ساخت بزرگترین واحد کنسانتره
افزایش ظرفیت مهندسی و ساخت در کشور چگونه ممکن شد؟
شرکت هلدینگ توسعه معدنی خاورمیانه (میدکو) در حالی رتبه سوم در تولید کنسانتره سنگآهن ایران و همچنین رتبه سوم تولید گندله کل کشور را در اختیار دارد که این شرکت از زنجیره تامین و تولید از استخراج معدن تا تولید محصول نهایی بهرهمند است و پروژههای مختلفی در زنجیره فولاد و مس دارد. در حال حاضر حدود ۱۷ شرکت تحت پوشش این هلدینگ قرار دارند که عمدتاً در رابطه با زنجیره فولاد و مس خدمات میدهند؛ ضمن اینکه بخشی در حوزه مهندسی، بخشی در حوزه ساخت صنعتی و بخشی در حوزه پژوهش و نوآوری، ترابری و استخراج مواد معدنی مشغول به فعالیت هستند. در همین راستا کارخانه پنج میلیونتنی کنسانتره سنگان هفته گذشته با حضور مقامات بلندپایه افتتاح شد. سرمایهگذار اصلی این کارخانه فولاد مبارکه است اما پیمانکار ساخت آن هلدینگ میدکو است و دو شرکت معیارصنعت و مانا از زیرمجموعههای میدکو کار مهندسی و ساخت این پروژه را انجام دادهاند. بهاینترتیب برای اولینبار در کشور بزرگترین واحد کنسانتره شرق کشور ساخته شد و ظرفیت مهندسی و ساخت کشور در سال جهش تولید با افزایش مواجه شد. جزئیات امر نشان میدهد که با افتتاح بزرگترین کارخانه کنسانتره شرق کشور شاهد افزایش ۱۰ درصدی تولید کنسانتره در کشورمان خواهیم بود.
در این راستا دو شرکت معیارصنعت و مانا از زیرمجموعههای میدکو کار مهندسی و ساخت این پروژه را انجام دادهاند؛ افتتاح این کارخانه میتواند تاثیر مناسبی در افزایش سودآوری میدکو داشته باشد. شرکت ساختمانی گسترش و نوسازی صنایع ایران (مانا) در سال ۵۷ توسط سازمان ایدرو تاسیس و در سال ۸۷ از سوی بانک پاسارگاد خریداری شد. شرکت مانا پس از خریداری شدن از سوی بانک پاسارگاد در اختیار هلدینگ میدکو قرار گرفت و اکنون بهعنوان پیمانکار اصلی شرکت میدکو محسوب میشود که در شرایط تحریم توانسته بسیاری از طرحهای معدنی و صنایع معدنی را به بهرهبرداری برساند. همچنین شرکت مهندسی معیارصنعت خاورمیانه (ممسکو) در پاسخ به نیاز هلدینگ معدن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) و با هدف به ثمر رساندن حجم عظیمی از سرمایهگذاریهای آن شرکت در زنجیره فولاد و مس از طریق ارائه خدمات مدیریت طرح، طراحی، مهندسی و نظارت در پروژهها، در سال ۱۳۸۸ تاسیس شد. این شرکت طی یک دهه فعالیت خود، بیش از ۲۵ پروژه بزرگمقیاس هلدینگ میدکو در حوزه معدن و صنایع معدنی بهویژه در حوزه بالادست و پایین دست صنایع فولاد و مس را با موفقیت به اتمام رسانده یا در دست اجرا دارد. همچنین با تکیه بر تجارب حاصل از آنها، در چندین پروژه ملی نقشآفرینی کرده است.
