در سفر به نیویورک تشریح شد
چارچوب دیپلماسی ایران از زبان ظریف
عكس: رویترز
همچنین ظریف در گفت‌وگویی با شبکه خبری «سی‌بی‌اس» رویکرد آمریکا را در منطقه «بازی با آتش» خوانده است. وی در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی نیز در توضیح احتمال وقوع جنگ تاکید کرد: «ما در شرف جنگ نظامی نیستیم.»
۱۰ دقیقه فاصله تا جنگ
محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با «بی‌بی‌سی» به صحبت‌های دونالد ترامپ که گفته بود ۱۰ دقیقه تا جنگ فاصله داشتیم، اشاره کرد و گفت: «به ترامپ گفته شده بود که اگر اقدامی علیه ایران انجام دهند، ایران نیز اقدامی را در دفاع از خود انجام می‌دهد.»به نوشته خبرگزاری فارس، وی در پاسخ به مجری «بی‌بی‌سی» درخصوص اینکه ایران چه اقدامی انجام می‌داد، گفت: «من نظامی نیستم، این مساله برعهده ارتش است.»
مشارکت امارات و عربستان در جنگ
ظریف درخصوص اظهارات مقامات ایرانی مبنی بر اینکه اگر کشورهای هم‌پیمان آمریکا همچون عربستان سعودی و امارات در جنگ علیه ایران مشارکت کنند، توسط ایران هدف قرار داده می‌شوند، گفت: «هرکسی که در جنگ علیه ایران، آمریکا را پشتیبانی می‌کند. (با پاسخ ایران روبه‌رو خواهد شد). آمریکا درحال‌حاضر در جنگ اقتصادی با ایران است. آنها (عربستان و امارات و...) با حمایت‌های لجستیکی و شناسایی از آمریکا پشتیبانی می‌کنند و این به مفهوم آن است که آنها در جنگ علیه ایران مشارکت دارند.»وی سپس با اشاره به این موارد ادامه داد: «اگر جنگی در منطقه صورت گیرد، فکر نمی‌کنم هیچ‌کس در منطقه از آن در امان بماند پس بیایید از وقوع جنگ جلوگیری کنیم.»
بالاخره نفتمان را می‌فروشیم ولی شرافتمان را هرگز
همچنین ظریف در بخشی از مصاحبه با زینب بداوی مجری مشهور «هارد تاک» سرویس جهانی بی‌بی‌سی اظهار کرد: «ما بالاخره نفتمان را خواهیم فروخت، اما شرافتمان را هرگز.»
مذاکره مجدد
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در بخش دیگر گفت‌وگوی خود که قرار است به‌صورت کامل روز چهارشنبه (۲۶ تیرماه) در ساعت ۸:۳۰ به وقت گرینویچ (۱۳:۰۰ به وقت تهران) پخش شود، به بحث پیشنهاد آمریکا برای مذاکره مجدد اشاره کرد و در پاسخ به سوال مجری بی‌بی‌سی مبنی بر اینکه به چه دلیل شما حاضر به مذاکره مجدد نیستید، گفت: «به چه دلیل باید مجددا وارد مذاکره شویم؟»ظریف تصریح کرد: «ما میز مذاکره را ترک نکردیم. این آمریکا بود که میز مذاکره را ترک کرد. آنها باید به میز مذاکره بازگردند. ما مجددا وارد مذاکره نمی‌شویم.»وی درخصوص برجام ادامه داد: «این توافق (برجام)، نتیجه ۱۲ سال مذاکره بود. دو سال آن، شامل مذاکرات فشرده‌ای می‌شود که من برای آن صرف کردم. روزها و ماه‌ها مذاکرات انجام شد. ما زمان زیادی را برای مذاکره با آمریکا درخصوص این توافق صرف کردیم. بحث بده و بستان است.»
