‌دهد که این دو، بدون یکدیگر قادر به پیشبرد اهداف فردی و جامعه‌ای نبوده‌اند. نکته‌ای اساسی که در این مساله نهفته است آن است که در عین حال که این دو نهاد باید در تعامل با یکدیگر پیش بروند، هر یک می‌توانند نیروهای قدرتمندی را علیه یکدیگر شکل دهند که پیامدهای مخربی را به همراه داشته باشند. گفتمان پیرامون ایجاد و حفظ چنین تعادلی، در عین پذیرش این اصل که این دو نهاد کامل نیستند، منجر به شکل‌گیری رهیافتی شد که…

مواجهه ایرانیان با تکنولوژی‌های مکانیکی در ابتدا علمی و استفاده از تجربیات دست‌اول بین‌المللی بود. در دوران مشروطیت به لحاظ فهم مکانیک قدرت و استفاده از روایت‌های دست‌اول توسعه‌محور به‌خوبی توانستند هم میراث کهن ایران و تشیع را حفظ کنند و هم از تکنولوژی‌های سیاسی مشروطیت و توسعه اقتصاد بازار بهره بگیرند.

دنیای اقتصاد: دکتر محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهیدبهشتی، در همایش جامع معدنی «دنیای‌اقتصاد» درخصوص بررسی تحولات اقتصاد سیاسی جهانی سخنانی را ایراد کرد. او در این همایش گفت: در جهانی که امروز زندگی می‌کنیم اتفاق بسیار مهمی رخ‌داده؛ دنیا به مثلثی از روسیه، آمریکا و چین تبدیل شده‌است؛ این در حالی است که حدود ۳۰سال‌پیش جهان دو‌قطبی و همه مسائل آن روشن بود. عده‌ای در کمپ شوروی بودند و عده‌ای در کمپ آمریکا. اقتصاد و سیاست و فرهنگ و... از هم تفکیک شده‌بود، اما امروز در جهانی که زندگی می‌کنیم، مثلثی داریم از…

دنیای اقتصاد: فهم چرایی شکست برخی ملت‌ها در مقابل توفیق برخی دیگر در رسیدن به رفاه و تمول، سال‌هاست که یکی از مسائل مورد بررسی محققان و متفکران است و بخش جدایی‌ناپذیر‌ کنکجاوی‌های افراد عادی را تشکیل می‌دهد. راینر زیتلمن، مورخ، جامعه‌شناس، نویسنده و فعال بخش خصوصی است که به واسطه آثار خود در زمینه اقتصادسیاسی شناخته می‌شود. پیش از این او ۲۶جلد کتاب منتشر کرده است. یکی از نکات قابل توجه آثار او تمرکز بر تهیه مستندات تاریخی و تجربی است که موجب شده بیشتر مورد توجه و ارجاع قرار بگیرند. او در تازه‌ترین کتاب خود…

ساده‌‌‌ترین وظیفه هر سیاست عمومی، حل مساله است. در واقع حل مساله نه یک لفافه خوشرنگ برای نظام سیاسی، بلکه ماهیت و اساس وجودی هر دولت است و بدون آن سیاستگذاری عمومی چیزی جز انتقال منافع از جامعه به ذی‌نفعان و نزدیکان بوروکرات‌‌‌ها نیست.

دنیای اقتصاد -هادی سلگی: همایش سالانه انجمن مشاوران مدیریت در پنلی تخصصی چالش‌های اصلی این صنعت را تشریح کردند. آن‌طور که کارشناسان در این نشست اعلام کردند از میان اصلی‌ترین این چالش‌ها می‌توان به «تبدیل دانش به عمل»، «نبود نیروی متخصص»، «اقتصاد غیررقابتی» و «نبود یک مدل کسب و کار مشخص» اشاره کرد.

اقتصاد نیوز: استفان والت نظریه‌پرداز و دنی رودریک استاد اقتصاد سیاسی بین‌المللی در مقاله‌ای برای نشریه فارن‌افرز با عنوان «چگونه یک نظم جهانی بهتر بسازیم؛ محدودسازی رقابت ابرقدرت‌ها در جهان آنارشیک» ایجاد یک نظام بین‌المللی بهبودیافته را بررسی می‌کنند.