لیبرالیسم

کامالا هریس در انتخابات ریاست‌جمهوری شکست خورد؛ اما یکی از شعارهای کمپین او با این شکست به اثبات رسید! «ما به عقب نمی‌‌‌رویم!» این ادعای نامزد دموکرات‌‌‌ها در طول کمپین بود و او ناآگاهانه درست گفته بود؛ بازگشت دونالد ترامپ به قدرت نشان می‌دهد که ما از یک نقطه‌عطف تاریخی عبور کرده‌‌‌ایم؛ یک تغییر غیرقابل بازگشت از یک دوران به دوران دیگر.

زمانی که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ به‌‌‌قدرت رسید بهت، جهان و ایران را فرا گرفت. این بهت تنها از آن رو نبود که «پوپولیسم اقتدارگرا» در یک کشور غربی به قدرت رسیده بود –مدت‌‌‌ها بود که نارضایتی از لیبرال دموکراسی و گرایش به پوپولیسم اقتدارگرا در اروپا و ایالات‌‌‌متحده روندی صعودی داشت– بلکه آنچه پیروزی دونالد ترامپ را خاص می‌‌‌کرد، این تناقض بود که انگاره‌‌‌ای «غیرلیبرال» ردای قدرت را در کشوری که در همه سال‌های پس از جنگ جهانی دوم جایگاه رهبری و حفاظت از «جهان لیبرال» را در اختیار داشت بر تن کرده…

دنیای اقتصاد-مهران خسروزاده: سومین دهه از قرن بیست‌ویکم در حالی به نیمه خود نزدیک می‌شود که رویدادهای مختلف در سطح جهان شباهتی به ایده‌آل‌های اندیشه‌ای که عموما با نام «لیبرالیسم» شناخته می‌شود ندارد. درحالی‌که در یکسو آزادی‌های اقتصادی با دیوارهای تعرفه، جنگ‌های تجاری و مجموعه‌ای از مقررات و مالیات‌ها به محاق می‌رود و از سوی دیگر آزادی‌های مدنی و سیاسی زیر چکمه حاکمان تمامیت‌خواه و کشاکش احزاب پوپولیست چپ و راست از رونق افتاده است. در عرصه بین‌الملل نیز صلح جهانی در حال تضعیف است و نظامی‌گری و جنگ بار دیگر در حال تبدیل…

محمد ملاعباسی در کتاب «لیبرالیسم و مسئلۀ عدالت» مقالاتی را که پیش‌تر در وب‌سایت ترجمان منتشرشده بودند، با ویراستاری مجدد کنار هم قرار داده است. این مقالات با محوریت مسئلۀ عدالت در جهان امروز، نظریات گوناگون فیلسوفان عدالت مغرب زمین را از زبان خود ایشان توضیح می‌دهد. این کتاب برای نخستین بار در پاییز ۱۳۹۴ به بازار کتاب ایران عرضه شد و دربرگیرندۀ مقالاتی از فون هایک، رالز، نوزیک، نوسبام، اوکین، والزر، مک‌اینتایر، الستر، کوهن و رومر است. به همین ترتیب کتاب شامل یازده مقالۀ مجزاست که مترجمان…

اشکان زارع: جان مینارد کینز، اقتصاددان انگلیسی قرن بیستم است که نظریات جنجالی‌‌‌اش در اقتصاد او را همواره در مرکز توجه قرار داده است. کینز را گاهی مدافع لیبرالیسم می‌‌‌دانند و از او به‌عنوان ناجی لیبرالیسم در زمانه حمله گسترده به این ایده یاد می‌کنند که امروز به دشواری می‌‌‌توان آن را پذیرفت. بیشتر اوقات از سوی طرفداران بازار آزاد بابت شیوه مخالفتش با اقتصاد بازار مورد هجمه‌‌‌های تند تئوریک قرار گرفته است. شیوه زندگی او را نیز می‌‌‌توان مانند نظریاتش جنجالی دانست.

طرفداران کینز به دنبال ارائه چهره‌ای لیبرال از جان مینارد کینز هستند. رابرت اسکیدلسکی، کینز را «یک لیبرال مادام‌العمر» می‌‌‌داند و بسیاری اصرار دارند از او چهره‌ای حامی آزادی‌های فردی، لیبرالیسم و فردگرایی نشان دهند. زندگی و کار‌های کینز اما برخلاف این چهره لیبرال است؛ از عضویت در باشگاه ۱۹۱۷ تا ماه‌عسل در شوروی و بلشویک دانستن خود، شواهدی قوی علیه ادعای راجر بکهاوس است که کینز را یک لیبرال کلاسیک می‌‌‌دانست. هدف این یادداشت، قضاوت اخلاقی اقدامات جان مینارد کینز نیست. در آن شرایط تاریخی…

دنیای‌اقتصاد- اشکان زارع: یک توضیح: ‌در ایران آشنایی با سنت لیبرالیسم کلاسیک عموما وابسته به فهم مارکسی است؛ به این دلیل که روشنفکران که قاطبه ایشان بنا به ذات روشنفکری، چپ هستند برای توجیه نظریات خود دست به بازخوانی لیبرالیسم کلاسیک با اتکا به منافع ایدئولوژیک خود می‌زنند. در این میان همه چیز به قبل و بعد از مارکس تقسیم می‌شود.