شرایط مذاکره از زبان ظریف
در عین حال وزیرخارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «ان‌بی‌سی» در آمریکا تکرار کرد که درهای مذاکره میان ایران و آمریکا باز است، اما اول باید تحریم‌هایی که در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ بر ایران وضع شده پایان یابد.محمدجواد ظریف روز دوشنبه ۲۴ تیرماه، در پاسخ به سوالی درباره اظهارات ترامپ در رابطه با تمایلش به مذاکره با ایران گفت: «متاسفانه آمریکا همواره تحریم‌هایی علیه ایران داشته و به تحریم معتاد شده است، اما اگر تحریم‌هایی که دولت ترامپ وضع کرده برداشته شود، فرصت برای مذاکره فراهم می‌شود.»وی همچنین تحریم‌ها را «جنگ با مردم عادی به‌جای نظامیان» توصیف کرد و گفت این تحریم‌ها غیرنظامیان را هدف قرار داده؛ مردمی که نیاز به دارو و درمان خاص دارند. وزیر امورخارجه کشورمان درباره وادار ساختن ایران به بازگشت به میز مذاکره گفت: «ما بر سر میز مذاکره هستیم و این آمریکا است که میز مذاکره را ترک کرده است و همیشه از بازگشت آن استقبال خواهد شد. ما، تروئیکای اروپا و روسیه و چین [بر سر این میز مذاکره] هستیم. بنابراین آمریکا می‌تواند به تعهداتش عمل کرده و به میز مذاکره بازگردد.» ظریف در ادامه در پاسخ به اینکه ایران با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای فرصتی برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم یافته و «با آتش بازی می‌کند» گفت: «این آمریکا است که با آتش بازی می‌کند. ما یک توافق داریم که در برگیرنده راهکارهایی برای موقعی است که یکی از طرف‌های توافق شروع به تخطی از توافق کند. ما تقریبا به مدت یک سال برای به کار بستن این راهکارها صبر کردیم. این راهکارها در توافق موجود هستند در صورتی که خروج آمریکا از توافق در چارچوب توافق نبود، آنها به یک‌باره تصمیم گرفتند که خارج شوند.»وزیر امورخارجه ایران در تشریح موضع ایران در برابر تمایل دونالد ترامپ برای مذاکره با ایران ادامه داد: «ما پیش از این با آمریکا مذاکره کردیم. برای هرکسی، هر دولتی بیرون از آمریکا مهم نیست که چه کسی در کاخ سفید مستقر است؛ این به مردم آمریکا ارتباط دارد. برای سایر مردم جهان این‌گونه است که توافق با دولت آمریکا انجام می‌شود. ما با دولتی در آمریکا توافق کردیم که در آن زمان به‌طور قانونی انتخاب شده بود. پس از آن نیز رئیس‌جمهور ترامپ انتخاب شد. انقلابی در آمریکا رخ نداده بود، بلکه تنها یک تغییر دموکراتیک در دولت این کشور بود و به این معنی نیست که ما مجبور باشیم تمام اینها را از سر بگیریم. فقط تصور کنید که اگر مردم مجبور بودند هر چهار سال یا هر هشت سال یک بار توافق با آمریکا را تجدید کنند، این مانع از ادامه یافتن روابط عادی کشورها می‌شد.»ایران اخیرا برخی تعهدات خود در قالب برجام را تعلیق کرد و هشدار داد اگر کشورهای اروپایی منافع ایران از این توافق را تامین نکنند، گام‌های بیشتری برخواهد داشت؛ موضوعی که با انتقاد فرانسه، بریتانیا و آلمان به‌عنوان اعضای اروپایی برجام مواجه شد.اما به گفته وزیرخارجه جمهوری اسلامی، اگر تحریم‌ها لغو شود، «ظرف چند ساعت» امکان برگشت ایران به تعهدات تعلیق‌شده و روند معکوس وجود دارد.این درحالی است که دوشنبه شب فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا اعلام کرد این اتحادیه تخطی ایران از برجام را سرپیچی اساسی از توافق هسته‌ای نمی‌داند و تمایلی برای راه‌اندازی مکانیزم ماشه ندارد.
شرط مذاکره موشکی
وی در ادامه گفت‌وگو با ان‌بی‌سی درباره امکان مذاکره موشکی با ایالات‌متحده نیز گفت اول باید بر سر برجام که قبلا روی آن توافق شده، تمرکز کرد و اگر آمریکا می‌خواهد درباره برنامه موشکی ایران گفت‌وگو کند، باید مسائل دیگری نیز روی میز مذاکره قرار بگیرد؛ از جمله اینکه ایران با ۸۲ میلیون نفر جمعیت و یک میلیون نظامی، تنها ۱۶ میلیارد دلار در سال گذشته هزینه نظامی داشته است، در حالی که امارات با یک میلیون جمعیت ۲۲ میلیارد و عربستان با نصف جمعیت ایران ۶۷ میلیارد دلار هزینه نظامی داشته‌اند و بخش اعظم خرید تسلیحات آنها از آمریکا بوده است. به گفته ظریف، «این تسلیحات آمریکایی است که وارد منطقه شده و آن را در آستانه انفجار قرار داده است.
در شرف جنگ نیستیم
وزیر امورخارجه ایران که در نیویورک به‌سر می‌برد در توضیح احتمال وقوع جنگ گفت: «ما در شرف جنگ نظامی نیستیم اما همان‌طور که پیش از این گفته‌ام، تحریم‌ها مردم عادی و غیرنظامی و کسانی را که به دارو و مراقبت‌های ویژه احتیاج دارند مورد هدف قرار می‌دهند. بنابراین [این تحریم‌ها] جنگی هستند که نه نظامیان، بلکه مردم غیرنظامی را مورد هدف قرار می‌دهد.»
