تقابل سیگنال افزایشی نرخ ارز نیمایی و افول اقتصاد جهانی در بازار محصولات پلیمری و شیمیایی داخلی
فروکش هیجان در رینگ پتروشیمیایی
کاهش هیجانی در بازار پتروشیمیایی
بررسی روند رینگ پتروشیمی در بازار فیزیکی بورس کالای ایران از کاهش حجم معاملات در این بازار نسبت به هفته‌های قبل حکایت دارد؛ البته همچنان در هر دو بخش پلیمری و شیمیایی حجم معاملات نسبت به میانگین هفتگی فروش محصول از این بازار در سال قبل بیشتر است. در واقع حجم معاملات رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران متاثر از عوامل متعددی از جمله صعود انتظارات تورمی، صعود نرخ ارز و فاصله گرفتن بهای ارز آزاد و نیمایی و... ظرف حدود یک ماه قبل جهشی قابل ملاحظه داشت؛ اما ظرف این هفته بازار تقریبا به روال طبیعی خود بازگشت. به این ترتیب نه‌‌تنها نمی‌‌توان این کاهش حجم معاملات را نشانی از بروز رکود در صنایع تکمیلی فعال در بخش پلیمر و شیمیایی تلقی کرد بلکه این موضوع بیانگر خروج هیجان از این بازار بوده و اتفاقی مثبت ارزیابی می‌‌شود.
کاهش 11 درصدی حجم معاملات پلیمری
ظرف یک هفته اخیر یعنی از 30خرداد تا پنجم تیر ماه بالغ بر 74هزار تن محصول پلیمری از بازار فیزیکی بورس کالای ایران به فروش رفت که این رقم نسبت به حجم معاملات هفته قبل کاهش حدود 11درصدی داشت. میانگین حجم فروش مواد اولیه پلیمری از این بازار در سال1400 برابر 71هزار و 80تن بود و به این ترتیب حجم فروش مواد اولیه پلیمری از این بازار در هفته اخیر رقمی بالاتر از میانگین فروش از این بازار در سال قبل است. البته با توجه به قرارگیری در فصل گرم سال که زمان سنتی افزایش تقاضا در بازار محصولات پلیمری است، بالاتر بودن حجم معاملات مواد اولیه پلیمری نسبت به میانگین حجم فروش در سال قبل کاملا منطقی است. فروکش هیجان خرید در رینگ پلیمری بورس کالای ایران در هفته جاری دلایل متعددی داشت.
ازسویی بخش قابل توجهی از معاملات رینگ پلیمری در دو روز پایانی خردادماه یعنی دوشنبه و سه‌‌شنبه انجام شد، اغلب صنایع تکمیلی در هفته‌های قبل سهمیه خود برای خرید مواد اولیه را در هفته‌های قبل خرید کرده بوده و بنابراین امکان ثبت سفارش جدید در هفته پایانی خرداد را نداشتند. تعدیل انتظارات تورمی در بازار داخل و ایجاد جریان کاهشی در بازار جهانی انرژی از دیگر دلایل عقبگرد حجم فروش هفتگی بود. در این شرایط کارگروه مدیریت بازار در هفته گذشته مصوبه‌‌ای برای تنظیم بازار محصولات مختلفی از جمله سیمان، فولاد و محصولات پتروشیمی که در بازار فیزیکی بورس کالای ایران عرضه می‌‌شوند، ابلاغ کرد. در این مصوبه از عرضه تلفیقی محصولات گروه پتروشیمی به‌عنوان راهکار فروکش هیجان در این بازار یاد شد.
فروش شیمیایی‌‌ها بالاتر از میانگین سالانه
بررسی روند رینگ شیمیایی در بازار فیزیکی بورس کالای ایران از فروش حدود 34هزار تن کالا از این بازار در هفته منتهی به روز یکشنبه 5تیر خبر می‌‌دهد که این رقم نسبت به حجم فروش هفته قبل تغییر محسوسی ندارد؛ اما حدود 7/ 11درصد بالاتر از میانگین هفتگی حجم فروش مواد شیمیایی از این بازار در سال گذشته است. بخشی از این رشد فروش مواد اولیه شیمیایی مربوط به رشد تقاضای فصلی است. در عین حال مثبت شدن انتظارات تورمی و صعود نرخ ارز آزاد در بازار داخل به ترغیب معامله‌‌گران این بازار برای خرید منجر شده است.
