شیلی روی موج ترامپیسم

در سوی دیگر میدان، کاست نتایج انتخابات را به‌عنوان «مجوزی گسترده» برای اجرای دستور کار سیاسی خود توصیف کرد. او در سخنرانی پیروزی خود در جمع هواداران پرشورش گفت: «این یک دستاورد شخصی یا حزبی نیست. اینجا شیلی پیروز شد؛ با امید به اینکه دیگر در ترس زندگی نکنیم، امیدی برای شیلی‌ای که دوباره کارآمد خواهد بود.» الجزیره در گزارش دیروز دوشنبه نوشت: پیروزی کاست ۵۹ساله، رهبر حزب جمهوری‌خواه، بازگشتی شکوهمند برای او محسوب می‌شود. انتخابات۲۰۲۵ سومین تلاش او برای رسیدن به ریاست‌جمهوری و اولین تلاش موفقیت‌آمیز او بود. در انتخابات قبلی (۲۰۲۱)، او با اختلاف ۱۰درصدی مغلوب گابریل بوریک شده بود. اما بوریک، رهبر سابق دانشجویی که جوان‌ترین رئیس‌جمهور شیلی شد، در پایان‌دوره چهار ساله خود شاهد سقوط محبوبیتش به حدود ۳۰درصد بود.

نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که رای‌دهندگان شیلیایی به‌دلیل ناامیدی از افزایش جرم و جنایت، بحران مهاجرت و رکود اقتصادی به سمت کاست متمایل شده‌اند. کاست با وعده تغییر و اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه مشابه دونالد ترامپ در آمریکا، توانست نظر مردم را جلب کند. در پلتفرم امنیتی او موسوم به «طرح بی‌امان» پیشنهادهایی جنجالی‌ شامل اخراج دسته‌جمعی مهاجران غیرقانونی، حبس جنایتکاران بیشتر در زندان‌های فوق امنیتی و قرار دادن رهبران کارتل‌های مواد مخدر در «انزوای کامل» و قطع ارتباط آنها با دنیای بیرون دیده می‌شود. کاست در برنامه امنیتی خود نوشته است: «امروز درحالی‌که جنایتکاران و قاچاقچیان مواد مخدر آزادانه در خیابان‌ها راه می‌روند و مردم را می‌ترسانند، شیلیایی‌های صادق در خانه‌هایشان حبس شده و از ترس فلج شده‌اند.»

کاست که دارای پیش‌زمینه کاتولیک محافظه‌کار است، مواضع تندی در قبال مسائل اجتماعی دارد و حتی در موارد تجاوز جنسی نیز با سقط جنین مخالف است. اما آنچه بیش از همه منتقدان را نگران کرده، دیدگاه‌های او درباره دوران دیکتاتوری آگوستو پینوشه است. اگرچه کاست برچسب «راست افراطی» را رد می‌کند، اما بارها از دولت پینوشه (۱۹۷۳-۱۹۹۰) دفاع کرده است؛ دولتی که به نقض گسترده حقوق بشر، اعدام هزاران نفر و شکنجه مخالفان شهرت دارد. جمله معروف کاست درباره پینوشه که گفته بود «اگر او زنده بود به من رای می‌داد»، همچنان در حافظه تاریخی مردم شیلی باقی است.