رشد ۵۰درصدی سودآوری: بررسی عملکرد «میدکو» در سال گذشته در حالی نشان از سود خالص بیش از یک هزار میلیاردتومانی و رشد ۵۰درصدی سودآوری نسبت به سال ۹۷ دارد که عملکرد سهماه نخست سال ۹۹ این هلدینگ نیز قابل توجه و مثبت است. هر چند این شرکت مانند دیگر صنایع اقتصادی در کشور، با ریسکهای متعددی مواجه است، ولی با توجه به طرحهای توسعه و همچنین بهبود نسبی در وضعیت اقتصاد جهانی، پیشتازی آن در مسیر افزایش سودآوری و دستیابی به رشد بیشتر، دور از انتظار نیست. ضمن اینکه خبر افتتاح کارخانه پنج میلیونتنی کنسانتره سنگان با پیمانکاری میدکو، ثبت افزایش سرمایه اخیر میدکو و انتظار برای اعمال افزایش سرمایه مرحله دوم، برنامه جدی برای عرضه اولیه سهام شرکتهای زیرمجموعه در بازار سهام و برخورداری از مواد اولیه و معادن متعدد در مسیر توسعه این شرکت بیتاثیر نخواهد بود. در ادامه نگاهی دقیقتر به وضعیت عملکرد سال گذشته، پتانسیلهای آن و همچنین ریسکها و فرصتها خواهیم داشت.
طرحهای توسعه: نگاهی به طرحهای توسعه میدکو نشان از وجود چند پروژه مهم در این هلدینگ دارد. در این راستا یک شرکت مشترک با شرکت ملی صنایع مس با عنوان گوهرمس راهاندازی شده است. همچنین شرکت، یک پروژه در حال اجرا دارد و از معدنی که مالکیت آن با شرکت ملی صنایع مس است، تغذیه میکند؛ ولی در قالب یک قرارداد بلندمدت، مشارکت ۵۰درصدی خواهد داشت و تولید ۱۰۰ هزار تن کنسانتره مس را هدفگذاری کرده که این میزان موردنیاز شرکت ملی مس است؛ ضمن اینکه میدکو نیز در سال، ۲۰۰ هزار تن کنسانتره نیاز دارد؛ در حالیکه واحدی که احداث شده، ۲۰۰ هزار تن کنسانتره برای ۵۰ هزار تن کاتد را فراهم میآورد. این پروژه امسال آغاز شده و برنامه برای اجرای آن نیز سهساله است و در سال ۱۴۰۱ به بهرهبرداری خواهد رسید. همچنین پروژه احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی نیز طراحی شده که در کنار آن، یک واحد تولیدی آهن اسفنجی و شمش فولادی نیز قرار دارد که شرکت فولاد بوتیای ایرانیان است که شرکت زیرمجموعه میدکو به شمار میرود.
ضمن اینکه بهتازگی نیز اخباری پیرامون افتتاح طرح توسعه «میدکو» یعنی کارخانه فولاد زرند ایرانیان در مهرماه امسال به گوش میرسد؛ طبق برنامه زمانبندی اعلامشده از سوی این شرکت تولید شمش فولاد زرند با ظرفیت ۷/ ۱ میلیون تن در شش ماه دوم امسال (۱۵ مهرماه) افتتاح میشود. همچنین قرار است واحد آهک دولومیت بوتیای کرمان با سرمایهگذاری ۳۵۰ میلیارد تومان نیز همزمان با هفته دولت آماده افتتاح شود و یک واحد ذوب از فولاد ۵/ ۱ میلیون تن بوتیا تا پایان امسال به بهرهبرداری برسد. ضمن اینکه شرکت عنوان کرده که واحد تولید مس ۵۰ هزارتنی کاتد شهر بابک نیز آماده افتتاح است و در حدود سه هزار میلیارد تومان در این پروژه سرمایهگذاری شده است. از سوی دیگر طرح تولید فرآوردههای قطران نیز در سال جاری از سوی میدکو آغاز خواهد شد؛ طبق برنامهریزی انجامشده زمانبندی اجرای این پروژه چهارساله است.