دنیای‌اقتصاد: چگونه حکم قضایی صادر شود که حق مالکیت در آینده کمتر مورد تعدی قرار گیرد؟ چگونه می‌توان فرآیند قضایی را به‌گونه‌ای تعریف کرد که با کمترین هزینه، خسران‌دیده به حق خود برسد؟ احکام چگونه باشند تا منابع کشور به هدر نروند؟ مجازات چگونه تعریف شود تا مجرم به تکرار جرم خود ادامه ندهد؟ چگونه می‌توان افراد را تشویق کرد که خارج از دادگاه مسائل را حل کنند و هر درگیری حقوقی به دادگاه کشیده نشود؟ این پرسش‌ها و بسیاری دیگر، موضوع رشته علمی «اقتصاد حقوق» است که متاسفانه کمتر در ایران به آن پرداخته شده است.…

وقتی بحث کودتا در سال‌های ۱۳۳۱ و ۱۳۳۲ مطرح بود، آمریکایی‌ها شرط تحقق آن را شرکت و همکاری شاه می‌دانستند؛ چراکه می‌دانستند اگر شاه حمایت شخصی افسران جوان را دارد و آنها نتوانند افسری را پیدا کنند که دارای آن ویژگی باشد، کودتا موفق نخواهد بود. افسران بلندمرتبه‌ای را که آنها سراغ گرفتند، همه تفاوت‌ها و اختلاف‌های خودشان را داشتند. زاهدی ادعا می‌کرد که در میان افسران ارتش، دارای شایستگی رهبری و پشتیبانی زیادی است اما سیا به ‌زودی پی برد که او بیشتر اهل بلوف است و حامیان او بیشتر در میان افسران…

رجا نیوز: رجا نیوز در مطلبی نوشت، روح بازرگان در بخش عمده اصول‌گرایان، حلول کرده است. «اسلام رحمانی»، فصل مشترک اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان شده است.

بحث نظری و انتزاعی در زمینه تفکر و نظام لیبرالیسم با مبانی فلسفی و ایدئولوژیک دارای اهمیت خاصی است؛ اما وقتی برای اقتصاد ایران مفیدتر واقع می‌شود که بتوان ارتباط آن را به صورت عملیاتی در اقتصاد ایران و امکان و الزامات اجرای آن را به بحث گذاشت. اقتصاد هنجاری که به بایدها و نبایدها می‌‌‌پردازد، محل اختلاف‌نظر جدی اقتصاددانان است؛ وگرنه در اقتصاد اثباتی که به هست‌‌‌ها و نیست‌‌‌ها می‌‌‌پردازد، اگر مغرضانه و به دور از علایق و انتفاعات شخصی، گروهی و جناحی پرداخته نشود، اجماع وجود دارد. تبیین مبانی…

روزنامه کیهان در ستون ویژه خود با اشاره به مناظره موسی غنی‌نژاد و علی علیزاده مقیم لندن که از شبکه چهارسیما پخش شد در مطلبی با عنوان «تقلب و تحریف در مناظره به روش اشرافیت لیبرال» نوشت: نحوه مناظره موسی غنی‌نژاد از حامیان لیبرالیسم و نوع تحلیل‌های نشریات زنجیره‌ای درباره دو مناظره اخیر وی، مصداق کامل عوام‌فریبی، فرار به جلو به جای پاسخگویی و پروپاگاندای رسانه‌ای است. این مطلب می‌افزاید: غنی‌نژاد در حالی در مناظرات اخیر به اقتصاد دستوری حمله کرده که چنان‌که گفته شد نزدیک‌ترین رفقای وی سکاندار…

دنیای اقتصاد: در برنامه تلویزیونی «شیوه» موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان و علی علیزاده، تحلیلگر سیاسی درباره موضوع لیبرالیسم اقتصادی به مناظره نشستند. در یک وجه از این مناظره موسی غنی‌نژاد به دنبال آن بود که چارچوب علمی و عقبه تاریخی لیبرالیسم را تشریح کند. او بر این نکته تاکید داشت که در حال حاضر ایران دارای یک اقتصاد غیر آزاد و دستوری است. از سوی دیگر علی علیزاده ریشه مشکلات اقتصادی ایران را در حاکم بودن اندیشه‌های نئولیبرالی در سیاستگذاری اقتصادی ایران می‌دانست. پس از این مناظره بسیاری از کاربران فضای مجازی به…