علاوه بر این، مخالفان به سابقه خانوادگی او اشاره می‌کنند؛ پدرش، مایکل مارتین کاست، عضو حزب نازی آلمان بود که در سال۱۹۵۰ به شیلی مهاجرت کرد. لوسیا نیومن، خبرنگار الجزیره در سانتیاگو، این پیروزی را تاریخی توصیف کرد و گفت: «این اولین بار پس از بازگشت دموکراسی در سال۱۹۹۰ است که چنین دولت محافظه‌کاری در شیلی به قدرت می‌رسد.» پیروزی کاست با استقبال گرم رهبران راست‌گرا در قاره آمریکا مواجه شد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ، ضمن تبریک به کاست نوشت: «ایالات متحده مشتاقانه منتظر همکاری با دولت او برای تقویت امنیت منطقه‌ای است.» دانیل نوبوآ، رئیس‌جمهور راست‌گرای اکوادور نیز اعلام کرد که «عصر جدیدی برای شیلی و منطقه آغاز شده است». خاویر میلی، رئیس‌جمهور لیبرترین آرژانتین، نیز با ادبیاتی حماسی نوشت: «آزادی در حال پیشروی است. گامی دیگر برای منطقه ما در دفاع از زندگی، آزادی و مالکیت خصوصی. مطمئنم که با هم کار خواهیم کرد تا آمریکا ایده‌های آزادی را در آغوش بگیرد و خود را از یوغ ستمگر سوسیالیسم قرن بیست‌ویکم رها کنیم!»

به گزارش نیویورک‌تایمز، میلی همچنین نقشه‌ای از آمریکای لاتین را منتشر کرد که نشان می‌داد شیلی، آرژانتین، پاراگوئه، پرو، بولیوی و اکوادور همگی توسط راست‌گرایان یا راست‌میانه اداره می‌شوند. گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور چپ‌گرای کلمبیا، با استفاده از نقشه میلی به‌عنوان هشداری پیش از انتخابات سال آینده، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آنها به سراغ ما می‌آیند و ما باید مقاومت کنیم.»

پیروزی قاطع کاست تنها یک اتفاق داخلی نیست، بلکه حلقه‌ای دیگر از زنجیره قدرت‌گیری راست‌گرایان در آمریکای لاتین محسوب می‌شود. او اکنون به باشگاه رهبرانی همچون دانیل نوبوآ در اکوادور، نجیب بوکله در السالوادور و خاویر میلی در آرژانتین می‌پیوندد. حتی بولیوی نیز در ماه اکتبر با انتخاب رودریگو پازِ میانه‌رو، به دو دهه حکمرانی سوسیالیست‌ها پایان داد. شامگاه یکشنبه، ستاد انتخاباتی رئیس‌جمهور منتخب در سانتیاگو مملو از هوادارانی بود که پرچم‌های شیلی را تکان می‌دادند. برخی از آنها کلاه‌های قرمزی بر سر داشتند که روی آن شعار آشنای «شیلی را دوباره با عظمت کنیم» (Make Chile Great Again) نقش بسته بود؛ ارجاعی آشکار به شعار دونالد ترامپ.

به گزارش رویترز، اگرچه شیلی همچنان یکی از امن‌ترین کشورهای آمریکای لاتین محسوب می‌شود، اما در سال‌های اخیر و با ریشه‌دواندن گروه‌های جرائم سازمان‌یافته، آمارهای جرائم خشونت‌آمیز در این کشور اوج گرفته است. داده‌های دولتی نشان می‌دهد که اکثریت قریب‌به‌اتفاق مهاجرانی که طی سال‌های اخیر به‌صورت غیرقانونی در شیلی حضور یافته‌اند، از ونزوئلا آمده‌اند. در همین راستا، پیشنهادهای رئیس‌جمهور منتخب شامل ایجاد یک نیروی پلیس با الگوبرداری از «اداره مهاجرت و گمرک ایالات متحده» (ICE) است تا بتواند مهاجران غیرقانونی حاضر در کشور را به‌سرعت بازداشت و اخراج کند. گیرمو هولزمن، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه والپارایسو، معتقد است که کاست مجبور خواهد بود طیف گسترده‌ای از رای‌دهندگان را راضی نگه دارد. او می‌گوید: «واضح است که همه کسانی که به کاست رای دادند، لزوما هوادار حزب او نیستند. به عبارتی، بخش قابل‌توجهی از آرای او «قرضی» است.» همین واقعیت ممکن است کاست را در اعمال سیاست‌هایی نظیر سقط جنین محتاط کند یا دست او را ببندد.

  نسخه «میلی» در شیلی