رصد فعالیت شرکت: هلدینگ توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) که تقریباً در ابعاد هلدینگهای دولتی بار توسعه اکتشاف، استخراج و تولید محصول را در بخش معدن و صنایع معدنی بر دوش میکشد، بهصورت ۱۰۰ درصد خصوصی و سهامیعام، بهمنظور سرمایهگذاری و توسعه در بخش معادن و صنایع معدنی کشور، با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار کشور و پذیرهنویسی عمومی و سرمایه ۱۰۰ میلیاردتومانی، در آذر سال ۱۳۸۶ تاسیس شده و آغاز به کار کرده؛ به نحوی که سرمایه میدکو با افزایش طی این سالها در حال حاضر به چهار هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان رسیده است. حدود ۱۷ شرکت تحت پوشش این هلدینگ قرار دارند که عمدتاً در رابطه با زنجیره فولاد و مس خدمات میدهند؛ ضمن اینکه بخشی در حوزه مهندسی، بخشی در حوزه ساخت صنعتی و بخشی در حوزه پژوهش و نوآوری، ترابری و استخراج مواد معدنی مشغول به فعالیت هستند. یکی از بزرگترین شرکتهای استخراج مواد معدنی در اختیار هلدینگ میدکو قرار دارد که حدود ۱۰۸ دستگاه ماشینآلات، لودر و بلدوزرهایی را تحت مالکیت دارد که تولید داخلی برای آنها وجود ندارد؛ ضمن اینکه دو دستگاه نیز در مرحله ورود به کشور است که در مجموع میتوان گفت مالکیت حدود ۱۸۰ دستگاه ماشینآلات سنگین متعلق به میدکو بوده یا خواهد بود. بنابراین بهصراحت میتوان گفت میدکو یکی از بزرگترین شرکتهای استخراج مواد معدنی در کشور خواهد شد و بهموازات آن، شرکتی هم در اختیار دارد که مالکیت آن در اختیار میدکو است، ولی بهصورت برونسپاری، کار حملونقل، جابهجایی تولیدات و محصولات را در داخل کشور و در استان کرمان انجام میدهد.
بازدهی طلایی در بهار ۹۹: بررسی روند قیمتی سهام میدکو در سال ۹۹ نشان میدهد که سهام شرکت در ادامه روند سودآوری خود در سال ۹۸، سال جدید را نیز با رکوردشکنی آغاز کرد. بهطوری که «میدکو» توانست بهاری طلایی را در سال ۹۹ شاهد باشد و بازدهی قابل توجه در حدود ۱۴۵درصدی را نصیب سهامداران کند. در همین راستا نماد مزبور به روند مثبت قیمتی خود در آغاز تابستان نیز ادامه داد و در چهار روز ابتدایی تیرماه سود، ۱۵درصدی نصیب سهامداران کرد. این در حالی است که یکهفتهای است موج خرید حقیقی در میدکو شروع شده است و معاملهگران خرد بازار خریدهای قابل توجهی در این نماد دارند. این امر میتواند انتظار برای رشد قیمتی بیشتر و ارسال اخبار مثبتی در سهم را نوید دهد.
سهم شرکت در کل کشور: میدکو دارای رتبه سوم بزرگترین واحدهای تولیدکننده گندله سنگ آهن در ایران با سهم ۱۷درصدی از کل ظرفیت تولید گندله سنگ آهن در کشور است. همچنین رتبه هفتم بزرگترین واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی در ایران با سهم ۶/ ۳درصدی از کل ظرفیت تولید در کشور را نیز دارد. همچنین میدکو رتبه سوم بزرگترین واحدهای تولیدکننده کنسانتره سنگآهن در ایران با سهم ۱۶درصدی را نیز در اختیار دارد.
تاثیر مثبت رونق بازار جهانی: بازار جهانی فلزات و مواد معدنی در یک سال گذشته رونق محسوسی را تجربه کرده است. جدا شدن قیمت مواد فلزی و معدنی از کفهای قیمتی، به نمادهای فلزی اقبال ایجاد کرده است. این امر در وضعیت نمادهای فلزی و معدنی فعال در بازار سهام نیز تاثیرگذار بوده است.