اکوایران: مناظره ای بر سر لیبرالیسم اقتصادی بین موسی غنی‌نژاد و علی علیزاده در برنامه شیوه برگزار شد. این مناظره با موضوع مکتب اقتصادی ایران و ارتباط آن با لیبرالیسم آغاز شد. کلمات بازار، اقتصاد و دولت و ارتباط بین این واژگان همواره در چند صد سال اخیر مورد بحث اندیشمندان در فضای اقتصادی بوده و نظرات متقابلی در این مباحث در فضای اندیشه ای وجود داشته دارد.

خبر آنلاین: در یک مناظره اقتصادی میان اساتید مطرح اقتصاد، در حالی که دکتر درخشان اعلام کرد طرفدار سیاست های اقتصادی بر اساس مبنای اسلام است، موسی غنی نژاد تاکید کرد که اقتصاد ایران سرمایه داری است اما نه از نوع رقابتی.

دنیای اقتصاد: گرچه مناظره هفته گذشته دو اقتصاددان نام‌آشنا را بسیاری به سطح یک مباحثه فردی و اخلاقی تقلیل دادند، اما این بحث در بطن خود عیار اقتصاد اصلی و بدلی را نشان داد. از مهم‌ترین نشانه‌های اقتصاد بدلی نپذیرفتن مسوولیت در قبال تصمیمات خطا و اصرار بر ارائه راهکارهای غیرمتعارف و آزمون‌نشده برای مسائل اقتصادی و عمومی است که در خلال مناظره به کرات از سوی مسعود درخشان استفاده شدند. حال آنکه موسی غنی‌نژاد سعی کرد از خلال بحثی روشن و مستدل منطبق بر بنیادهای آزادی‌ اقتصادی و سیاستگذاری علمی، ریشه‌های انحراف…

از نظر من بحثی که شکل گرفت، حتی یک مناظره نبود و ما شاهد مطرح شدن دو بحث مکتبی نبودیم. یعنی در مورد دو مکتب، نقاط ضعف و نقاط قوت آنها صحبت نشده بود. دکتر غنی‌نژاد در خصوص لیبرالیسم صحبت کردند. صحبت‌های ایشان کاملا روشن و شفاف بود. متاسفانه آقای درخشان صحبت‌های علمی مطرح نکردند و بحث را به تاختن به شخصیت آقای غنی‌نژاد ترازا دادند و سعی کردند تا با تاختن به دیگران، ضعف‌های خود را پوشش دهند. ایشان آن‌قدر ضعیف عمل کردند که من فکر می‌کنم حتی اگر یک لیبرالیست کلاسیک به جای ایشان می‌نشست، احتمالا…

مناظره چند شب گذشته میان دکتر غنی‌نژاد و پرفسور درخشان از بحث علمی و منسجم فرسنگ‌ها دور بود؛ اما این سوالات اساسی را بار دیگر مطرح کرد که اقتصاد ایران پیرو چه اسلوب و مکتبی است؟ آیا آنچنان که برخی می‌گویند این اقتصاد کمونیستی و چپ است؟ آیا آنگونه که برخی مطرح می‌کنند اقتصاد اسلامی است یا آن‌گونه که گروهی مدعی هستند، لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصاد ایران را در برگرفته است؟ این سوالات را صرف نظر از موافقان و مخالفان متعدد باید این‌گونه پاسخ داد: همه و هیچ!

دنیای‌اقتصاد: اتحادیه اروپا رسما وارد نزاع سوبسیدی جهانی شد. اعضای اتحادیه‌‌‌اروپا هفته گذشته موافقت کردند که طرح حمایتی ۴۳میلیارد یورویی، معادل ۴۷میلیارد دلار را برای حمایت از صنعت ریزتراشه‌‌‌ها در این واحد جغرافیایی به اجرا بگذارند؛ اقدامی که در جهت تلاش برای رقابت با تلاش‌‌‌های مشابه در ایالات‌‌‌متحده و آسیا صورت می‌گیرد و هرچند خلاف تعهدات بازاری آزاد و رقابتی است، شرایط جدید جهان سبب شده است تا دو قطب لیبرالیسم جهان تعارف را کنار بگذارند و سیاست حمایتی را علنا پیگیری کنند.

اکوایران: مناظره دکتر موسی غنی‌نژاد و دکتر مسعود درخشان با موضوع تأملی در باب نظام اقتصادی ایران از ساعت ۱۰ شب در شبکه افق آغاز شده است.

