نصف‏‌ جهان منتظر ویکند دو روزه

«علیرضا ایزدی» مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: سفر یکی از مقوله‌هایی است که کم و بیش در سبد خانواده‌هاست. در حالی که ۲۰ یا ۳۰ سال پیش این‌طور نبود و جزئی از سبد هزینه‌‌کرد همه خانواده‌های ایرانی محسوب نمی‌شد. او با اشاره به اینکه اغلب سفرها در ایران به شکل خانواده‌‌محور انجام می‌شوند‌‌، می‌‌افزاید: فراهم شدن فضای زمانی مناسب به رونق سفر و گردشگری در ایران کمک می‌کند. مهم‌ترین مشکلی که خانواده‌های ایرانی با آن مواجهند محدودیت‌‌های زمانی است، آنها به واسطه مدرسه، دانشگاه یا کارمند بودن هر آخر هفته‌‌ نمی‌توانند سفر کنند و همین امر سبب شده سفرها به تعطیلاتی مانند نوروز و سایر تعطیلات مناسبتی محدود شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان ادامه می‌دهد: در تعطیلات نوروز ضمن اینکه یک اتفاق خوب یعنی افزایش سفر را شاهدیم ولی در کنار آن، انبوه بودن این سفرها باعث می‌شود شمار تصادفات جاده‌‌ای و... افزایش یابد. این در حالی است که اگر بتوانیم ایام تعطیلات را از لحاظ کمی در طول سال افزایش دهیم قاعدتا سفر خانوارهای ایرانی می‌تواند به تمام طول سال تعمیم یابد. او درباره نقش تعطیلی دو روز آخر هفته بر افزایش سفر می‌گوید: چنانچه خانواده‌های ایرانی بتوانند از عصر چهارشنبه تا آخر وقت جمعه سفر کنند، امکان سفر دو و نیم روزه در هر هفته برایشان فراهم می‌شود و این فراغ بال را برایشان به وجود می‌‌آورد که مقاصد متعددی را تجربه کنند.

توزیع زمانی سفر

به گفته این مقام مسوول در ایام نوروز اغلب خانواده‌ها ترجیح می‌دهند به مناطق دوردست سفر کنند. او می‌‌افزاید: در بازه زمانی تعطیلات سال نو بسیاری به سواحل جنوبی و... سفر می‌کنند. همین امر هم سبب می‌شود برخی شهرها از حضور گردشگران چندان منتفع نشوند اما چنانچه دو روز تعطیلی آخر هفته را در ایران داشته باشیم شاهد توزیع مکانی سفر خواهیم بود.

او با اشاره به مثال اصفهان می‌گوید: چنانچه شاهد تعطیلی دو روزه آخر هفته در این استان باشیم مردم می‌توانند برای سفرهای هفتگی برنامه‌‌ریزی کرده و به شهرهای دیگر استان اصفهان مانند خوانسار، نایین، نطنز، کاشان و... یا استان‌های همجوار سفر کنند. این موضوع نه تنها باعث کاهش ترافیک‌‌های جاده‌‌ای می‌شود بلکه با توزیع گردشگرانی که به قصد دیدن یک اثر یا بنای تاریخی به یک سایت مراجعه می‌کنند به حراست از ابنیه تاریخی نیز منجر خواهد شد. ایزدی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع اقتصاد گردشگری و تعطیلی دو‌روزه می‌‌پردازد و عنوان می‌کند: با تعمیم سفر به کل ایام سال، کاهش هزینه‌های سفر را نیز شاهد خواهیم بود و این امر خانواده‌های بیشتری را ترغیب می‌کند تا سفر کنند. از همین روست که امیدواریم مجلس شورای اسلامی با نگاه به توسعه اقتصاد گردشگری و فعالان این حوزه مانند صاحب تاسیسات گردشگری و... رای مثبت به این لایحه دهند.

