سناریوهای تکنیکالی حاکم بر شاخص‌کل مورد بررسی قرارگرفت
بازگشت فشار فروش به بازار سهام
حال با نزدیک‌شدن مقدار شاخص‌کل به سطح حمایتی تاریخی و فعال بازار می‌توان این امید را داشت که با رسیدن ثبات نسبی در تغییرات متغیرهای یادشده و عدم‌افت بیشتر آنها، این سطح برای چهارمین‌مرتبه فعال شود و کندل‌‌‌‌‌‌های شاخص‌کل را به روند صعودی بازگرداند.
مرز حمایتی شاخص‌کل
نماگر اصلی بورس اوراق‌بهادار تهران پس از ثبت قله جدید در بالای مرز دو‌میلیون و 500هزار واحد در تاریخ 16 اردیبهشت سال‌جاری، از آن پس به بعد در یک روند نزولی قرار گرفته‌است، به‌طوری‌که در این مدار کاهشی متغیرهای دیگر بازار سهام همچون ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس (سهام+ حق‌تقدم) و خالص تغییر مالکیت سهامداران خرد بازار نیز با افت روزانه همراه بودند. دماسنج اصلی بورس تهران از قله تا موقعیت فعلی که در یک سطح حمایتی قرار گرفته‌است، 4 موج نزولی را پشت‌سر گذاشته که در حال‌حاضر در حال طی‌کردن به تثبیت‌رساندن موج5 قرار دارد.
سطوح امواج یادشده در بخش اول 2میلیون و200هزار واحد بود که بازار به این مقدار شاخص‌کل واکنش مثبت نشان‌داد و برای مدت کوتاهی با رشدهای بسیار محدودی همراه شد، اما هیجان معاملات در نهایت منجر به افزایش عرضه از سمت حقیقی‌‌‌‌‌‌ها شد که شاخص‌کل را تا سطح دوم حمایتی 2میلیون و 150هزار‌واحدی تنزل داد. بعد از آن نیز روند شاخص‌کل بازار سهام در فاز‌خنثی قرارگرفت تا جایی‌که در نیمه تیر ماه سرانه فروش حقیقی‌‌‌‌‌‌های بازار بر سرانه خرید آنها غلبه کرد و نماگر یادشده را در یک شیب تند نزولی قرار داد.
حال طبق تحلیل تکنیکال گذشته منتشرشده در «دنیای‌اقتصاد» شاخص‌کل پس از نشان‌دادن واکنش قوی و تثبیت‌شده نسبت به محدوده یکمیلیون و930 هزار واحد تا 2میلیون واحد، در روز گذشته به این محدوده قدم گذاشت. این اتفاق در حالی رخ‌داد که قدرت فروش سرمایه‌گذاران خرد بورس بسیار بالا بود. این موضوع بدین معنی است که احتمال حضور طولانی‌مدتی (چند هفته) شاخص‌کل در این محدوده‌‌‌‌‌‌های حساس وجود دارد. علاوه‌بر این با توجه به کندل‌‌‌‌‌‌های گذشته‌نگر این نماگر می‌توان دریافت که در زمان‌‌‌‌‌‌هایی که فشار فروش بالا باشد و این اتفاق برای کندل دوم رخ دهد، می‌تواند یک سیگنال یا زمینه را برای افت‌‌‌‌‌‌های هفت‌روزه فراهم کند. حال با توجه به سطوح یادشده باید دید که شاخص‌کل تا روز دوشنبه این مرز حمایتی قوی تثبیت‌شده و روانی بازار را با قدرت فروش بالایی به سمت پایین می‌شکند یا خیر.
در صورت رخ‌دادن چنین اتفاقی می‌توان انتظار داشت که این شاخص پتانسیل افت بیشتر را خواهد داشت و سطح حمایتی بعدی را به‌مقدار یکمیلیون و 830هزار واحد متصور شد. از نگاه اندیکاتورهای تکنیکال نیز این موضوع قابل‌اثبات است.
بدین صورت اندیکاتور SAR که به‌نوعی نسبت قدرت خریدار به‌فروشنده را نشان می‌دهد، در این روند شاخص‌کل که در روند نزولی قرار گرفته، نشان از جدال قدرت خرید با فروش است که تاکنون برآیند قدرت فروش بیشتر بوده، از این‌رو نیز حضور شاخص‌کل با یک کندل بزرگ سرخ در کنار sar در بالای این کندل نشان از قوی‌بودن فشار عرضه و تعدد فروشندگان بازار است. به این‌ترتیب می‌توان چنین گفت که بازار تا پایان هفته احتمال شکست مرز یادشده را دارد.
