معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر کرد

شاخص بهای مواد غذایی در ۹ ماه۲۰۲۰

دنیای‌اقتصاد : مطابق آمارهای فائو، شاخص بهای مواد غذایی فائو که از ابتدای ژوئن ۲۰۲۰ روند صعودی را طی کرده، در ماه سپتامبر ۲۰۲۰ معادل ۹/ ۹۷ بوده که نسبت به ماه آگوست ۲ واحد (معادل ۱/ ۲ درصد) و نسبت به سپتامبر ۲۰۱۹، ۶/ ۴ (معادل ۵ درصد) افزایش یافته است. مقدار شاخص مذکور در ماه سپتامبر ۲۰۲۰، به بالاترین میزان خود از فوریه ۲۰۲۰ رسیده است. قیمت‌های بالاتر روغن‌های گیاهی و غلات دلیل اصلی افزایش شاخص کل بهای مواد غذایی فائو در این ماه هستند. در مقابل قیمت محصولات لبنی به‌طور کلی ثابت باقی مانده و قیمت شکر و گوشت از سطح ارقام ماه آگوست عقب‌نشینی کرده‌اند.

براساس داده‌هایی که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر کرده، شاخص بهای گروه غلات در سپتامبر ۲۰۲۰ به‌طور متوسط معادل ۱۰۴ بوده که نسبت به ماه گذشته ۵ واحد(معادل ۱/ ۵) و نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۵/ ۱۲ واحد (معادل ۶/ ۱۳ درصد) افزایش یافته است. افزایش این شاخص در ماه سپتامبر برای سومین ماه متوالی اتفاق افتاده است. به‌دلیل تاثیر سریع تقویت فعالیت‌های تجاری به همراه افزایش نگرانی در مورد چشم‌انداز تولید غلات در نیمکره جنوبی و شرایط خشک که بر کاشت گندم زمستانی در بسیاری از مناطق اروپا تاثیر منفی می‌گذارد، قیمت گندم در ماه سپتامبر به شدت افزایش یافت. قیمت‌های بین‌المللی ذرت نیز افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهند که به کاهش چشم‌انداز تولید به ویژه در اتحادیه اروپا و انتظار کاهش چشمگیر در عرضه محصولات در ایالات‌متحده آمریکا به دنبال بهبود روند حمل‌ونقل ذرت این کشور از فصل قبل انجامید. تقاضای شدید واردات از چین باعث افزایش بهای ذرت دامی برای سومین ماه متوالی شد، این درحالی است که قیمت‌های بین‌المللی برنج با نزدیک شدن یا وارد شدن به مرحله برداشت در نیمکره شمالی ۴/ ۱ درصد کاهش یافته است. 

همچنین شاخص بهای روغن‌های گیاهی در سپتامبر 2020 به‌طور میانگین 6/ 104 بوده که نسبت به آگوست 2019، 20/ 5 واحد (معادل 6 درصد) و نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 7/ 20 واحد (معادل 7/ 24 درصد) افزایش یافته که بالاترین رقم طی هشت ماه گذشته بوده است. افزایش این شاخص بیشتر به‌دلیل افزایش بهای روغن پالم، روغن سویا و روغن آفتابگردان بوده است. قیمت‌های بین‌المللی روغن پالم برای چهارمین ماه متوالی به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت که به تقاضای جدید برای واردات جهانی و همچنین پایین آمدن سطح موجودی کالا در مالزی و عدم اطمینان در مورد سرعت تولید در جنوب شرقی آسیا در ماه‌های آینده ارتباط دارد. در همین زمان قیمت‌های بین‌المللی روغن آفتابگردان در سپتامبر نیز به شدت افزایش یافت که علت آن تضعیف چشم انداز تولید در منطقه دریای سیاه است. درخصوص روغن سویا نیز قیمت‌های بین‌المللی با کاهش فعالیت‌ واحد‌های روغن‌کشی در آمریکای جنوبی و همچنین ثبات تقاضا برای بیودیزل در ایالات‌متحده همچنان رو به افزایش هستند. 