ریسکهای پیش رو: این در حالی است که میدکو با ریسکهای متعددی مواجه است که نمیتوان آنها را نادیده گرفت؛ ریسک نوسانات نرخ بهره، ریسک نوسانات نرخ ارز، ریسک عوامل بینالمللی یا تغییر مقررات دولتی، ریسک قیمت نهادههای تولید، ریسک تجاری و نقدینگی از جمله مهمترین موارد است. جزئیات دقیقتر نشان میدهد که افزایش قابل توجه در نرخ هزینههای تامین مالی، میتواند باعث کاهش سود خالص شرکت شود، چرا که شرکت برای تامین سرمایه در گردش خود نیازمند تامین مالی از بانکها به دلیل طولانی بودن دوره وصول مطالبات است. از سوی دیگر با توجه به اینکه بخشی از تامین مالی صورتگرفته در شرکت از محل فاینانس و یوزانسهای انجامشده و بازگشت این مبالغ بهصورت ارزی خواهد بود، بنابراین افزایش قیمت برابری ارز در مقابل ریال یکی از ریسکهای اساسی شرکت است. البته باید یادآور شد که شرکت سعی کرده با صادرات و فروش محصولات خود به دیگر کشورها تا حدودی این ریسک را مدیریت کند. در همین راستا با توجه به وارداتی بودن ماشینآلات و قطعات، هرگونه شرایط محدودکننده از قبیل تحریمهای بینالمللی یا تغییر در مقررات دولتی میتواند باعث کاهش شتاب فعالیتهای شرکت و در نهایت کاهش سود شود. در ادامه باید تاکید شود که یکی از مهمترین ریسکهای پیشروی هلدینگ خاورمیانه تاخیر ادامهدار در راهاندازی پروژههاست. این موضوع میتواند دلایل مختلفی مانند مشکل در تامین مالی داشته باشد.
در این میان نوع تامین مالی برای انجام هزینههای سرمایهای اهمیت ویژهای خواهد داشت. در این خصوص وامهای ارزی که بعضاً در صورتهای مالی برخی شرکتهای زیرمجموعه «میدکو» مشاهده میشود، میتواند در مسیر سودآوری شرکت تاثیرگذار باشد. به این ترتیب رویه تامین هزینه سرمایهای اهمیت ویژهای داشته و هر چه سرعت راهاندازی پروژهها بیشتر باشد با توجه به وضعیت بازار جهانی نرخ بازده داخلی بالا خواهد رفت. البته در ماه گذشته شاهد اعمال افزایش سرمایه میدکو بودیم که در ادامه توضیحات بیشتری از این موضوع خواهیم داشت. این امر یکی از راههای مهم برای مدیریت ریسکهای عنوانشده خواهد بود. از سوی دیگر شرکت نیز بهمنظور مدیریت ریسک، اقدام به تشکیل کمیتهای بهنام کمیته ریسک در ستاد هلدینگ کرده است. در این میان یکی از مهمترین تصمیمات اخذشده، اختصاص اولویت به اجرای بخشی از خط تولید به طرحهایی است که میتواند زودتر به بهرهبرداری برسد، تا حین اجرای طرحهای دیگر و خط کامل تولید، این بخش به تولید برسد و ایجاد منابع مالی قابل توجه کند. در همین راستا سه طرح فرآوری زغال و ککسازی و تولید فروسیلیس که دارای بازار مناسبی است، متعاقب چهار طرح کنسانتره به بهرهبرداری رسیده است. در ادامه نیز کارخانه احیای مستقیم و دو کارخانه کنسانتره سنگآهن دیگر به تولید رسید و کارخانه لوله مسی و سه طرح گندلهسازی و فولاد بردسیر نیز به تولید رسیدند.
