مهدی کرباسیان مطرح کرد:
راهی جز تعامل با دنیا نداریم
این در حالی است که بازنگری در طرح جامع فولاد و بررسی مشکلات حلقه‌های حاضر در این زنجیره باعث شد ایران از واردکننده فولاد در جمع صادرکنندگان قرار بگیرد و در سال‌های اخیر با تلاش‌های صورت‌گرفته بتواند در جمع ۱۰ کشور تولیدکننده دنیا باشد. درنتیجه لازم است با شناسایی مشکلات موجود در مسیر توسعه همه جانبه در زنجیره ارزش گام برداشت و تلاش کرد با به‌روز‌رسانی تجهیزات و تکنولوژی‌ها به بهره‌وری بیشتر دست پیدا کرد.
در این زمینه مهدی کرباسیان رییس اسبق هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران معتقد است راهی جز تعامل با دنیا نداریم و رفع تحریم ها می‌تواند به شفاف شدن اقتصاد و ورود تجهیزات و ماشین‌آلات کمک کند. در ادامه مشروح گفت‌و‌گو با مهدی کرباسیان رییس وقت هیات عامل ایمیدرو را می‌خوانید:
آیا امروز زنجیره ارزش فولاد در توازن است؟ اگر خیر چه موضوعی باعث عدم توازن شده است؟
در سال ۹۳ و براساس جمع‌بندی‌های صورت‌گرفته در ایمیدرو تصمیم بر آن شد تا شرکت ملی فولاد مکلف به به‌روز‌رسانی طرح جامع فولاد شود و شرکت فولاد تکنیک نیز عهده‌دار این کار شد. در آنجا بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر متولیان بخش معدن مطلع شدند در چه بخش‌هایی کمبود وجود دارد و باید برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی کرد. جالب است بدانید در آن سال‌ها حتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان از بحرین گندله وارد می‌کرد و به دلیل کمبود در بخش گندله شاهد افت در تولید بودیم. خوشبختانه براساس طرح جامع فولاد و مجوزهایی که صادر شد، در کنار اتمام طرح‌های نیمه‌تمام، این عدم توازن کاهش محسوسی یافت. اما اگر امروز در بخش‌هایی شاهد عدم توازن هستیم این بدان معنا است که سرمایه‌گذاری‌ها در حلقه‌های موجود به درستی شکل نگرفته است زیرا طرح جامع فولاد نشان می‌دهد کمبودها در کجاست.
برای حل این مشکلات باید چه اقداماتی صورت بگیرد؟
درواقع برای رفع این مشکل وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایمیدرو باید مدام زنجیره ارزش فولاد را رصد و مشکلات آن را حل کنند. برخی از مشکلات مربوط به کمبود سرمایه‌گذاری یا طرح‌های نیمه‌تمام است. از سویی دیگر باید حمایت‌هایی انجام شود تا مشکلات از میان برداشته شود. زمانی که بنده در ایمیدرو بودم ماهانه جلساتی را با حلقه‌های زنجیره برگزار و مشکلات آن‌ها را یک به یک بررسی می‌کردیم. همین اتفاق باعث شد صنعت فولاد که در سال ۹۱ واردکننده بود به صادر‌کننده فولاد تبدیل شود.
اما در این بین حرکت به سمت تولید فولاد سبز از الزاماتی است که نباید از آن چشم‌پوشی کرد. تاخیر در حرکت به این سمت می‌تواند هزینه‌های صادرات فولاد را افزایش داده و بازارهای صادراتی را محدود کند. نظر سیاست‌گذاران درباره حرکت به سمت تولید فولاد سبز چیست؟ آیا می‌توان امید داشت که صنعت فولاد خیلی سریع خود را به تولید فولاد سبز برساند؟
محیط زیست یک بحث جدی در دنیا است و بدیهی است به هر میزان صنایع بتوانند میزان کربن تولیدی را کاهش و استانداردهای زیست‌محیطی را اجرا کنند شرایط بهتری در بازارهای صادراتی خواهند داشت و وضعیت برای آن‌ها بهتر خواهد بود و این موضوع از جمله اجبارهایی است که باید انجام شود زیرا در غیر این صورت جریمه یا ممنوعیت‌هایی در صادرات لازم الاجرا خواهد شد. به همین دلیل باید امروز در این مسیر حرکت کرد. این موضوع در بحث سوخت کشتی‌ها، مصرف زغال‌سنگ و تولید فولاد سبز به طور جدی در دستور کار قرار دارد. یکی از مزایا در کشور ما ذخایر ارزشمند گاز است و باید گفت در این موضوع یک گام بزرگ و رو به جلو داریم زیرا کشورهای دیگر از زغال‌سنگ استفاده می‌کنند و شاید مسیر آن‌ها طولانی‌تر و کمی سخت‌تر باشد.
مشکل اصلی برای دستیابی به تولید فولاد سبز چیست؟
یک مشکل اساسی وجود دارد که ماشین‌آلات ما در تولیدات قدیمی بوده و باید بازسازی شود یا باید از تکنولوژی‌های جدید استفاده شود. شاید یکی از مشکلات بزرگ در بحث تحریم دسترسی به نوآوری‌ها و تکنولوژی بود که کار را سخت کرد. این موضوع باعث شد نه تنها در صنعت فولاد بلکه در دیگر صنایع نیز با مشکلاتی مواجه شویم اما ناگزیر به حرکت در این مسیر هستیم و نمی‌توانیم از آن چشم‌پوشی کنیم. درواقع باید به سمتی پیش برویم که بتوانیم به تجهیزات و تکنولوژی‌های روز دنیا دسترسی داشته باشیم.
با این وجود افزایش روابط سیاسی و اقتصادی در سطح بین‌الملل و حل مشکلات تحریمی می‌تواند بسیاری از مسایل در بخش تکنولوژی و فروش را حل کند. اما لازمه این موضوع بهبود در روابط بین الملل است. نظر شما درباره نقش‌آفرینی بهبود روابط بین‌الملل در توسعه صنعتی و گسترش بازارهای صادراتی چیست؟
تعامل با عربستان و امارات متحده عربی نشان می‌دهد که رهبری در این زمینه ورود کرده این یک تصمیم خوب است و امیدوار هستم شروعی برای تصمیم‌های جسورانه برای تعامل با دنیا و حل مشکلات تحریمی باشد. ما می‌توانیم بحث تحریم و ارتباط با دنیا را حل و مسایل اقتصادی را شفاف کنیم تا به واسطه آن مشکلات در حوزه سرمایه‌گذاری هم حل شود. بدون شک این موضوع در بحث درآمدزایی کشور و تامین ماشین‌آلات نیز می‌تواند موثر باشد. فراموش نکنیم ما راهی جز تعامل با دنیا و حل مشکل تحریم نداریم. رفع تحریم‌ها می‌تواند ورود سرمایه‌گذاران و تجهیزات را تسهیل کرده و بخشی از هزینه‌های تولید را کاهش دهد، در این شرایط است که توان رقابتی در بازارهای صادراتی نیز افزایش پیدا می‌کند و می‌توان شاهد ارزآوری بیشتری برای کشور بود.