از سوی دیگر شاخص بهای گروه لبنیات فائو در سپتامبر 2020 به‌طور میانگین 2/ 102 بوده که نسبت به ماه گذشته بدون تغییر و نسبت به سپتامبر 2019، معادل 5/ 2 واحد (معادل 5/ 2 درصد) افزایش یافته است. افزایش اندک قیمت کره، پنیر و شیر خشک بدون چربی با کاهش در قیمت شیر خشک کامل جبران شد، در نتیجه شاخص تقریبا وضعیت باثباتی در سپتامبر 2020 دارد. قیمت کره به‌دلیل تقاضای زیاد برای تحویل‌های کوتاه‌مدت و کاهش میزان فرآوری در اروپا، افزایش یافته است. این درحالی است که قیمت پنیر با افزایش واردات همراه با افزایش تقاضای داخلی در اروپا و همچنین استمرار محدودیت‌های مربوط به خدمات غذایی اندکی افزایش یافته است. قیمت بهای شیر خشک بدون چربی نیز افزایش یافته که ناشی از عرضه کم در منطقه اروپا به‌دلیل افت تولید فصلی است. در مقابل با کاهش تقاضای واردات، به ویژه از خاورمیانه در خلال اوج تولید فصلی در اقیانوسیه قیمت شیر خشک کامل کاهش یافت. 

همچنین شاخص بهای گوشت فائو در سپتامبر 2020 به‌طور میانگین 6/ 91 بوده که نسبت به ماه گذشته اندکی کاهش یافته (9/ 0 درصد) و روند نزولی خود را که از ژانویه 2020 آغاز شده بود، ادامه داده است. این شاخص همچنین نسبت به سپتامبر سال 2019 با کاهش 5/ 9 واحدی (معادل 4/ 9 درصد) همراه بوده است. در ماه سپتامبر قیمت گوشت خوک کاهش یافته که تا حدودی تحت تاثیر تصمیم چین در اعمال ممنوعیت واردات از آلمان پس از تشخیص بیماری تب خوکی آفریقایی در میان گرازهای وحشی بود، این درحالی است که قیمت گوشت گوسفند به‌دلیل عرضه فصلی زیاد در استرالیا کاهش یافت. در مقابل قیمت گوشت طیور نیز با افزایش همراه بوده که دلیل آن افزایش تقاضای بین‌المللی و محدودیت صادرات در برزیل است. قیمت گوشت گاو نیز در بازه مذکور ثابت ماند، چرا که افزایش قیمت محصولات دامی برزیلی تقریبا با کاهش قیمت در استرالیا جبران شد. 

شاخص بهای شکر فائو در سپتامبر 2020 به‌طور متوسط معادل 79 بوده که نسبت به ماه گذشته 1/ 2 واحد (معادل 6/ 2 درصد) افت و نسبت به ماه مشابه سال گذشته 5/ 5 واحد (معادل 5/ 7) افزایش یافته است. کاهش قیمت‌های بین‌المللی شکر عمدتا در واکنش به انتظارات از مازاد تولید جهانی شکر برای فصل

2021-2020 بوده است. آخرین اطلاعات موجود نشان‌دهنده بهبود قابل‌توجه شکر جهان پس از کاهش فصل گذشته است. علاوه بر این، این استمرار تضعیف پول ملی برزیل (رئال) در برابر دلار آمریکا به کاهش قیمت جهانی شکر کمک کرده است. 

بعد از افت بهای شکر در بازارهای جهانی به‌دلیل کاهش تقاضا از ماه مه روند مزبور معکوس و افزایشی شد، به نحوی که در سپتامبر به 281 دلار در هر تن رسید. در مقایسه با سپتامبر سال 2019 بهای جهانی شکر در سپتامبر سال‌جاری حدود 19 دلار در هر تن معادل 2/ 7 درصد بیشتر است.