تنوع سرمایهگذاری: اهمیت تنوع سبد اقتصادی کشور و خروج از اقتصاد تکبعدی با وابستگی شدید به نفت و مشتقات نفتی در شرایط کنونی بیش از همیشه مشخص میشود. تنوع سرمایهگذاری همیشه یک موضوع بااهمیت است که عدم توجه به آن میتواند ریسک زیادی را برای سرمایهگذار ایجاد کند. در اینجا نیز اگر اقتصاد کشور وابستگی زیادی به یک بخش داشته باشد آسیبپذیری بیشتری خواهد داشت. در این راستا حضور بخشخصوصی در مسیر توسعه سنگآهن، فولاد، مس و زغالسنگ را باید به فال نیک گرفت. عمده پروژههای میدکو طی سالهای اخیر به بهرهبرداری رسیده است و همچنان نیز انتظار برای بهثمر نشستن سایر طرحهای این شرکت در سال جاری و سال آینده وجود دارد. در همین راستا باید عنوان کرد در حالی که یکی از مشکلات عمدهای که اقتصاد ایران با آن مواجه است وابستگی شدید کیک اقتصاد به نفت و مشتقات نفتی است، توسعه معادن و فلزات یکی از مسیرهای مناسب برای کاهش وابستگی به نفت و افزایش تنوع در سبد تولید ناخالص داخلی بوده که طی سالهای اخیر بر شتاب رشد آن نیز افزوده شده است. در این میان «میدکو» بهعنوان بخشخصوصی در جهت افزایش سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی کشور نقش مهمی را ایفا کرده است.
همچنین از ویژگیهای مثبت «میدکو» میتوان به تنوع سبد سرمایهگذاری در بخش معدن و فلزات اشاره کرد. بر این اساس علاوه بر زنجیره فولاد، حضور زغالسنگ، سیلیس و همچنین مس در سبد محصولات صنعتی و معدنی خاورمیانه جالب توجه است. بررسی پورتفوی سرمایهگذاری میدکو نشان میدهد که شرکت سرمایهگذاری چندان متعددی در بورس نداشته و تنها حدود یک میلیون و ۴۱۷ هزار سهم بیمه اتکایی ایرانیان (اتکای) را در اختیار دارد که از ارزش روزی بالغ بر ۱۷۵ میلیارد تومان برخوردار است (با احتساب قیمت ۱۲۳۶تومانی هر سهم «اتکای» در معاملات روز چهارشنبه ۴ تیرماه ۹۹).
افزایش سرمایه: یکی از اتفاقات مهم رخداده برای «میدکو» در سال جاری، ثبت افزایش سرمایه ۶۹درصدی آن در مجمع خردادماه سال ۹۹ بود. بر این اساس شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) در دوازدهم خردادماه سال جاری شاهد برگزاری دو مجمع سالانه و فوقالعاده بود تا در کنار تصویب صورتهای مالی سال ۹۸ افزایش سرمایه این شرکت نیز به تصویب برسد. بهاینترتیب مصوب شد تا سرمایه «میدکو» از مبلغ ۳ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان به ۶ هزار میلیارد تومان افزایش یابد. اجرای این افزایش ۶۹درصدی در حالی به تصویب مجمع رسید و برای دو سال در اختیار هیات مدیره قرار گرفت که مقرر شد طی دو مرحله به اجرا درآید. بر این اساس در مرحله اول، افزایش سرمایه ۹۷۰ میلیاردتومانی (معادل ۲۷ درصد) بلافاصله پس از مجمع اجرایی شد. در این پروسه سرمایه «میدکو» از ۳ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان به ۴ هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان افزایش یافت. افزایش سرمایه مزبور از محل مطالبات حالشـده سـهامداران و آورده نقدی بوده تا مخارج انجامشده بابت مشارکت در افزایش سرمایه شرکتهای سرمایهپذیر جبران شود. در مرحله دوم نیز قرار است سرمایه شرکت از ۴ هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان به ۶ هزار میلیارد تومان افزایش یابد.
برنامهریزی برای ورود شرکتهای زیرمجموعه به بورس: از دیگر موارد مهم در خصوص «میدکو»، برنامهریزی برای ورود شرکتهای زیرمجموعه به بازار سهام یا همان بورسی کردن آنهاست. هر چند تا زمانی که برنامه پذیرش شرکتها و عرضه اولیه آنها در بورس نهایی نشده، نمیتوان با اطمینان از بورسی شدن آنها صحبت کرد ولی برنامههای شرکت نشان از آن دارد که قرار است امسال فولاد زرند ایرانیان و سیرجان ایرانیان وارد بازار سهام شوند. البته صحبتها از عرضه سهام شرکت بابک مس در بازار سهام نیز هست که به احتمال زیاد این عرضه اولیه به سال آینده موکول خواهد شد.