موضع ترامپ درباره جنگ
ظریف همچنین درباره استقرار بیشتر نیروهای نظامی آمریکا در خلیج‌فارس گفت که به اعتقاد وی ترامپ مایل به جنگ نیست، اما پیرامون او کسانی هستند که «از جنگ بدشان نمی‌آید»، اما در تحلیل نهایی فکر می‌کند دوراندیشی و احتیاط بر تمایلات جنگ‌طلبانه در آمریکا چیره خواهد شد. وی گفت: «ایران کشوری پرافتخار و نیرومند است و هرگز در برابر تجاوز نظامی ساکت نخواهد ماند.» ظریف درباره ادعاهای مطرح شده پیرامون وجود گروه‌های نیابتی ایران در منطقه گفت جمهوری اسلامی با کسانی کار می‌کند که از طرف مردم خود انتخاب شده‌اند.ظریف در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که چرا رئیس‌جمهور آمریکا پس از سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا، از حمله نظامی به ایران منصرف شد، گفت: «باید از خود او بپرسید.»ظریف تحلیل خود را در این باره ارائه کرد و گفت: «احتیاط غالب شد و افراد به این نتیجه رسیدند که این یک حمله محدود نخواهد بود.»
ماجرای حمله به نفتکش
ظریف درباره حمله به چندین کشتی تجاری، از جمله سه نفتکش در آب‌های امارات و دریای عمان در ماه‌های اردیبهشت و خرداد، با رد ادعای دست داشتن سپاه پاسداران در این حملات گفت ویدئوهایی که آمریکا از حضور نیروهای سپاه در کنار کشتی منتشر کرد «چیزی را ثابت نمی‌کند»، چون نیروهای ایرانی برای کمک به این کشتی نزدیک شدند و خدمه آن را نجات دادند.شماری از رسانه‌ها از جمله شبکه خبری فاکس‌نیوز در همان زمان به نقل از مقام‌های دولت آمریکا گزارش دادند که پس از آسیب دیدن نفتکش فرونت التر در ماه گذشته، یک کشتی تجاری به نام «هیوندای دوبی» که نزدیک به محل حادثه بود خدمه را نجات داد، «اما چهار قایق مسلح ایرانی به سرعت این کشتی را محاصره کردند و خواستار تحویل خدمه فرونت التر شدند». آمریکا همچنین ویدئویی منتشر کرد و در آن مدعی شده نیروی دریایی سپاه به این کشتی نزدیک شده و یک مین عمل نکرده را از بدنه آن جدا کرده‌اند.ظریف درباره احتمال دست داشتن گروه‌های نیابتی ایران در این حملات گفت که چنین چیزی امکان ندارد، اما شاید باشند کسانی که تمایل به تشدید تنش‌ها دارند: «این خرابکاری‌ها می‌تواند تصادفی یا برنامه‌ریزی شده باشد.»وی گفت: حمله به نفتکش ژاپنی، درحالی‌که نخست‌وزیر این کشور برای دیدار با مقام معظم رهبری در تهران به سر می‌برد، نمی‌تواند کار جمهوری اسلامی باشد.
از تجارت با آمریکا رویگردان نیستیم
در نهایت ظریف درباره آستانه تحمل ایران که از وی درباره آن سوال شد توضیح داد: «ایران در برابر خصومت مقاومت می‌کند اما تمایلی به رسیدن به آستانه تحمل نداریم و فقط به سادگی می‌خواهیم تجارت خودمان را انجام بدهیم. ما می‌خواهیم قادر به تجارت با بقیه دنیا باشیم.» وی ادامه داد: «اگر آمریکا تمایل به تجارت با ایران دارد ما از آن رویگردان نیستیم. ما قراردادی با شرکت بوئینگ داشتیم که با خرید ۸۸ هواپیمای بوئینگ قادر به ایجاد ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در آمریکا بود. ما از این موضوع و همچنین تجارت شرکت‌های آمریکایی در ایران استقبال می‌کنیم. موضع ما درگیر شدن در تقابل با دیگران نیست و تمایلی به این نداریم. اما اگر در موقعیتی قرار بگیریم که مجبور شویم از خودمان دفاع کنیم، حتما این کار را خواهیم کرد.»