روند نزولی حجم معاملات
با توجه به موارد گفته شده از تاریخ 16 اردیبهشت 1402 تاکنون حجم معاملات بورس تهران تغییرات چشمگیری را به‌همراه داشته‌است، به‌طوری‌که از تاریخ یادشده میزان حجم معاملات با روند نزولی همراه‌شده و همگام با روند کلی شاخص‌کل بوده‌است. لازم به ذکر است که در این دوره زمانی تغییرات حجم معاملات در روند نزولی و روزهای منفی شاخص بیشتر از حجم معاملات در روزهای مثبت بوده‌است. همین امر می‌تواند عاملی بر تایید افزایش قدرت فروش در بازار باشد که نشان از تداوم یا حتی تضعیف روزافزون پتانسیل مثبت‌شدن شاخص‌کل باشد.
در این میان نیز باید خاطرنشان کرد؛ موقعیت فعلی شاخص‌کل در محدوده قله مرداد 1399 قرار گرفته‌است. به این ترتیب احتمالا حمایت از بازار توسط حقوقی‌‌‌‌‌‌ها یا صندوق تثبیت بازار سرمایه یا حتی حمایت دستوری بازارگردان‌ها به‌دلیل واکنش روانی و حساس بازار و شرایط سیاسی کشور صورت گیرد. برآیند روند تغییرات حجم معاملات در بورس و فرابورس بر مدار نزولی قرارگرفته‌است که این‌مورد نیز به تعبیری می‌تواند نشان از تضعیف معاملات فروش و عرضه باشد. در صورتی‌که حجم معاملات در این محدوده ضعیف باقی‌بماند و تغییرات روزانه شاخص‌کل نیز به زیر یک‌درصد برسد، با توجه به رفتارهای گذشته بازار می‌توان چنین انتظار داشت که در وهله اول صنایع با ارزش بازار کوچک مثبت شوند و به‌مرور این افزایش تقاضا به سمت صنایع متوسط و بزرگ هدایت شود. در واقع استارت روند صعودی یا بازگشت روند منفی می‌تواند از تغییرات شاخص هموزن باشد. بعد از آن نیز حجم معاملات بازار در کنار ارزش معاملات خرد از فاز رکودی خارج می‌شود و تمایلات کلی بورس تهران با ورود مجدد پول حقیقی روبه‌رو خواهد شد، اما این رفتار را نباید برای بازه زمانی بلندمدت درنظر گرفت، بلکه باید چنین تغییراتی را به‌صورت پله‌‌‌‌‌‌ای و تا سطح 2میلیون و 100هزار واحد مدنظر قرار داد، زیرا که ماهیت بازار واکنش نشان‌دادن به سطوح حساس قدیمی و تازه خود است.
احتمال صعودی‌شدن شاخص
با رسم ابزار فیبوناچی اصلاحی از قله مرداد 99 تا کف خرداد1400 و قله اردیبهشت 1402 می‌توان به‌وضوح سطوح حمایتی و مقاومتی را که شاخص‌کل بازار سهام به آنها واکنشهای قابل‌توجه نشان‌داده‌است را دید. به این‌ترتیب محدوده 2میلیون و 50هزار و 2میلیون و 160هزار واحد دو سطحی هستند که بازار در این موقعیت‌‌‌‌‌‌ها می‌تواند واکنشهای اصلاحی یا بازگشتی موقتی را به‌همراه داشته‌باشد، اما این اتفاق بعد از فعال‌شدن محدوده حمایتی روانی و قوی یکمیلیون و 930هزار واحد رخ خواهد داد. همان‌طور که گفته شد با توجه به نزدیک‌بودن شاخص‌کل به این سطح فرضی حمایتی قوی و در کنار آن شیب نزولی بالا و فشار بالای عرضه و همچنین پایین‌بودن نسبت قدرت خریدار به‌فروشنده، این احتمال وجود دارد که واکنش دماسنج اصلی بازار سهام به محدوده یادشده اندکی با تاخیر چند‌روزه اتفاق بیفتد و برای چند روزی حتی بازار در یک روند خنثی قرار بگیرد. احتمال مثبت حاکم بر بازار و امیدوارکننده این است که شاخص‌کل نسبت به این سطح با حمایت حقوقی‌‌‌‌‌‌ها و بازارگردان‌ها واکنش نشان دهد و برای چهارمین‌مرتبه این محدوده فعال شود و کف جدید را برای روند میان‌مدت نماگر بازار متصور شد.