تولید و فروش در سال ۹۸: بررسی عملکرد مالی شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) طی سال ۹۸، نهتنها نشان از سهم بالای این شرکت در بخش معدن کشور دارد، بلکه در زمینه تولید، فروش و سودآوری نیز فعالیت مناسبی از خود نشان داده است. میدکو در حالی شش معدن در زنجیره اصلی دارد که از این میان چهار معدن سنگ آهن بوده و دو معدن دیگر نیز به مس تعلق دارد. مجموع ذخیره در این شش معدن نیز بیش از ۴۸۶ میلیون تن برآورد شده است. همچنین در بخش معادن کمکی نیز ذخیرهای بالغ بر ۲۱۹ میلیون تن در اختیار دارد که در مجموع میتوان گفت این دو معدن زنجیره اصلی و فرعی ذخایری در حدود ۷۰۶ میلیون تن دارد. بر این اساس در حالی کل عملیات معدنی «میدکو» در سال ۹۸ بالغ بر ۷۷ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۹۹۵ تن بود که از این میزان ۶۹ میلیون و ۸۷۸ هزار و ۱۴۷ تن باطلهبرداری و ۷ میلیون و ۲۹۰ هزار و ۴۸۴ تن استخراج ماده معدنی بوده است. همچنین در سال ۹۸، به میزان ۲ میلیون و ۱۷۵ هزار و ۱۱۸ تن سنگآهن خریده شده است. ضمن اینکه میزان تولید این هلدینگ در مدت یادشده در مجموع به ۱۲ میلیون و ۱۰۴ هزار و ۷۲۷ تن رسیده است.
جزئیات تولیدات مزبور در سال گذشته نشان میدهد که از کل این میزان تولید، میزان ۲/ ۵ میلیون تن به کنسانتره آهن، ۳/ ۵ میلیون تن به گندله، ۷۶۸ هزار و ۳۰۴ تن به آهن اسفنجی، ۲۶۲ هزار و ۴۹۹ تن به شمش فولاد، ۲۱ هزار و ۹۰۸ تن به فروسیلیس و ۱۹۴ هزار و ۸۸۵ تن به کنسانتره زغالسنگ اختصاص داشته است. همچنین «میدکو» در سال گذشته موفق به تولید ۲۲۰ هزار و ۸۵۵ تن به کک متالورژی، ۸ هزار و ۵۶۰ تن به قطران، ۲ هزار و ۷۷۷ تن به کاتد مسی و ۲ هزارو ۳۰۲ تن به لوله مسی نیز شده است. در همین راستا میزان فروش محصولات در بازارهای داخلی و خارجی نیز قابل توجه است؛ بهطوریکه در مجموع این هلدینگ ۹/ ۴ میلیون تن فروش در بازار داخلی و ۵۴۶ هزارو ۴۹۸ تن نیز به فروش صادراتی اختصاص داده است. با این میزان تولید و فروش، سود عملیاتی شرکت در سال ۹۸ به بیش از یک هزار میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با سال ۹۷، رشد ۵۰درصدی را تجربه کرده است.
در همین راستا سود خالص میدکو نیز در سال گذشته با افزایش ۵۲درصدی به بیش از یک هزار و ۷۶ میلیارد تومان رسیده است. این امر تحقق سود خالص هر سهم ۳۰۳ ریالی را برای میدکو رقم زد. ضمن اینکه باید یادآور شد که سود شرکت در سال گذشته به بیش از ۳/ ۴ هزار میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با میزان سرمایهگذاری ۲/ ۳ هزار میلیاردتومانی در سال ۹۷، رشد قابل توجهی یافته است. به این ترتیب سال گذشته با عملکرد درخشان میدکو به پایان رسید. در این راستا برنامه شرکت در سال ۹۹ نیز استخراج در مجموع ۳/ ۹ میلیون تن ماده معدنی و ۳/ ۱۰۵ میلیون تن عملیات باطلهبرداری است. این موارد سبب خواهد شد تا در مجموع میزان تولید محصولات آن به ۶/ ۱۵ میلیون تن برسد.