محدودیت تردد ظریف
از سوی دیگر در شرایطی که سازمان ملل از محدودیت‌هایی که آمریکا برای سفر وزیر امورخارجه ایران به نیویورک تعیین کرده، ابراز نگرانی کرده، ظریف در گفت‌وگویی با شبکه خبری «سی‌بی‌اس» رویکرد آمریکا در منطقه را بازی با آتش خوانده است. فرهان حق، سخنگوی سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۲۴ تیر (۱۵ ژوئیه) از محدودیت‌هایی که دولت آمریکا برای تردد محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران تعیین کرده، ابراز نگرانی کرد. خبرگزاری آلمان (dpa) روز سه‌شنبه ۱۶ ژوئیه با انتشار گزارشی از نیویورک به نگرانی‌های سازمان ملل از برقراری این محدودیت‌ها خبر داده است. محدودیت‌های تعیین شده از همان بدو ورود ظریف به نیویورک (یکشنبه ۱۴ ژوئیه) اجرایی شده است.
محدوده مجاز تردد
براساس اخباری که از سوی خبرگزاری‌ها منتشر شده است، محمدجواد ظریف تنها از حق تردد در یک محدوده کوچک برخوردار است. به این ترتیب، او تنها می‌تواند در محدوده مقر سازمان ملل متحد، محل اقامت سفیر ایران در سازمان ملل و همچنین دفتر نمایندگی ایران در نیویورک تردد داشته باشد. رفت و آمد به فرودگاه جان اف‌کندی، تنها استثنایی است که در این محدودیت‌ها پیش‌بینی شده است.پیش‌تر دیپلمات‌های ایرانی مجاز بودند تا شعاع ۴۰کیلومتری سازمان ملل تردد داشته باشند. ظریف در این رابطه با اشاره به مصاحبه خود با شبکه ان‌بی‌سی گفت: «با خبرنگار ان‌بی‌سی در اقامتگاه سفیرمان در سازمان ملل گفت‌وگو کردم، یکی از سه ساختمانی که اجازه دارم در آنها قدم بگذارم.»به گزارش «ایسنا» وزیرخارجه ایران در حساب کاربری خود در توییتر با قرار دادن لینک مصاحبه‌اش با شبکه ان‌بی‌سی نوشت: «این گفت‌وگوی من با لستر هولت از ان‌بی‌سی در نیویورک است. ما روز ۱۵ ژوئیه در اقامتگاه سفیر (ایران) در سازمان ملل نشستیم و به گفت‌وگو پرداختیم، یکی از سه ساختمانی که اجازه دارم حین انجام امور رسمی در ارتباط با سازمان ملل در آمریکا به آنها قدم بگذارم.» مقامات آمریکا اعلام کرده‌اند که دلیلی برای رفت و آمد آزادانه دیپلمات‌های جمهوری اسلامی در اطراف نیویورک نمی‌بینند و هدف از سفر ظریف به این کشور را صرفا شرکت در نشست یاد شده می‌دانند. فرهان حق گفته است که در این رابطه، سازمان ملل با مسوولان دولت آمریکا در تماس است.
تکذیب احتمال دیدار
خبرگزاری آلمان در ادامه گزارش خود نوشته است برنامه‌ای برای دیدار و گفت‌وگوی مقامات دو کشور ایران و آمریکا اعلام نشده است. این درحالی است که سفر ظریف به نیویورک، باعث شده بود که بسیاری از ناظران از احتمال تماس و گفت‌وگوی مقامات دو کشور در حاشیه اجلاس اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل سخن بگویند.پیش‌بینی می‌شد که ظریف در این دیدار زمینه‌های دیدار احتمالی مسوولان دو کشور را در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل که در ماه سپتامبر برگزار می‌شود، فراهم سازد.در این رابطه برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت که هیچ یک از مقامات آمریکایی قرار نیست با وزیر امورخارجه ایران در نیویورک دیداری داشته باشند.وی ادامه داد: «درحال‌حاضر هیچ کانال پشت پرده‌ای میان واشنگتن و تهران وجود ندارد. هر آنچه باید در این باره گفته شود، به‌طور آشکارا توسط رئیس‌جمهور و وزیر امورخارجه بیان شده است.»به گزارش «ایسنا» برایان هوک در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز در پاسخ به سوالی درباره صدور روادید برای وزیر امورخارجه ایران نیز گفت: «ما به‌عنوان کشور میزبان سازمان ملل ملزم هستیم برای دیپلمات‌های خارجی روادید صادر کنیم تا آزادانه به کشورمان بیایند تا به امورخود در رابطه با این سازمان برسند. بنابراین، ما به وظایف خود عمل کردیم.»وی ادامه داد: «اما این به این معنی نیست که دیپلمات‌های ایرانی باید اجازه تردد آزادانه در تمام نیویورک را داشته باشند.» هوک همچنین تصریح کرد که محدودیت اعمال شده بر تردد وزیر امورخارجه ایران کاملا مطابق با تعهدات آمریکا به سازمان ملل طبق توافق ۱۹۴۷ است.
ارسال نظر