آیا لیبرالیسم یک بسته از آموزه‌های مشخص و معین است؟ آیا لیبرالیسم صرفا به معنای بازار آزاد، تجارت آزاد، دولت کمینه و فردگرایی است؟ اگر لیبرالیسم را به‌عنوان یکسری آموزه یا دستور در نظر بگیریم، در این صورت وجود اشکال مختلف لیبرالیسم در جهان امروز را باید چگونه ارزیابی کرد؟ آیا برخی از آنها لیبرالیسم‌های راستین و برخی لیبرالیسم‌های جعلی هستند؟ در جهان کنونی، نمایندگان لیبرالیسم که خود را در احزاب مختلف بازنمایی می‌کنند، طیف گسترده‌ای را تشکیل می‌دهند. طیفی که از حزب «لیبرال دموکرات» بریتانیا که…

ایکنا: امام جمعه اردبیل گفت: غربی‌ها تمام کانال‌های ایران را از ماهواره‌ها حذف کردند و تحمل روشنگری حتی با یک کانال ایران را هم نداشتند این بدترین انصراف و استعفاء از اصول مسلم لیبرالیسم است.

بسیاری از اهل نظر بارها عبارات و واژگانی مانند «لیبرال» و «لیبرالیسم»، «وستفالیا»، «نظم وستفالیایی» یا «نظم غربی» را شنیده‌‌اند؛ اما شاید کمتر کسی است که با مفهوم چینی «تیان شیا» یا «نظم چینی» آشنایی داشته یا حتی این واژه به گوشش خورده باشد. اگر امروز روابط بین‌‌الملل بر محور «نظم غربی» می‌‌چرخد و امروز غرب «مرکز» تلقی می‌‌شود و سایرین «پیرامون» اما قرن‌‌ها پیش این «تیان شیا» بود که حاکم بر نظم کهن، به‌‌ویژه در آسیا، بود. مفهوم «تیان شیا» به چه معناست؟ سابقه‌‌ آن چیست؟ مختصات آن کدام است؟ آیا…

پرهام فرهنگ وصال مشاور حقوقی مقیم ژنو در توییتی نوشت: شاید مهم‌ترین «چشم اسفندیار» این‏‏‌روزهای ایران، شرق‌گرایی است. کاملا سیاست «گردش به شرق» را درک می‏‏‌کنم؛ طرفدار خط‏‏‌مشی کلی آن نیز هستم. اما ظاهرا هیچ حواس‏‏‌مان نیست: لیبرالیسم، کاپیتالیسم، و امپریالیسم غرب ابدا در حال افول نیست — بلکه در حال طلوعی تازه از شرق است!

روزی روزگاری، این تلقی که تاریخ را نوعی داستان بدانند، موضوع عجیبی نبود. بعضی‌‌‌ها معتقد بودند، تاریخ آزمون سختی است که ما انسان‌‌‌ها تا فرارسیدن آخرالزمان در معرض آن قرار گرفته‌‌‌ایم؛ دیگران تاریخ را فرآیند تدریجی پیروزی عقل بر جهل و تعصب می‌‌‌دیدند.

دنیای‌اقتصاد: مردم کره‌جنوبی دیروز چهارشنبه ۱۸اسفندماه برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید کشورشان به پای صندوق‌های رای رفتند. انتخاب آنها قرار است به دورنمای این چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا که درگیر اختلافات نسلی و جنسیتی و تقابل با کره‌شمالی است، شکل دهد و روند خیزش کشورشان در جهان را هدایت کند. «هیون هی شین» درگزارش ۹مارس در رویترز نوشت: کمپین مربوط به این انتخابات با شگفتی‌‌ها، رسوایی‌‌ها و افشاگری‌‌ها همراه بود؛ درحالی‌که مخاطرات سیاسی زیادی پیش روی این کشور ۵۲میلیون نفری و هر رئیس‌جمهوری وجود دارد که قرار است…

اقتصاد نیوز: فرید زکریا مجری، تحلیلگر و نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل در سال ۱۹۹۷ مقاله مفصل و مهمی در نشریه فارن افرز منتشر کرد که در آن برای نخستین بار از اصطلاح «دموکراسی غیرلیبرال» استفاده کرد و در واقع از خیزش موجی در عرصه حکمرانی در سراسر جهان پرده برداشت.

اقتصاد نیوز: امروز دو رشته لیبرال دموکراسی که در بافت سیاسی غرب در هم تنیده شده اند، در بقیه جهان از هم جدا می شوند: دموکراسی در حال شکوفایی است، لیبرالیسم مشروطه نه.