افول اقتصاد جهانی؛ حامی عقبگرد قیمت در بازار داخل
نوسان نرخ ارز در بازار داخل و قیمت جهانی محصولات پتروشیمیایی دو سیگنال مهم جهت‌‌دهنده به رینگ پتروشیمیایی کشور است. اگرچه در شرایط کنونی نوسان نرخ ارز در کشور تبدیل به جریان‌‌ساز اصلی در اغلب بازارها شده، اما نمی‌‌توان از تاثیر قیمت‌‌های جهانی نیز غافل شد. در این شرایط واهمه از افول اقتصاد جهانی، تبدیل به سیگنالی مهم و موثر در سقوط بهای کامودیتی‌‌ها و محصولات پتروشیمی شده است. آمارها از کاهش رشد اقتصاد جهانی در نیمه ابتدایی سال2022 خبر می‌‌دهد. تاکید دولت چین بر اجرای سیاست کرونا صفر با اجرای قرنطینه‌های سختگیرانه و عزم فدرال‌رزرو برای افزایش نرخ بهره به‌‌منظور کنترل تورم و تبعات اقتصادی جنگ روسیه و اوکراین از مهم‌ترین دلایل احتمال رکود اقتصاد جهانی است. رکود اقتصادی با ایجاد جریان کاهشی در تقاضا زمینه سقوط قیمت محصولات مختلف را فراهم می‌‌کند.
احتمال بروز رکود اقتصادی در دنیا به میزانی جدی شده که بهای نفت در معاملات آتی کاهشی شده است. عقبگرد نرخ نفت سیگنالی کاهشی برای اغلب کالاهای پایه تلقی شده و به سایر بازارها جهت می‌‌دهد؛ اما جهت‌‌دهی آن به بازار محصولات پتروشیمی با توجه به سهم سوخت در هزینه تولید به‌مراتب بالاتر است. بنابراین معامله‌‌گران محصولات پتروشیمی افت نرخ نفت و گاز در بازارهای جهانی را به‌عنوان سیگنالی مهم رصد می‌‌کنند. در این شرایط اگر نوسان صعودی نرخ ارز در بازار داخل متوقف شود، بروز رکود در اقتصاد جهانی پتانسیل ایجاد جریان کاهش قیمت در بازار داخل را دارد.
عقبگرد قیمت‌‌های پایه با سیگنال سقوط نرخ جهانی
قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی برای عرضه در هفته آینده با ترکیبی از کاهش و افزایش قیمت اعلام شد؛ درحالی‌که افزایش نرخ ارز نیمایی از صعود قیمت پایه حمایت کرد، کاهش قیمت صادراتی محصولات پتروشیمی ایران همراستا با عقبگرد قیمت در بازارهای جهانی سیگنالی کاهشی برای بازار به همراه داشت. ظرف هفته‌های گذشته فاصله نرخ ارز آزاد و نیمایی در کشور زیاد شده و این موضوع تبعات اقتصادی زیادی به همراه داشته که از جمله مهم‌ترین این تبعات افزایش تمایل به قاچاق و بازنگرداندن ارز حاصل از صادرات است. در این شرایط کاهش همزمان نرخ ارز آزاد و افزایش نرخ ارز نیمایی با کاهش فاصله میان این دو نرخ می‌‌تواند به رفع این تبعات اقتصادی کمک کند. به این ترتیب در شرایطی که قیمت مواد اولیه پلیمری و شیمیایی در بازارهای جهانی در سراشیبی کاهش نرخ قرار دارد، قیمت‌‌ها در بازار داخل با مانعی ارزی برای کاهش قیمت روبه‌روست. نرخ ارز نیمایی محاسبه‌شده در تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمیایی نسبت به نرخ ارز نیمایی هفته قبل افزایشی 79/ 0درصدی داشته است.