او اضافه می‌کند: ساکنان استان اصفهان در یک سفر دو و نیم‌روزه می‌توانند از استان‌های همجوار مانند یزد، لرستان، فارس و چهارمحال و بختیاری بازدید کنند. با این حال چون امکان سفر برای هر هفته مهیاست‌‌، برنامه سفر خانوارها می‌تواند هدفمندتر از سابق باشد. به عنوان مثال ما در خوانسار که شهری در استان اصفهان است گلستان‌کوه را داریم. سفر به این منطقه معمولا معطوف به نوروز است و همین امر باعث شده در این بازه زمانی قیمت خدمات گردشگری نیز افزایش داشته باشد. حال اگر صاحبان تاسیسات هر هفته گردشگر داشته باشند هم بابت درآمدهایشان در طول سال خیال‌‌شان راحت است و هم با ورود سایرین و شکل‌‌گیری یک فضای رقابتی، هزینه‌های خدماتشان را کاهش می‌دهند.

توسعه اقتصاد روستایی

برخی کارشناسان از مهاجرت معکوس به عنوان یکی از دستاوردهای تعطیلی دو‌روزه آخر هفته یاد می‌کنند. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در این باره می‌گوید: ما در ایران بیش از هزار روستای هدف گردشگری و مناطق نمونه گردشگری داریم اما اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم می‌‌بینیم بسیاری از روستاها به انتفاع لازم از این موضوع نرسیده‌‌اند. رشد گردشگران با تعطیلی دو‌روزه آخر هفته باعث می‌شود در این روستاهای هدف انواع و اقسام کسب‌‌وکارهای مرتبط با توریسم توسعه پیدا کرده و با ثبات در این بازار، شاهد مهاجرت معکوس باشیم. او اضافه می‌کند: یکی از انگیزه‌های اصلی مهاجرت از روستا یا شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ‌تر مقوله اقتصاد است، حال اگر گردشگری باعث رونق اقتصادی شود در ساکنان این مناطق نیز انگیزه‌ای برای مهاجرت نخواهد بود زیرا جوانان می‌توانند در زنجیره اقتصاد گردشگری درگیر شوند. علاوه بر آن توسعه توریسم روستایی باعث رشد اقتصاد صنایع‌‌دستی به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید آنها خواهد شد.

تجربه آزموده سایر کشورها را تکرار کنیم

در ایران یک تصور اشتباه از بالا بودن تعطیلات سال وجود دارد، در واقعیت ایران تنها ۸۷ روز تعطیل و‌‌ در مقابل این رقم در امارات ۱۴۰ روز و در کشورهایی مانند کانادا، آمریکا و استرالیا با احتساب روزهای آخر هفته و تعطیلات مناسبتی حدود ۱۱۴ روز است. در برخی از کشورهای جهان همچون اسپانیا، انگلیس، مکزیک، کاستاریکا، نیوزیلند، فنلاند و اخیرا در ژاپن نیز با افزایش تعطیلی آخر هفته از دو روز به سه روز به عنوان راهکاری برای افزایش اوقات فراغت کارکنان برای تفریح و سفر موافقت شده، زیرا در یک دوره آزمایشی آنها مشاهده کرده‌اند افزایش تعطیلات آخر هفته تاثیری چشمگیر در وضعیت شرکت‌‌ها، کارکنان و کارفرمایان ایجاد کرده و باعث افزایش بهره‌‌وری، کاهش مرخصی، افزایش رضایت کارکنان از محل کار، متعهدانه کار کردن برای کارفرمایان، نشاط و انگیزه بیشتر، مصرف انرژی کمتر (کاهش هزینه‌های جاری شرکت‌‌ها)، رونق سفر، تفریح و رشد اقتصاد گردشگری و جلسات کوتاه‌‌تر شده است. این روزها به نظر می‌‌رسد با برنامه دولت برای تعطیلی دو‌روزه آخر هفته در ایران نیز دستاوردهایی مشابه سایر کشورها را شاهد باشیم.